Beeldbank Groningen ook interessant voor Friezen

In de provincie Groningen hebben vele gemeenten, musea en historische verenigingen hun collecties met foto's samengebracht in een online beeldbank. Hoewel de meeste deelnemende organisaties in de stad Groningen of ten oosten daarvan liggen, zitten er toch diverse interessante foto's voor Friezen in de database.
Doe maar eens een zoekopdracht met een van de volgende plaatsnamen:
Moddergat,
Dockum,
Dokkum,
Metslawier,
Holwerd,
Blija,
Buitenpost,
Vriesland,
Friesland. Bij elk zult u een resultaat vinden! Probeer het dus zelf maar eens in de online Beeldbank Groningen.

Op naar de 500 leden

De Historische Vereniging Noordoost Friesland begon ooit als klein clubje van liefhebbers die samenkwamen op het Streekarchivariaat boven de Brandweerkazerne aan de Rondweg Noord in Dokkum. Dat was ruim 25 jaar geleden en de naam was in het begin, heel bescheiden, Vereniging van Amateur Archiefonderzoekers. Na een paar jaar, in 1990, durfde men het woord amateur te verwijderen uit de naam en werd het verenigingsblad verbeterd. In 1993 werd zelfs een cover in kleur geïntroduceerd en werd het formaat A5.
Medio 2000 was het ledenaantal uitgegroeid tot een kleine 200 en werd voorzichtig een website in de lucht gebracht.
Nu, eind 2011 groeien we nog steeds, met momenteel zo'n 485 leden.
Voor 2012 staan er mooie plannen op stapel. De verenigingswebsite is kortgeleden aangepakt en is vrijwel klaar om weer een tijdje vooruit te kunnen. En ons icoon, verenigingsblad De Sneuper, gaat mogelijk geheel in kleur verschijnen, als de financiën het toelaten.
Daarnaast wordt de laatste hand gelegd aan het verkrijgen van de ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling), zodat u binnenkort uw schenking of legaat soepeltjes van de belasting kunt aftrekken.
Als u dus lid of sponsor van de vereniging wilt worden, meldt u zich gerust bij onze bruisende vereniging!

De inhoud van Sneuper 104, December 2011 (nu in een oplage van 510 stuks!):
Genealogie
211, Sjoeks is de naam (Shooks in USA), K. Postma
241, Van der Galiën, naam uit Frankrijk of Friesland?, D. Halbesma
252, Van Bergsma naar Hepburn, D. Halbesma
Streekgeschiedenis
224, De familie Hartmans in de Dongeradelen, 3, P. Hartmans
237, Vermist: Harmen Gerbens uit Nes (Van der Ploeg), D. Halbesma
242, Gerrit Vlaskamp, een vergeten tuinarchitect, A. van der Mark
245, Liedboek Nicolaus Aengwarda, Dokkum 1757, H. Zijlstra
248, Begrafenis van twee Canadezen, 1945 Aalzum (1st Armoured Car Regiment Royal Canadian Dragoons), E. Smits
250, Jonker Willem Maurits van Hanecroot, K. Pera
258, Welk eenen bitteren religie-haat (Surhuisterveen: Doopsgezinden versus gereformeerden), A. Musquetier
Varia
223, Onverwachte bronnen in archief Rotterdam, H. Zijlstra
236, Principes kosten geld, P. Idsardi
249, Vondsten uit Rotterdam, H. Zijlstra
253, Lezing Bauke van der Pol over VOC in India, 11 januari 2012 te Dokkum, B. v.d. Pol
254, Het doktersboek van Douwe Ales, recensie, H. Zijlstra
255, Aankondiging boek “Jacob Bodes, kooiker”, P. de Haan
256, Nogmaals de eendenkooi te Waaxens, G. Mast
257, Een arbeidsovereenkomst uit 1850, E. Smits
261, Bijna 800 stokoude menschen..., H. Zijlstra
262, Diaconieboeken: cryptische omschrijvingen, P. de Haan
269, ‘Dood bij de molen’ (Johannes Anthony Albragt, 1801), P. de Haan
Mocht u, als lid, van een mede-lid het emailadres willen opvragen dan kunt u contact met ons opnemen. Van enkele nieuwe leden is nl abusievelijk het emailadres niet vermeld. Ook de door de voorzitter in Bestuurlijk genoemde URL van onze website klopt niet (meer). Die nieuwe verenigingssite staat niet op www.sneuperdokkum.nl maar op http://www.HVNF.nl (De oude site zullen we overigens wel zo snel mogelijk doorverwijzen naar de nieuwe.)

Een mooi voornemen voor 2012: Lid of sponsor worden van de Historische Vereniging Noordoost Friesland. Een gezond en succesvol sneupjaar 2012 gewenst allemaal!

Boek IJsclub Oudwoude uitgereikt

Bij het begin van de winter is het natuurlijk gepast om aandacht te besteden aan een regionaal boek dat bij het jaargetijde past. De uitreiking vond vrijdag 16 december plaats in Hústerwâld te Oudwoude. 

Reinder Postma reikte namens de redactiecommissie: Iko Hoekstra, Ulbe de Jong en Jan de Boer, Yvonne te Nijenhuis en Reinder Postma het eerste exemplaar uit aan Sije Fennema uit Oudwoude die de grond heeft gekocht waarop de nieuwe baan is aangelegd. Door hulp en medewerking van Sije kan 'IJsclub Oudwoude e.o.' over een fraai gelegen en goed bereikbare ijsbaan beschikken. 

Bij voorintekening zijn al veel boeken verkocht maar er is nog voorraad. Het boek werd zeer goed ontvangen, bevat veel foto's, gevarieerde teksten en waardevolle informatie. Daarnaast is het fraai vormgegeven en een must voor de liefhebbers van de sport maar ook van de geschiedenis van Oudwoude en omgeving. Meer informatie en gegevens voor het bestellen van het boek vindt u in ons artikel met de vooraankondiging van dit boek.

Rienk Jelgerhuis, reizend portretschilder

Rienk Jelgerhuis (13 April 1729 – 17 April 1806) werd geboren in Leeuwarden en was als portretschilder zeer productief. Hij heeft 7.763 portretten op zijn naam staan. Dit zou uit zijn eigen aantekeningen blijken (ik ben wel benieuwd waar die gebleven zijn. Heeft iemand een tip?)
Een van de portretten was die van de Friese schoenmaker, schoolmeester en geschiedschrijver uit Ee, Foeke Sjoerds.
In Sneuper 103, september 2011, schreef Douwe Leij een uitgebreid artikel over zijn voorouder Foeke Sjoerds, waarbij ook zijn door Jelgerhuis gemaakte afbeelding werd besproken. Een van de afstammelingen van Foeke Sjoerds, de op 1 maart 1822 geboren Foeke Annes Foekens werd naast cargadoor in Harlingen, tevens viceconsul van Mecklenburg-Schwerin. Hij was firmant van Repko en Co te Harlingen en trad vaak op als koper en verkoper van schepen. Foeke Annes Foekens overleed in 1902 en liet een voor die tijd groot vermogen na. Deze Foeke gaf in 1847 aan de hem uit vriendenkring bekende schilder Pieter Willem Sebes opdracht een door Rienk Jelgerhuis geschilderde portret van Foeke Sjoerds, dat onherstelbaar was beschadigd, na te schilderen.
In het Biografisch Woordenboek van Van der Aa staat o.a. over Jelgerhuis:  In het laatst van zijn leven een bril behoevende, vond hij een dubbelde bril uit, door welks bovenglazen hij het model zag en door de ondersten zijn werk wanneer hij portretteerde. Zijne afbeelding, hem vertoonende met dien bril, schilderde en graveerde hij zelf. De dichter A. Jeltema maakte daarop het volgende bijschrift:

Hier ziet gij 't beeld, maar geenszins 't spits vernuft
Van Jelgerhuis, die onvermoeid, bij trappen,
Beklimt een reeks van nutte wetenschappen,
En nimmer wordt door zwarigheên verbluft;
Die 't ijvervuur zoo vaak in anderen verdooven,
Maar streeft die langs den weg van taai geduld te boven.

In de database van het RKD/Iconografisch Buro komt werk van Jelgerhuis regelmatig voor.

Schilderij Maaltijd te Dokkum op reis voor restauratie

Afgelopen woensdag werd in Dokkum het grote schilderij dat o.a. bekend staat onder de titel Maaltijd te Dokkum met tsaar Peter de Grote ingepakt voor een kleine verhuizing. Dit in 1697 door Gerardus Wigmana geschilderde doek verbeeld een copieuze maaltijd ten huize van het burgemeestersechtpaar van Dokkum ten tijde van het schilderij. Er is diverse malen gepubliceerd over het schilderij maar nog nooit was er diepgaand cultuurhistorisch en genealogisch onderzoek naar gedaan. Maar daar komt verandering in!
In het eerste kwartaalnummer van ons verenigingsblad De Sneuper, maart 2012, zal een uitgebreid artikel verschijnen waarin dit schilderij nader ontleed wordt. Ook wordt er aandacht besteed aan de kleine kopie (van veel mindere kwaliteit) die eveneens nog in Dokkum is, net terug van een restauratie. Maar nu gaat de grote broer dus in restauratie, om hopelijk net op tijd in maart 2012 terug te keren. Het zou dan mooi zijn als we het eerste exemplaar van de ook in 2012 geheel vernieuwde (in kleur!) De Sneuper aan kunnen bieden aan burgemeester Waanders, onder het oog van de originelen!
Oh, en nu we het toch over restaureren en vernieuwen hebben: kijkt u ook eens op onze fris gerestaureerde Sneuper website http://www.HVNF.nl 
U kunt er zelfs al op stemmen voor de Geschiedenis Online prijs 2011 via deze link

Fries Notarieel Archief 1809-1925 online verdubbeld

De Vrienden van de Archieven in Friesland hebben weer een staaltje van noeste arbeid afgegeven met het invoeren van ruim 800.000 nieuwe records van het online Notarieel Archief van Tresoar. Het bestand bevat nu meer dan 2 miljoen records, ofwel 897.965 akten. Het vormt daarmee het grootste genealogische bestand van Tresoar. In de notariële akten is informatie vastgelegd die betrekking heeft op testamenten, hypotheken, (on)roerend(e) goed transacties, obligaties etc.

De akten zijn voor de provincie Friesland beschikbaar voor de periode 1809-1925. In totaal dienen nu nog ca. 270.000 records te worden ingevoerd. De gegevens worden door vrijwilligers overgetypt uit de originele bronnen en gestructureerd vastgelegd in een database. Dit moderne monnikenwerk wordt gedaan door zowel vrijwilligers van Tresoar als vrijwilligers van de Freonen van de Argiven yn Fryslân/Vrienden van de Archieven in Friesland (FAF/VAF). Mede dankzij hun inzet is de familiegeschiedenis voor de amateur-genealoog en andere geïnteresseerden thuis, vanachter de computer en waar ook ter wereld, binnen handbereik. Het Notarieel Archief Friesland kunt u doorzoeken via de site van Tresoar.

Neemt u overigens ook eens een kijkje op de geheel vernieuwde website van de FAF/VAF op www.stichtingfaf.nl.

Worp van Peyma zag spoken en emigreerde naar de USA

Op het forum van Tresoar werd naar aanleiding van een vraag van ene Simkos informatie uitgewisseld over een bijzondere man uit Noordoost Friesland, Worp van Peyma.
Er werd bij de vraag al verwezen naar de plaats Lancaster in de USA, wat mij deed herinneren dat er in ons verenigingsblad De Sneuper, nummer 77, een foto heeft gestaan van het grafmonument van Worp van Peyma in deze plaats. Ons lid A. Van der Wel-Prins correspondeerde met een verre achterneef in de USA, Reinder (Ray) Tjallings Prins, die op bijgaande foto dan ook poseert bij het graf. Omdat lang niet iedereen regelmatig op het Tresoar forum kijkt breng ik hierbij de informatie nog even samen, merendeels aangeleverd door ons lid Pieter Hartmans.

Het laatste woon-adres in Friesland van Worp van Peyma was boerderij Nutma Zathe onder Ternaard. In april 1849 hielden zij daar boelgoed en verbleven daarna nog enkele dagen te Waaxens (zie ook afscheidsadvertentie Leeuwarder Courant 16 mei 1849). Zij zullen hier waarschijnlijk bij de familie Koopmans/ Idsardi gelogeerd hebben.

Worp van Peyma (1796–1881) landbouwer, dijksgedeputeerde en assessor van Westdongeradeel. Kreeg mede bekendheid vanwege zijn werktuigbouwkundige uitvindingen en wetenschappelijke verhandelingen. Ook hield hij zich bezig met de strijd tegen het water en een mogelijke verbinding van Ameland met het vasteland. Werd voor zijn verdiensten onderscheiden in de orde van de Nederlandse Leeuw. Opvolger op Nutma Zathe onder Ternaard. Op 18 januari 1849 wordt hij nog benoemd tot lid van de Commissie van Landbouw. Zij houden op 6 april 1848 en 28 april 1849 boelgoed te Ternaard. Zij vertrekken 8 mei 1849 met kinderen naar USA. Het vertrek van de niet onbemiddelde Van Peyma’s veroorzaakte heel wat opschudding in de regio. Zij emigreerden niet vanwege economische redenen, maar meer vanwege ontevredenheid met de situatie in de provincie.

Worp van Peyma was overigens nog een bliksemactie begaan die zelden vermeld wordt. De groep medereizigers was al op 8 mei 1849 vanuit Friesland vertrokken om in drie dagen naar Bremerhaven te reizen en daar aan boord te gaan. Op 9 mei waren zij nog per schip onderweg naar Emden. Worp van Peyma, de initiator en reisleider van het gezelschap, was echter in Friesland achtergebleven. Daar trouwde hij op 9 mei in allerijl met de 29-jarige Yttje Jacobs van der Meer van Irnsum (Worp was in 1847 weduwnaar geworden van zijn eerste echtgenote Sijke Rinzes Posthumus). Het is maar de vraag of de medereizigers en de kinderen op de hoogte waren van deze bijzondere actie. Worp en Yttje moeten daarna hals-over-kop naar Bremer Haven vertrokken zijn. Er is een reisverslag bewaard gebleven, geschreven door Tjeerd Ebes Idsardi (geb. 1839). Op 15 mei schreef hij: “...At three o’clock this morning there was great rejoicing on account of the arrival of the small steamship which carried W. Van Peyma, Mr. Koopmans and the Idsardi families’ baggage... They had been delayed on account of the high seas and contrary winds, arriving just in time to transfer the baggage on board the steamer, for at five o’clock the steamer weighed anchor and we were on our way”.

De oversteek is destijds in twee groepen gegaan. Ten eerste de groep van 29 pioniers met: de Van Peyma’s, Dijkstra’s, Koopmansen, Zuidema’s en Idsardi’s die per stomer Hermann vanuit Bremer Haven vertrokken. Ten tweede een groep met hoofdzakelijk personeel die per zeilschip ging. Citaat van Tjeerd Ebes Idsardi: “...After arriving in the City of New York, the difficult; part was the people all speaking English. None of us could understand what they said”.

Genoemde Peyma’s (“May 8 1849 narrative”, Tjeerd Ebes Idsardi):
- Worp Van Peyma, 53 (= Worp van Peyma)
- Ytje van der Meer-Van Peyma, 30 (= Ytje Jacobs van der Meer, tweede echtgenote Worp)
- Nieske Van Peyma, 13 (= dochter Nieske van Peyma)
- Jacobus W. Van Peyma (= zoon Jacob/ James van Peyma)
- Jetske Klaassez Boekhout-Van Peyma (= echtgenote Jacob/ James van Peyma)
- Syke Van Peyma (= dv. Jacob Worp van Peyma en Jetske Klaasesz)
- Worp Van Peyma (= zv. Jakob Worp van Peyma en Jetske Klaasesz)
- Jan Van Peyma (= zv. Jakob Worp van Peyma en Jetske Klaasesz)
- Anna Hartmans-Van Peyma (= Adriaantje Hartmans, echtgenote Renze Worp van Peyma jr.)
- Evert Borgman (= Evert Ipes Borgman, echtgenoot Reinou Worp van Peyma)
- Reino Borgman, his wife (= Reinou Worp van Peyma, echtgenote Evert Borgman).

Het gezin vestigde zich te Lancaster, Erie, New York. Census 1870 Lancaster Erie New York: “...W. van Peyma 74 jr. retired farmer, Jelze van Peyma 51 jr. housekeeping, Peter M. van Peyma 19 jr studying medicine, Helen van Peyma 17 jr. at home”. Overlijdensbericht Leeuwarder Courant 11 juli 1881: “...De Heer Worp van Peyma, vroeger te Ternaard is den 16 Junij l.l. te Lancaster (N.-A), in den ouderdom van ruim 85 jaren overleden”. Tweede echtgenote Yttje Jacobs van der Meer keert na de dood van Worp weer terug naar Friesland, maar overlijdt tijdens de bootreis en werd begraven te Irnsum. Inscriptie: “...Rustplaats van Ytje v.d. Meer weduwe van Worp v. Peyma. Overl. op de Atlant. Oseaan, 24 Mei 1883”.

Gezinssamenstelling:
MAN: Worp van Peyma (25 mrt. 1796 te Ternaard – 16 jun. 1881 te Lancaster/ USA), zv. Jacob Worps van Peima en Reinouw Freerks.
GETR 1): 17 aug. 1815 te Ternaard.
VROUW: Sijke Rinzes Posthumus (ca1796 – 12 okt. 1847 te Ternaard), dv. Renze Renzes Posthumus en Nieske Theunis Rensma.
UIT DIT HUWELIJK:
1. Reinou Peima (2 jun. 1816 te Ternaard – 10 mrt. 1817 te Ternaard).
2. Jacob (James) van Peima (6 sep. 1817 te Ternaard – 1899 te Lancaster USA), tr. 20 dec. 1841 met Jetske Klaasesz Boekhout. Vertrekt mei 1849 met ouders naar USA.
3. Renze/ Rinze Worp van Peyma (30 mrt. 1820 te Ternaard – 1900 te Leavenworth, Kansas/ USA), tr. 27 mei 1841 met Adriaantje Kornelis Hartmans. Vertrekt mei 1849 met ouders naar USA (reist met het personeel per zeilschip).
4. Pieter Worp van Peima (26 jun. 1821 te Ternaard – 5 dec. 1829 te Ternaard).
5. Reinou Worp van Peyma (16 nov. 1824 te Ternaard – overl. te USA), tr. 24 feb 1849 met Evert Ipes Borgman. Vertrekt mei 1849 met ouders naar USA.
6. Pieter Worp van Peyma (30 apr. 1830 te Ternaard – 31 mei 1830 te Ternaard).
7. Nieske van Peyma (14 jun. 1835 te Ternaard – 8 jul. 1856 te Lancaster/ USA). Vertrekt mei 1849 met ouders naar USA.
GETR. 2): 9 mei 1849 te Ternaard.
VROUW: Yttje Jacobs van der Meer (3 jul. 1819 te Rauwerderhem – 24 mei 1883 tijdens overreis vanuit USA), dv. Jakob Abrahams van der Meer en Hylkjen Jentjes Harsta.
UIT DIT HUWELIJK:
8. Pieter (Peter) W. van Peyma.(1850 te Lancaster/ USA – 30 nov. 1921 te Buffalo/ USA).
9. Elske (Ellen/ Ella) van Peyma (19 aug. 1852 te Lancaster/ USA - >1911 te USA).

In de Kroniek van een Friese boer, Doeke Wijgers Hellema, staat genoteerd: "Worp van Peyma doorgescheept op 11 mei 1849".
Nog in 1843 zag Dr. Worp van Peyma in Anjum ineens de dode persoon van generaal Burmania, de vroegere bewoner van Holdinga state, voor zich staan. Het oude slot was in 1832 afgebroken en in 1842 door een nieuw huis vervangen. Generaal Burmania hield toen even inspectie!
Meer over Worp van Peyma in De Vrije Fries , deel 64, 1984, p. 79-83: J. Swart, Emigraasje as útwei foar driigjend ûnk, de lânferhuzer Woarp van Peyma.

Boek over Meinder(t)sma's in Dongeradelen op komst

Sneuper Sake Meindersma is bezig met het finaliseren van een familieboek met de (voorlopige) titel:
Meindersma’s en Meindertsma’s, een geslacht uit de Dongeradelen.

Het boek is 170 pagina’s, inclusief een namenindex van 14 pagina’s. Het vermeldt vrijwel alle Meindersma’s. Zoals u ziet uit de inhoudsopgave hieronder, ligt de nadruk op de nazaten van Meindert Wiggers (1740-1785),(hoofdstuk 7,8 en 9).
Mocht er belangstelling zijn, laat het dan per omgaande weten (smeindersma apestaartje kpnplanet.nl). Het boek moet voor de kerstdagen gedrukt zijn. Het boek, in full-color, kost € 35,-.
In Noordoost Friesland gratis bezorgd.

Inhoud
Woord vooraf.
Meindersma's, waar komen ze vandaan en hoe zijn ze verwant... ……………...7
2. Nazaten van Meindert Wiggers en Antje Douwes/ Eelkje Visser……………...17
3. Nazaten van Bokke Wiggers en Doetje Postmus………………………….........29
4. Meindersma's in Ee…………………………………………………………....45
5. Nazaten van Ernst Wiggers en Pietje Crameris…………………………..........62
6. De vierde tak………………………………………………………………….74
7. De tak 2A,Meindert Wiggers(1740-1785) en zijn nazaten nader beschreven....78
8. De lotgevallen van Eelke Meinderts Meindersma……………………….........88
9. De kinderen en kleinkinderen van Eelke Meindersma en Minke van der Wal…………………………………………………………....95
10. Brood van Meindersma….………………………………………………......123
11. Meindersma's in den vreemde……………………………………………….135
12. Schetsen van tijden en plaatsen waarin Meindersma’s leefden.
Kerk en politiek.…………..............................................................................141
13. Namenindex.…………………………………………………………………150
14. Bronvermelding…………………………………………………...…………166


En hieraan gerelateerd heeft ons lid Brink een vraag of er mensen zijn die oude foto's in een album met Meindersma's en Botma's herkent. Reacties zijn welkom, zie de pagina met de gescande foto's.

Oproep tot info over dokter Jarl Ruinen uit Ee

Ons lid Reinder Postma heeft de afgelopen tijd diverse boeken geschreven met persoonlijke verhalen van mensen uit Noordoost Friesland die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt (zie De Oorlog een gezicht gegeven). Zijn volgende onderzoek naar de oorlog schuift op naar Dongeradeel. Specifiek is hij geïnteresseerd in de rol van dokter Jarl Ruinen, huisarts uit Ee (zie foto rechts) die in januari 1945 aan de Woudweg in Dokkum met 19 anderen is gefusilleerd door de Duiters.

De oproep behelst de vraag of er nog iemand is die vanuit eigen stukken of overlevering feiten kan aandragen over de rol van Ruinen in de oorlog. Deze persoon wordt gevraagd dit bij Reinder Postma te melden, een kopie te sturen enz.

Hij weet onderhand dat Ruinen vele joden heeft ondergebracht in Oost-Dongeradeel, tussen de 35 en 50 (er komen steeds meer bij). Hij had kontakt met ds. Frevel, de doopsgezinde predikante uit Dokkum, met Klaas Wijbenga uit de Valom, met Sipkes en Humalda uit Dokkum, met Yme Holwerda uit Oosternijkerk en nog veel andere mensen.

Alle aanvullingen zijn welkom!
Voor inlichtingen kunt u Reinder Postma rechtstreeks mailen.

Scheepsmodellen in Friese kerken

Enige tijd geleden kocht ik antiquarisch het aardige boekje Scheepsmodellen in Nederlandse kerken, in 1987 uitgegeven door de toenmalige Staatsdrukkerij.
Het geeft een overzicht van de scheepsmodellen die vaak aan het plafond van kerken hangen in vissersplaatsen aan de (voormalige) zee. We hebben het dan over de Noordzeekust, Waddenkust en voormalige Zuiderzeekust. Voor het bereik van dit blog beperk ik me tot de modellen in Friese kerken.
De auteur, J. M. G. van der Poel, landbouwhistoricus en emeritus-hoogleraar aan de Landbouwuniversiteit van Wageningen, was betrokken bij zowel het Openluchtmuseum in Arnhem als het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
Er is ook wel eens een expositie georganiseerd rond dit thema.
In Hollum op Ameland hangt in de Hervormde Kerk een driemaster, een model van een Amerikaanse walvisvaarder, gebaseerd op tekeningen van de Charles W Morgan. Deze is gebouwd en geschonken door J.K. Koornstra uit Harlingen in 1975. Het schip is de Jonge Jan genaamd, ontleend aan de grafzerk van de Amelander commandeur Hans Barentsz die op 7 juni 1790 overleed. Op zijn zerk bij de Hollumer kerk staat zijn schip de Jonge Jan afgebeeld.

Paesens-Moddergat: model van een vissersschip, blazer, tweemaster, WL1, 1979. Dominee Franje nam het initiatief en werd door Tj Hiemstra uit Wierum ten uitvoer gebracht. Zijn echtgenote had als overgrootvader TW Post, de voormalige eigenaar van de WL1, De vrouw Trijntje. Aanvankelijk genoot het scheepje niet de instemming van alle kerkgangers. De landbouwers vonden dat er ook een symbool van hun beroep moest worden opgehangen, bv een ploeg of eg, maar dat is er niet van gekomen.

In Oosterzee hing ooit een model van een oorlogsschip maar deze is verdwenen. De Fries journalist Jacob Hepkema (1845-1919) schreef er omstreeks 1900 een artikel over. In 1909 werd het scheepje verkocht aan opkoper Marcus Davidson uit Lemmer voor 50 gulden.
Oost-Vlieland heeft een model van een zeilende loodskotter uit 1979. Op initiatief van JC Noordzij werd het model gebouwd door Van Eijk's scheepsmodellen in Wolsum.
Sneek: In de hervormde Grote of Sint Maartenskerk hing een scheepje van onbekend type die in 1772 beschreven werd in de kroniek van Napjus. Voor 1786 is het uit de kerk verdwenen.
Op West-Terschelling hangt een model in de Hervormde Kerk van een topzeilschoener, in 1928 gebouwd door de Terschellinger smid Tjebbe Stobbe. Het is door schippersvereniging Het Wakend Oog in bruikleen gegeven in 1968-1969.
In Woudsend hangt sinds 1982  in de katholieke Heilige Michaelkerk een model van een Lemsteraak. Op initiatief van pastoor J. van der Wal, die de scheepjes in Denemarken en Frankrijk zag, werd door de oud-visser J.N. Silvius dit scheepje gebouwd.

Duidelijk moge zijn dat in Friesland slechts op kleine schaal scheepsmodellen in kerken voorkomen, en dat ook nog vaak vrij recent. En dat terwijl reeds rond 1550 het eerste houten scheepsmodel werd geschonken aan de Sint Bavokerk in Haarlem.

Kralen-kunst of kitsch in museum Het Admiraliteitshuis in Dokkum

 In museum Het Admiraliteitshuis in Dokkum is van 18 november tot en met april 2012 de expositie ‘Dokkumer kralencocktail: verrassende variëteit aan kralen in een museumcollectie, 500-2000 A.D.’ te zien.

In het kader daarvan organiseert het museum een zeer bijzondere kralen-determinatiedag op zondag 18 december. Een beetje zoals de bekende kunst&kitsch dagen, maar dan speciaal voor kralen. Voor zover bekend is dat in Nederland nog niet eerder gedaan, maar de verwachting is dat er veel belangstelling voor zal bestaan. Kralen zijn immers al sinds vele jaren onveranderd populair. Niet alleen bij de verzamelaar, maar ook bij de doe-het-zelver die kralen zelf maakt of er sieraden van samenstelt. In elke grotere plaats is tegenwoordig wel een speciale kralenwinkel te vinden waar de mooiste kralen per stuk verkocht worden.

Hoewel het museum zelf enige deskundigheid in huis heeft op het gebied van kralendeterminatie, betreft dat voornamelijk de categorie streeksieraden uit de 19de eeuw.
Om hun bredere kennis qua datering en herkomst is een viertal kralendeskundigen uit Nederland aangetrokken: Wil Werkhoven, Hans van der Storm, Tine Lambregts en Angeline van Achterberg. Hun achtergrond is divers: onder andere handel, archeologie, antropologie, collectionering. Wat zij delen is een in vele jaren opgebouwde, enorme kralenkennis en een niet aflatend enthousiasme voor dit onderwerp.

De kralenexperts kunnen u inlichten over herkomst, materiaal en datering van de meegebrachte kralen. Kettingen, armbanden, losse kralen, kralen op kleding, kralentasjes et cetera; erfstukken uit de familie, bodemvondsten, souvenirs van vakantie, gekocht op rommelmarkt, noem maar op.

Uitgesloten zijn kralen die van zaden gemaakt zijn. Daarvan zijn zoveel soorten, dat de determinatie te veel tijd zou kosten.

De kralen-kunst of kitschdag is op zondag 18 december, van 12.00-18.00 uur.

De kosten voor deze determinatie bedragen € 6,00 met een maximum van 4 objecten of 10 minuten per persoon. Donateurs van het museum betalen € 2,00. Dit is inclusief de toegang tot de rest van het museum.

Om lange wachttijden te voorkomen vragen wij u zich vooraf aan te melden. Dat kan via e-mail of bij de museumbalie. U krijgt dan een volgnummer en globaal tijdstip toegewezen. Aanmelden via info@museumdokkum.nl of 0519 293134.

Komt u van ver, dan kunnen wij u een arrangement aanbieden met het een paar huizen vanaf het museum gevestigde hotel/restaurant De Posthoorn.
1. Overnachting, ontbijt en lunch in het restaurant, kralendeterminatie en bezoek aan de tentoonstelling: alles inclusief op basis van 1-persoonskamer € 73,50 pp, op basis van 2-persoonskamer € 53,50 pp.
2. Kralenlunch tussen 12.00 en 14.00 uur in De Posthoorn, gevolgd door kralendeterminatie en bezoek aan de tentoonstelling: alles inclusief € 13,50.
3.  Kralendiner, 3 gangen, na afloop van kralendeterminatie en bezoek aan de tentoonstelling: alles inclusief € 28,50.