Friese heiligen Siardus en Frederik vereerd in Vlaanderen

Afgelopen zondag bezocht ik samen met mijn verre neef Wibo de Bedevaartdag van de Heilige Siardus. In De Sneuper 115, september 2014, publiceerde hij al het artikel Heilig Fries DNA in abdij Tongerlo (België).

De feestdag van Sint-Siardus wordt in de abdijkerk gevierd op 14 november. De bedevaartdag wordt gevierd op de zondag vóór 14 november, tenzij 14 november op een zondag valt. Dan worden feestdag én bedevaartdag samen op 14 november gevierd. Op de bedevaartdag is er om 10.30 uur een eucharistieviering en in de namiddag om 14.30 uur lof.
In 2015 was het dus op 8 november dat de Bedevaartdag van de Heilige Siardus gevierd werd. En omdat ik toch vroeg in de ochtend iemand op vliegveld Eindhoven moest afzetten, kon ik het mooi combineren.
Iets voor 10.30 uur parkeerde ik de auto op de grote parkeerplaats van het enorme abdij-complex. Zo'n 150 gelovigen hadden zich in de abdijkerk verzameld om te zingen en bidden uit het speciaal gemaakte boekje met liederen, inclusief het Siardus-lied als afsluiting.
Na de dienst was er gelegenheid een kaarsje aan te steken bij de nis met de reliekkast van de Heilige

Reliekkast met schedeldak Siardus

Siardus, die bekend staat om zijn gastvrijheid en vrijgevigheid (hij wordt vaak met een brood afgebeeld). In de reliekkast wordt overigens het schedeldak van de heilige bewaard. Hij kreeg de bijnaam 'Vader der armen' en was vaak in de nabijheid als er wonderen plaatsvonden. Hij wordt dan ook aangeroepen voor oogziekten, veeziektes, voor een voorspoedige bevalling, voor bescherming van jonge moeders en kinderen. Ook in verzoening en vrede maakte Siardus naam.

In het uitgebreide bidprentje/foldertje van de abdij over Siardus staat verder te lezen:
Na zijn dood op 13 november 1230 werd Siardus begraven in de sacristie van de kerk van Mariëngaarde.
Abt Sibrandus liet het gebeente overbrengen naar het koor van de kerk. Wanneer in 1578 de abdij verwoest wordt, zal de Friese edelman, Siardus van Hensema het gebeente in veiligheid brengen in Hildesheim, op Duits grondgebied.
De overbrenging wordt bevestigd door een apostolisch schrijven van 29 januari 1594 van paus Clemens VIII.

Siardus in glas-in-lood, 2e v links.

Nadien raakt het spoor van de relieken zoek. In 1608 geeft aartsbisschop Welharpus Connus van Keulen verlof tot verering en de verspreiding van relieken. In 1617 belandde een schrijn met de kin en de bijna hele schedel in de abdij van de H. Folliaan bij Roeulx. Na de Franse Revolutie werden ze bewaard te Strepy. Door toedoen van prelaat Bauwens werden de relieken van Siardus (en Frederik) op 24 februari 1938 plechtig overgebracht naar de abdij van Leffe. Onder impuls van prelaat Adrianus Stalpaerts kwam op 6 juli 1617 een tweede reliekkast in het bezit van Tongerlo. In 1619 werd een ebbenhouten schrijn vervaardigd waarin de schedelkap van Siardus tot op heden wordt bewaard.
Na het branden van een kaarsje en het fotograferen van de afbeeldingen van Siardus als houten beeld, muurreliëf en glas-in-loodraam, begaven we ons op weg naar de volgende locatie. We parkeerden de auto in Sint-Truiden bij de Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Kortenbos.

Na een late lunch in het tegenovergelegen café-restaurant staken we de weg over voor een kijkje binnen.
In deze basiliek van Kortenbos hangen lange rijen met oude schilderijen van heiligen. Ook is er prachtig rijk houtsnijwerk te zien van echt eiken.
Bij het hoofdaltaar hangt een schilderij van de heilige Norbertus. Aan de zijwanden hangen achttien votiefschilderijen op doek (17e en 18e eeuw) en twaalf schilderijen met voorstellingen van Premonstratenzer heiligen, geschilderd door Abraham van Diepenbeeck (1596-1675), een leerling van Rubens, in het derde kwart van de 17e eeuw. Daarbij hangen de schilderijen van de heilige Siardus en de heilige Frederik!
De schilderijen hangen wat hoog, zijn in slechte staat en daardoor lastig te fotograferen. Toch heb ik de nodige kiekjes kunnen maken.
Al met al een bijzonder dagje met de Friese heiligen in Vlaanderen!

N.B. Lees meer over de abtenlevens van Mariëngaarde, waaronder dat van Siardus, in Vitae Abbatum Orti Sancte Marie

Siardus en Frederik gebroederlijk naast elkaar

Schilderij van de heilige Siardus

Basiliek van Kortenbos