woensdag 30 april 2008

Reinder Tolsma op radio Omrop Fryslan

De interesse voor het boek ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Historische Vereniging Noordoost Friesland 'Op de Praatstoel' is groot. De bijzondere verhalen van oudere inwoners uit de regio over vaak verdwenen beroepen zijn blijkbaar populair. Een groot deel van de oplage (550) is inmiddels verkocht en diverse artikelen zijn in de krant verschenen.

Eindredacteur Reinder Tolsma uit Oosternijkerk werd voor de radio geinterviewd door Omrop Fryslan. Luister online mee naar het programma Omnium van dinsdag 29 april (interview tussen ongeveer 13:20 en 23:40 in streaming audio).

vrijdag 25 april 2008

Sneuper Henk Aartsma koninklijk onderscheiden

Bij de lintjesregen 2008 viel ons bekende lid en bestuurslid Henk Aartsma ook een onderscheiding ten deel. Tijdens een ceremonie op het stadhuis aan de Zijl te Dokkum kreeg hij de decoratie van Lid in de Orde van Oranje Nassau opgespeld.

Als extra verrassing werd een portretschilderij van Henk gemaakt door kunstenaar Peter van Houten. Henk: Gefeliciteerd !

Ook Jacob Broersma uit Ee, die o.a. rondleidingen geeft in het Vlasmuseum en de kerk van Ee ontving een onderscheiding.
Zie voor een fotoverslag (vanaf foto 14) de reportage op Waldnet.

donderdag 24 april 2008

Titia Bergsma, de eerste westerse vrouw in Japan

Enige tijd geleden kwam ik een boek tegen met de titel Titia Bergsma, de eerste westerse vrouw in Japan. Gelijk dacht ik: zou dat van die familie Bergsma uit Oostdongeradeel zijn ?

De familie Bergsma was zo rond 1750 druk bezig in Oostdongeradeel allerlei stemdragende boerderijen op te kopen, om zo de verkiezingen van de grietman en andere interessante banen naar hun hand te kunnen zetten. Ze voerden daarover diverse processen, waaronder een slepende affaire met mijn voorvader Jochum Geerts. Het ging de familie Bergsma ook niet om het land maar puur om het stemrecht, wat ze vast niet populair maakte onder de boerenbevolking. Ook in de gemeente Dantumadeel speelden de Bergsma's later het machtsspel door het opkopen van stemmen. Van de familie is bekend dat ze een wapen voerden met daarin 3 bargjes (=varkentjes) die o.a. op wapenborden in de kerk van Jouswier en de kerk van Dantumawoude hangen. Bergsma was dus eigenlijk Bargsma en ook het feit dat ze op de plaats Barwegen bij Engwierum woonden zal aan hun naam hebben bijgedragen. Het boek over Titia (1786-1821) is geschreven door een vermeende nazaat en diplomaat, René Bersma (zonder g). Uit de beschrijving van het boek: Door uitzonderlijk toeval kreeg Titia een belangrijke plaats in de Japanse geschiedenis en in het historische bewustzijn van de Japanners. Zij heeft, ondanks haar korte verblijf op het eiland Decima in 1817, een grote indruk achtergelaten. Voor de schilders van Nagasaki was zij fascinerend studiemateriaal. Zelfs vandaag nog wordt de beeltenis van Titia in grote aantallen gereproduceerd als icoon van de westerse vrouw. Anno 2007, op bezoek in Nederland, reizen Japanners naar Den Haag om haar graf te bezoeken en haar te eren. De zoektocht van de auteur is vastgelegd in een ruim 50 minuten durende documentaire die online te bekijken is.

Titia, dochter van Ennius Bergsma (1755-1828) en Bartha Schultz (1755-1829), is de kleindochter van Eiso Bergsma, een dominee die o.a. in Ee stond en familie (nichtje) van de Dokkumer Johannes Casparus Bergsma, die koopman bij de VOC was: Johannes Casparus Bergsma, Dockum, coopman, met het schip de Vrouwe Geertruida, in 1773 ondercoopman. Hij was toen ca 27 jaar oud. Dokkum, Doop Herv. gem. 1730-1772. DTB: 187. Dopeling: Johannes Kasparus, Gedoopt op 19 oktober 1746, zoon van Wilhelmus Bergsma, secretaris van Oostdongeradeel. Ook een broer van Johannes Casparus heette Eiso.

Van Willem Bergsma's begrafenis in 1774 zijn 3 zilveren begrafenislepels bewaard gebleven, (met de 3 bargjes) waarvan deze 2 in Museum Dokkum

De doop van Titia's vader: Dokkum, dopen, doopjaar 1755. Dopeling: Ennius Harmen. Gedoopt op 31 maart 1755 in Dokkum. Zoon van Eiso Bergsma, predikant en Sijtske van Thuynen (dochter van de bekende dominee Theodorus van Thuynen).
Grootvader Eiso of Eise werd geboren in 1700 te Dokkum: Dokkum, dopen, doopjaar 1700. Dopeling: Eise. Gedoopt op 21 februari 1700 in Dokkum. Zoon van Petrus Bergsma (uit Metslawier) en Catharina Went. Vroedvrouw Catharina Schrader begeleidde vermoedelijk deze geboorte, gezien een aantekening in haar dagboek.

Titia trouwde op 12 april 1815 in Den Haag met Jan Cock Blomhoff (1779-1853), opperhoofd van Deshima die een persoonlijk verslag naliet over zijn hofreis naar de Shogun van Japan. Uit dit huwelijk werd 1 zoon geboren, Johannes.

zondag 20 april 2008

Ledendag Historische Vereniging groot succes

Op zaterdag 19 april 2008 werd te Oostrum, vlakbij Dokkum, de ledendag van de Historische Vereniging Noordoost Friesland gehouden. Ter gelegenheid van het 20-jarig jubileum was er een dagvullend programma, met een lezing van schrijver Durk van der Ploeg en rondleidingen in het Historisch Informatiecentrum Noordoost Friesland.

Gestart werd om 10.30 uur met de bestuursmededelingen van voorzitter Jan Walda. Libbe Meerema nam afscheid als secretaris en zal vervangen worden door de huidige penningmeester Jan de Jager. Als penningmeester zal Johannes Dijkstra aantreden. De najaarsvergadering zal in het dorp Ee gaan plaatsvinden. De penningmeester meldde dat 2007 een goed jaar voor de vereniging is geweest, ondanks het herhaaldelijk moeten aanmanen van leden die vergaten de contributie te betalen. De vereniging heeft bijna 400 leden en is nog steeds groeiende.

Vanuit de redactie waren eveneens positieve geluiden te horen. De stroom kopij is goed, hoewel er constant nieuwe wordt gevraagd. De Sneuper is met het aantal bladzijden gegroeid naar 68 per nummer. Men krijgt dus meer waar voor zijn geld (de nog steeds geringe contributie van 15 euro per jaar). In het jubileumjaar 2008 wordt er zelfs een extra, vijfde, nummer van de Sneuper gepubliceerd, die zich zal richten op de vlasverwerking in de regio (een bijdrage van de heer Herrema) en een uitgebreide reeks van artikelen over katholieke families van linnenwevers, vaak Duits van oorsprong. Een werkgroep onder leiding van Guus Bary, met verder Tineke Westerhof, Hetty Combs, Netty Beckers en Paul Rouing, is al ver gevorderd met de teksten. Denk ook aan bekende namen als Pilat en Luehof. Tijdens de najaarsvergadering in Ee, waar ook vlasmuseum It Braakhok is gevestigd, zal dit nummer worden uitgereikt.


Met de Nieuwe Dockumer Courant is een afspraak gemaakt voor vaste inlevering van kopij van De Sneuper, hiervoor is een schema gemaakt. (max 400 woorden en een foto 1Mb). Zie ook het artikel hiernaast.


Een oproep werd gedaan voor deelname aan een project waarin middels DNA-testen genealogische vragen zouden kunnen worden beantwoord. Een aantal leden is geïnteresseerd en zal de verdere mogelijkheden onderzoeken. Voorlopig is door initiator Wibo Boswijk als werktitel voor het project Friese Waddenproject gekozen, gezien de focus op Noord(oost) Friesland en de Wadden. De kosten zullen rond de 130 euro per persoon bedragen, waarbij 37 markers worden getest binnen het mannelijke Y-chromosoom. Overigens bestaat ook een mogelijkheid de vrouwelijke lijn te onderzoeken via het zogenaamde Mitochondriaal DNA. Dit alles op basis van wangslijm.

12e Friese Genealogische Contactdag: In 2008 bestaan de Freonen fan Argiven yn Fryslân/Vrienden van de Archieven in Friesland (FAF/VAF) 25 jaar. De FAF gaat dit vieren met het organiseren van de 12e Friese Genealogische Contactdag op 4 oktober 2008. Plaats van handeling is Tresoar, Boterhoek 1, Leeuwarden.

Na de lunch en pauze was er een lezing van de populaire schrijver Durk van der Ploeg. Hij heeft diverse historische romans geschreven die gesitueerd zijn in de Dongeradelen en de Wouden, zoals De Jacht en Reis nei de Kalkman. Het aantal bezoekers was inmiddels toegenomen tot 130, met name vanwege de uitreiking van het boek Op de Praatstoel, Verhalen uit Noordoost Friesland vanaf 1850. Het eerste exemplaar werd door voorzitter Walda uitgereikt aan eindredacteur Reinder Tolsma, die benadrukte dat het niet zijn boek maar 'us boek' was. Het tweede exemplaar was voor de weduwe van Dick de Jager, ons helaas recent overleden lid en initiator van de Werkgroep Oral History. Ter plekke werden de boeken uitgereikt aan de leden en andere belangstellenden die betaald hadden, overigens slechts 17,50 voor dit 300 pagina's dikke boek met hardcover (bij voorintekening 15 euro). Bijdragen van de gemeente en provincie maakten de lage prijs mede mogelijk. Een verslag van de uitreiking met foto's vindt u op Waldnet en op Nijsnet.

Rond 15.30 uur verplaatsten de leden zich naar het Streekarchief in het nieuwe Historisch Informatiecentrum Noordoost Friesland. Na een toespraak van de bibliothecaris en streekarchivaris Jongsma werden de leden in 3 groepen rondgeleid door archief, depotruimten en bibliotheek. Interessant was de kleine multimediale presentatie over de familie Wüst uit Dokkum, de voorouders van schaatster Ireen Wüst. In het net verschenen Genealogysk Jierboek 2007 is door Reid van der Ley haar kwartierstaat gepubliceerd!

dinsdag 15 april 2008

Bezoek eens het Streekarchief te Dokkum


Sinds de verhuizing van het Streekarchivariaat Noordoost Friesland van het oude onderkomen boven de Dokkumer brandweerkazerne naar het Kenniscentrum bij de Openbare Bibliotheek aan de Brokmui zijn de onderzoeksmogelijkheden sterk verbeterd. Officieel heet het nieuwe samenwerkingsverband nu Historisch Informatiecentrum Noordoost Fryslân, waarin ook het plaatselijke Seniorweb (computerles voor 55+) en een speelotheek is ondergebracht.

Uiteraard zijn alle spullen in Dokkum nieuw, dus tafels, stoelen, computers en archiefruimten voldoen nu aan alle moderne eisen.

Bijzonder is het tapijt waarop een afbeelding van het Burgerboek van Dokkum , het oudste document uit het archief (1574), is ingeweven. In een aangrenzend deel zijn de namen van de dorpen uit de regio in het tapijt verweven.

De grootste verandering betreft echter de openingstijden. Deze zijn nu aangepast aan die van de Bibliotheek, waardoor nu vaker 's avonds en in het weekend een bezoekje kan worden gebracht. Met 45 uur per week is het zelfs de meest geopende bibliotheek van Friesland.

maandag: 13.30-17.30 18.30-20.30 *
dinsdag 9.30-17.30 18.30-20.30
woensdag 9.30-17.30
donderdag 9.30-17.30
vrijdag 9.30-17.30 18.30-20.30 *
zaterdag 10.00-13.00

* gedurende deze uren is de studiezaal van het streekarchief toegankelijk, maar er worden dan geen originele archiefstukken uit het depot gehaald.
Voor archiefbezoek aan de gemeenten Ameland en Schiermonnikoog blijft een telefonische afspraak wenselijk.

Wat veel genealogen en historici niet beseffen is dat het Streekarchief de ideale plek is om een kopie van de eigen onderzoeksresultaten of het geschreven boek te deponeren. Zo weet u zeker dat uw inspanningen voor het nageslacht bewaard blijven en mogelijk zelfs nieuwe contacten opleveren. Ook als u stopt met uw hobby of geen andere familieleden heeft die interesse voor uw verzameling hebben is het aan te raden een schenking aan het archief te doen, eventueel testementair!
De adresgegevens: Brokmui 62, 9101 EZ Dokkum, telefoonnummer 0519-22 28 53.

Wat vindt u nu al zoal wat u niet bij Tresoar of op internet vindt ? Een inventaris is beschikbaar via het FriesArchiefnet, maar te noemen valt bijvoorbeeld de Diaconieboeken, Weesboeken (waarvan we wel een toelichting en beknopte index op de Sneuper site hebben), Grondpachten aan het weeshuis te Dokkum (1585-1808), een transcriptie van het dagboek van vroedvrouw Catharina Schrader, speciekohieren, waterschapsarchieven, collectie Van Thuynen, archieven van regionale instellingen, en natuurlijk een rijke collectie aan regionale boeken, kranten, genealogieen en niet te vergeten: medesneupers. Vaak zijn onderzoekers die al langer met de regio bezig zijn wandelende encyclopedieen wat betreft familienamen en historische gebeurtenissen, en uiteraard kunt u ook de archivaris en medewerkers ter plekke om uitleg vragen.
Overigens worden de archieven van Schiermonnikoog en Ameland eveneens door de streekarchivaris, Tjeerd Jongsma, beheerd en kunt u voor het raadplegen met hem een afspraak maken.

Op uw zoektocht door de archieven is het zinvol het artikel van Reinder Tolsma over de diverse archiefbronnen, zoals Speciekohieren, Reeelkohieren, Kadastrale leggers, Floreenkohieren en Proclamatieboeken te lezen.

Een misverstand is dat de website van de Historische Vereniging Noordoost Friesland die van het Streekarchief Noordoost Friesland is. Weliswaar wordt veel informatie uit het archief (digitaal) gepubliceerd in de Sneuper of op de website, maar de vereniging is onafhankelijk. Het email-adres voor vragen aan de vereniging is dan ook anders dan het emailadres van het streekarchief !

donderdag 10 april 2008

Genealogische en historische podcasts

Hoewel de ontwikkeling van het internet met name het geschreven woord gedigitaliseerd heeft is er op beperkte schaal ook geluid beschikbaar. Voor genealogisch/historische doeleinden zou een podcast (een bestand met geluid in een format dat vaakt eindigt op .mp3, .amr of ander audio-format) een prima vehikel zijn.
Te denken valt aan radioprogramma's, zoals Verre Verwanten, waarin vaak over historische onderwerpen en familiegeschiedenis wordt gesproken. Bekend is het boek van Geert Mak, In Europa, dat als multimediaal spektakel gepresenteerd wordt via o.a. online podcasts. De VPRO is hierin een voorloper. Op hun Geschiedenis-website zijn vele audiofragmenten te beluisteren, bijvoorbeeld van het radioprogramma OVT.

Ook onze eigen Sneupers hebben op bescheiden schaal audiofragmenten digitaal beschikbaar gesteld. Zo heeft Tymen Wierstra een opname van een half uur over Friese emigranten in het Argentijnse Tres Arroyos. Het aardige is dat vrijwel iedereen een digitaal audiobestand kan maken. Deze opname is bijvoorbeeld van een afgespeeld cassettebandje opgenomen, waarbij de opname-functie van de mobiele telefoon als recorder voor een mp3 is gebruikt!

Zou het niet een goed idee zijn om lezingen van het NGV of andere historische verenigingen digitaal op te nemen en vervolgens via het web beschikbaar te stellen? Tijdens een ledendag van de Historische Vereniging Noordoost Friesland heb ik eens opnamen gemaakt van het orgel van de kerk in Anjum, waarop Harke Iedema een kort concert gaf. Op de site van Organum Frisicum over de orgels in Friesland vind je nog veel meer (en betere) audio-weergaven.

Heeft u ook nog aardige opnames die u beschikbaar wilt stellen, laat het ons dan weten !

maandag 7 april 2008

Vroedvrouw Catharina Schrader: boeiend fenomeen

Begin dit jaar verscheen van de hand van mevrouw De Jager-Van der Zee, echtgenote van onze penningmeester Jan de Jager, een historische roman, Goedfrou foar it libben ,over het leven van de Dokkumer vroedvrouw Catharina Geertruida Schrader. In het Fries werd het boek uitgegeven door de enige boekenclub van Fryslan, de Kristlik Fryske Folks Bibleteek (zo'n 3000 leden!). In haar voor die tijd lange leven (1655-1745) en zelfs voor huidige maatstaven zeer lange arbeidzame leven als vroedvrouw (1693-1745) hielp ze ongeveer net zoveel kinderen op de wereld als het aantal leden van de Friese boekenclub.
Tekenend voor haar karakter is een geval uit het begin van haar carriere, waarbij ze een vrouw in winters noodweer per slede bezocht en bij aankomst ter plekke met brandewijn haar bevroren kaken moest laten ontdooien. Ze moet een eigenwijs, gelovig en kundig mens geweest zijn.

Op de Sneuper website heb ik enkele jaren geleden een begin gemaakt met een beschrijving van het eerdere boek over en door Catharina Schrader, Memoryboeck van de Vrouwens. Hierin werd door medisch historici een analyse van de ingrepen van haar bij de bevallingen gedaan, gelardeerd met vele voorbeeldteksten uit haar dagboek.

Als genealogische bron is haar dagboek heel bijzonder, omdat er bijna geen andere voorbeelden zijn van hoe een geboorte werd beschreven in de 18e eeuw. Schrader beschreef vele bizarre gevallen, inclusief bijnamen van vaders en moeders of de vreemde rituelen die werden toegepast. Persoonlijk vind ik de beschrijving van de geboorte van Dieuke Pytters Lieuwma op 4 oktober 1699 het meest bijzonder. Op de webpagina van de Lieuwma-genealogie is het geval beschreven, waarbij ze zelfs even gegijzeld werd. De Dokkumer kunstschilder Van Kammen heeft in de jaren 50 van de 20e eeuw een index gemaakt van de beschreven bevallingen, echter wel met vele slordigheidsfoutjes. Deze getypte index is gedigitaliseerd en vervolgens heb ik, met name met gebruik van online bronnen, zoveel mogelijk bestaande namen gekoppeld aan de namen in de index. Het is leuk om dan reacties per e-mail te krijgen van genealogen die een familielid gevonden hebben.
In Groningen is een verloskunde-academie naar haar vernoemd, notabene met een citaat op de website die letterlijk gepikt is van mijn site over de familie Zijlstra van Ezumazijl.
Ook de bekende Amerikaanse historicus Simon Schama besteed vele bladzijden aandacht aan de Dokkumer vroedvrouw in zijn standaardwerk The embaressment of riches/Overvloed en onbehagen, over de Gouden Eeuw in de Republiek. Een uitgebreide transcriptie van de boekversie van haar Memoryboeck vindt u op de site van DBNL. Ook het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) heeft haar opgenomen in het Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland.
Al met al heeft ze uiteindelijk de erkenning gekregen die ze verdiende!

woensdag 2 april 2008

Genetische genealogie extra interessant door lage dollar

De laatste tijd komt er steeds meer aandacht voor de zogenaamde Genetische Genealogie. Door het afnemen van wangslijm en het vervolgens opsturen naar een daarvoor uitgerust laboratorium kan een DNA-profiel worden bepaald. Elk mens heeft in zijn DNA 23 paar chromosomen,waarvan 1 paar het geslacht bepaalt. Bij mannen bestaat dit paar uit een X en een Y-chromosoom, terwijl bij vrouwen sprake is van 2 X-chromosomen.

Voor mannen is met name de samenstelling van het Y-chromosoom interessant omdat deze van vader op zoon min of meer ongewijzigd overgaat.

Voor vrouwen is met name het mitochondriaal DNA relevant, omdat deze van moeder op dochter kopieert. In de loop der eeuwen zijn er mutaties opgetreden, zogenaamde markers, die door onderzoek geplaatst kunnen worden in tijd en regio.

Een Britse professor, Brian Sykes, schreef een interessant boek over het gebruik van mitochondriaal DNA in de genealogie onder de titel 'De zeven dochters van Eva'.

Zelf heb ik een aantal jaren geleden meegedaan aan het Genographic Project van National Geographic. Ik kreeg een kit toegestuurd met 2 steriele staafjes, waarmee ik wangslijm kon afnemen en deze vervolgens in een buisje per envelop kon terugsturen. Na het onderzoek bleek ik tot de grote groep van Europeanen te behoren met haplogroep R1b. Er waren 12 markers onderzocht.

Tegenwoordig zijn er al veel meer organisaties die een dergelijke test aanbieden, maar met name de Amerikanen zijn technisch het meest geavanceerd. Bij Genebase worden nu 2 soorten testen aangeboden voor het Y-chromosoom. Een voor 20 markers en een voor 44 markers. Deze meest uitgebreide test kost momenteel 199 dollar + 25 dollar verzendkosten, tegen de huidige koers ongeveer 143 euro. Een andere grote en bekende aanbieder in de Verenigde Staten is FamilyTreeDNA. Deze organisatie is goed georganiseerd en heeft bewezen een goede service en kwaliteit te leveren. Door een goede standaardisering zijn de resultaten vaak prima te vergelijken en uit te wisselen met stamboomvorsers die bij een ander instituut onderzoek lieten doen. En omdat de dollar nu veel lager staat dan pakweg 2 tot 3 jaar geleden heb je in feite een uitgebreider onderzoek voor een lagere prijs.

In het blad Genealogie, maart 2008, van het CBG, staat een artikel over de families Boswijk en Siepel, getiteld 'Y-DNA en de stamboom'. Toevallig heeft de auteur, Wibo Boswijk, in zijn kwartierstaat mijn stamvader Jochum Geerts, de vader van Geert Jochums, van wie ik in rechte lijn afstam, en zijn broer Jan Jochums, van wie Wibo afstamt via een vrouwelijke afstammeling. Het nageslacht van Geert Jochums, een voerman met dezelfde naam, nam de naam Zijlstra aan, die van Jan Jochums (in de persoon van wagenmaker Jan Lolkes) de familienaam Van der Meij (overigens toen beide wonende te Niawier).
Hij meldde mij per e-mail o.a. het volgende: "DNA en genealogie worden pas interessant als veel meer mensen in het heitelan dit laten doen en op minimaal 37 markers. Als je nu op internet kijkt met 25 -30 markers zijn wij, Noord-Nederlanders, het meest verwant met Schotten en Engelsen. Dit omdat van hen veel meer gegevens al op internet te vinden zijn.
Verder is DNA genealogie erg nuttig bij het oplossen van vraagtekens in de stamboom. Zeker in Noord-Nederland met weinig achternamen voor 1811 worden de DTB gegevens vaak als enige bron gebruikt en dat kan wel eens een foutenbron blijken.
In ons Boswijk-Siepelproject hebben we zo kunnen aantonen dat de stamboom klopte, maar ook dat een tak Siepel zich wel erg gemakkelijk aan de boom had geplakt. Zij paste niet in het DNA-profiel en na nader onderzoek bleek dat zij niet van een jongetje Siepel afstamden, maar van zijn zus."

Vanuit de gegevens uit het Genographic Project had een mij bevriende uitgever, Leo Barjesteh Van Waalwijk van Doorn (die ook het boek 'De nakomelingen van Douwe Egberts' uitgeeft) het idee om op uitgebreidere schaal in Nederland een test te gaan doen. Begin dit jaar heeft dit uiteindelijk geleid tot een drukbezochte bijeenkomst in de Leidse Universiteit, onder de naam 'Project Genetische Genealogie' en ondersteund door het Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde en de NGV. Dit onderzoek zal echter slechts 16 markers bepalen, maar heeft als voordeel dat in het project vergelijkingen gemaakt kunnen worden met het DNA van de Graven van Holland, de oer-Vlaardinger en andere Nederlandse opgravingen.

Al eerder werd DNA-onderzoek gedaan naar de oer-Vlaardinger, waarvan een nazaat nog als tandarts in de regio bleek te wonen. Bekijk ook de uitzending waarin hij geinterviewd wordt in het bijzijn van de aangeklede schedels van zijn verre voorouder(s).

Resumerend kan ik stellen dat een DNA-onderzoek beter (gedetailleerder) wordt naarmate er meer markers bepaald worden, maar let ook op de reputatie van de diverse aanbieders (snelheid, service, duidelijkheid etc.). De test van Genebase scoort weliswaar heel goed op kwantiteit, met name de variant met 44 markers, maar Wibo Boswijk meldde mij dat zijn ervaringen met hen niet zo positief waren (rommelig, laat en niet erg servicegericht met reacties). FTDNA scoort hier volgens hem veel beter op. De lage dollarkoers maakt het laten doen van een test bij een Amerikaanse aanbieder in ieder geval relatief goedkoop. Voor een overzicht van websites zie de site van Historical Genetics.
Probeer het eens uit en laat ons de ervaringen weten!