Wat moet Groninger Heerepoort in tuin Rijksmuseum?

Uiteraard wil ik beginnen alle lezers van het Sneuperblog een gezond en nijsgjirrich nieuwjaar te wensen!
Zowel de Sneuper website als dit weblog van de Historische Vereniging Noordoost Friesland is inmiddels zeer goed vindbaar via Google en links vanaf de relevante fora. Een mooi voordeel van deze digitale ontwikkelingen is dat we onafhankelijk van plaats 24/7 onze sneupbehoefte kunnen bevredigen.
Uw verslaggever kan zodoende als geboren Groninger vanuit Amsterdam met grote regelmaat historische 'nieuwtjes' over de regio waar zijn voorouders woonden, (Noordoost) Friesland en omgeving, onder de aandacht brengen.

En aangezien ik kortgeleden weer eens in mijn geboortestad Groningen was om o.a. de festiviteiten rond oude schepen tijdens Winter Welvaart te bezoeken en vlak daarna in Amsterdam weer langs het Rijksmuseum fietste wil ik het eens over de Groninger Heerepoort hebben. Toen ik in 1993 in Amsterdam kwam wonen, boven Selina's bar aan het Thorbeckeplein, fietste ik vaak door de Grachtengordel en langs het Museumplein. Het viel me vrij snel op dat er een oude losse poort in de tuin van het Rijksmuseum stond. Tot mijn verbazing bleek het om de hoofdpoort van de vroeger omwalde (vesting-)stad Groningen te gaan. Deze Heerepoort stond op het huidige Heereplein aan het eind van de Hondsrug. Over deze verhoging in het landschap loopt al eeuwen een hoofdweg (Heereweg) die door de legers (leger=heer) gebruikt werd. Een dikke tien jaar geleden filosofeerde ik met een andere Groninger, Wim Hut, over het terughalen van de poort naar de plaats van herkomst. Ik meen dat toen Professor Henk van Os de scepter zwaaide bij het Rijksmuseum en die Groningse connectie leek ons ideaal om met zijn hulp het klusje te klaren. We kwamen een krante-artikel tegen waarin de Groningse Amsterdammer Geurt Brinkgreve, een belangrijke man in de stedelijke monumentenzorg, al aandacht vroeg voor dit weeskind onder de Groningse monumenten. Tot onze verbazing reageerde Van Os negatief op ons verzoek. Er kon geen sprake zijn van een terugkeer van de poort naar de Martinistad, met name vanwege de volgens hem gebrekkige staat. Het blijkt namelijk dat de, op het oog solide, poort in werkelijkheid bestaat uit twee aan elkaar geplakte poorten. De achterkant wordt namelijk gevormd door een oude Deventer stadspoort. Ik vond het eigenlijk een beetje kul-argument van Van Os, want je kunt dat met de huidige technieken toch prima scheiden? En in de tuin van het Rijksmuseum waren de poorten toch maar in een achterafhoekje verstopt. Nu is dat laatste wel veranderd sinds de chaotisch en langzaam verlopende verbouwing van het museum is gestart. Opeens is het hek van de zijtuin verandert in de tijdelijke hoofdingang, notabene met onze Groninger Heerepoort als entree! En aangezien door al het geklungel de laatste voorspellingen van het gereedkomen van de verbouwing rond 2014 (!) liggen zal dat voorlopig nog wel even zo blijven. Maar er is hoop!

Ten eerste is er afgelopen jaar weer een nieuwe directeur van het Rijksmuseum aangetreden. En u raadt het al: het is een Groninger, Wim Pijbes. Weliswaar geen Stadjer, maar toch. Hij is een goede vriend van de cabaretier Bert Visscher, ook iemand die vast wel gek te krijgen is voor een Heerepoort-actie. Verder ontdekte ik dat er al een tijdje een Stichting bestaat die zich beijvert om de Heerepoort terug te halen naar waar die hoort (of bestaat deze niet meer?). Het is de Groningers gelukt om in 1672 de Bisschop van Munster, Bommen Berend, buiten de stadspoort te houden. Elk jaar wordt dit nog op de Groningse bevrijdingsdag, 28 augustus (Gronings Ontzet) herdacht. Dan moet het terughalen van zo'n voor de stad Groningen historisch belangrijke poort toch ook kunnen. De binnenkort te benoemen nieuwe burgemeester van Groningen zou zich met zijn inzet hiervoor erg populair kunnen maken.

Wat zou het mooi zijn op een komende 28 augustus (uiterlijk 2014!) te vieren dat de Heerepoort als cultureel erfgoed terugkomt naar 'Stad'. Een mooi voornemen voor 2009 lijkt me.