Duivelse Dilemma’s gaat over Tjerk Hacquebord die als scholier in de Tweede Wereldoorlog weigerde een Ausweis te halen en daarom geen eindexamen kon doen. Hij moest door deze keuze onderduiken en leven met de angst ieder moment door de bezetter opgepakt te kunnen worden. Hij ontmoette daardoor wel zijn latere vrouw. In de laatste twee jaar van de oorlog belandde hij geleidelijk in het verzet.
Het boek gaat ook over een timmerman met dezelfde voor- en achternaam als Tjerk, die zonder werk zat, een gezin moest onderhouden en uit opportunistische overwegingen reeds voor de oorlog lid van de NSB was geworden. In de oorlog kwam hij daardoor in het kamp van de bezetter terecht. Hij lag daarom gedurende de hele oorlog met zichzelf en zijn omgeving overhoop. Toen hij die keuze halverwege de oorlog terug kon draaien, durfde hij niet en toen hij zijn lidmaatschap in het laatste oorlogsjaar opzegde, was het te laat.
Duivelse dilemma’s handelt ook over Louwrens Hacquebord, de vader van de scholier, die samen met zijn zwager Rienk Spriensma een draadindustrie en een ijzerhandel bezat. Louwrens zat door zijn karakter al snel in het verzet en vond het voortzetten van het bedrijf in oorlogstijd een lastige opgave. Hij koos er voor de productie van de draadindustrie te stoppen, waarop de bezetter de voorraden en de machines confisqueerde en het personeel in Duitsland moest gaan werken. Rienk Spriensma ging echter door met de ijzerhandel. Hij boog aanvankelijk met de bezetter mee, maar kwam halverwege de oorlog tot andere inzichten. Hij laveerde in de laatste oorlogsjaren heel handig overal tussendoor, maar kreeg na de oorlog toch de rekening gepresenteerd.
Deze familiegeschiedenis speelde zich af in Dokkum en omgeving, waar kerk en sociale omgeving het dagelijks leven bepaalden.
Louwrens Hacquebord (1947) was hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen en heeft, na zijn pensioenering in 2013, meerdere boeken geschreven. Hij is zoon van Tjerk en Tjimmy Hacquebord-Leegsma en kleinzoon van Louwrens Hacquebord. Duivelse Dilemma’s is gebaseerd op enkele A4tjes met aantekeningen die zijn vader na zijn dood heeft achtergelaten, gegevens uit archieven en gesprekken met nog levende getuigen.
Louwrens Hacquebord. Duivelse dilemma’s. Een familie in oorlogstijd. Uitgeverij Nobelman, Groningen. 160 pagina’s, 16,95. Met vele lovende recensies in de diverse kranten!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten