Vorige week was ik bij NGV Amstelland voor een lezing over VOC-Opvarenden. Projectleider Van Velzen lichtte toe hoe de online database is opgebouwd en wanneer het invoeren van de scheepssoldijboeken van alle 6 VOC-kamers gereed is. Interessant ook om te horen dat de Heren XVII (17) binnen het samenwerkingsverband zodanig was geformeerd dat voorkomen werd dat de Kamer Amsterdam de overmacht zou krijgen.Het was al weer even geleden dat ik op de site gezocht had naar Friezen uit plaatsen in Noordoost Friesland, zoals Dokkum, Wierum, Kollum, Paesens en Veenwouden.
Op de Sneuper website heb ik al jaren een pagina waarop ik informatie over Friezen in de VOC verzamel. In oktober 2005 waren er ongeveer 250 Dokkumers ingevoerd in de database. Houd er daarbij wel rekening mee dat alle spellingsvarianten die mogelijk zijn ook in het bestand voorkomen. Voor Dokkum kun je dan ook het beste zoeken op Do*um, voor Kollum op *ollum en *ollem (het kan met een C of een K zijn), voor Veenwouden op Veenw* (dan krijg je ook Veenwoudsterwal!) en voor Paesens bv op P*sens.
Inmiddels nadert het project met de Opvarenden in de VOC zijn voltooiing. Binnen enkele maanden zullen de overige boeken uit de periode 1700-1800 van met name de Kamer Amsterdam zijn ingevoerd. Ook worden nog de scheepssoldijboeken uit de 17e eeuw ingevoerd. Hiervan zijn helaas maar enkele tientallen bewaard gebleven. Vervolgens zal er nog een controle-slag plaatsvinden, ook om de plaatsnamen te uniformeren. Dat maakt het mogelijk om goede analyses te maken.
Wat staat er momenteel in de database? In ieder geval meer dan 500 Dokkumers! En die kun je ook nog eens met 1 druk op de knop exporteren naar een Excel-bestand. Het aardige is verder dat de reizen ook gekoppeld zijn aan een andere database, die van Dutch-Asiatic Shipping, zodat de data van vertrek, aankomst op verversingspunt Zuid-Afrika en aankomst in Batavia of bv Ceylon direct zichtbaar worden. Ook wordt aangegeven of de opvarende een maand- of schuldbrief had. Hierin staat vaak ook weer interessante informatie (die je wel zelf op het Nationaal Archief in Den Haag moet opzoeken), zoals familieleden of verwanten die geld incasseerden.
Hieronder 3 voorbeelden, van Ee, Dokkum en Paesens.
| Cornelis | Kras | Ee | Unie | 1790 |
| Arnoldus | Mekeeren | Ee | Opperdoes | 1723 |
| Dirk | Theunisz | Ee | Jacoba | 1726 |
| Dirk | Dirksz | Ee | Reigersdaal | 1738 |
| Dirk | Dirksz | Ee | Goidschalxoord | 1738 |
| Jan | Gerritse | Ee | Gouverneur-generaal | 1760 |
| Jan | Gerritse | Ee | Schoonzicht | 1760 |
| Jan | Geurtse | Ee | Gouverneur-Generaal Maatsuijker | 1787 |
De bovengenoemde Arnoldus komt uit de familie Van Meekeren en overleed na 4 jaar in dienst van de VOC zoals uit de detailgegevens blijkt:
| Datum indiensttreding: | 25-04-1723 | Datum uit dienst: | 27-04-1727 |
|---|---|---|---|
| Functie bij indiensttreding: | Adelborst | Reden uit dienst: | Overleden |
| Uitgevaren met het schip: | Opperdoes | Waar uit dienst: | Azie |
| Maandbrief: | Nee | Schuldbrief: | Ja |
Gegevens van de vaart | |||
| Schip: | Opperdoes | Vertrek: | 25-04-1723 |
|---|---|---|---|
| Kamer: | Amsterdam | Kaap: | 07-09-1723 28-10-1723 |
| Inventarisnummer: | 5810 | ||
| Folio: | 94 | Aankomst: | 10-01-1724 Batavia |
| DAS - en reisnr.: | 2539.3 | ||
| Datum indiensttreding: | 09-01-1715 | Datum uit dienst: | 00-00-1722 |
|---|---|---|---|
| Functie bij indiensttreding: | Matroos | Reden uit dienst: | Gerepatrieerd |
| Uitgevaren met het schip: | Loosdrecht | Waar uit dienst: | berbices |
| Maandbrief: | Ja | Schuldbrief: | Ja |
| Begunstigde(n): | Moeder: Maijke Stenstra uit Dockum | ||
Gegevens van de vaart | |||
| Schip: | Loosdrecht | Vertrek: | 09-01-1715 |
|---|---|---|---|
| Kamer: | Amsterdam | Kaap: | 20-04-1715 23-05-1715 |
| Inventarisnummer: | 5665 | ||
| Folio: | 70 | Aankomst: | Ceylon |
| DAS - en reisnr.: | 2233.1 | ||
| | | ||
Gegevens van de terugvaart | |||
| Schip: | BERBICES | Vertrek: | 22-11-1721 |
|---|---|---|---|
| Kamer: | Amsterdam | Kaap: | 14-02-1722 10-04-1722 |
| DAS - en reisnr.: | 6515.5 | ||
| Aankomst: | 05-08-1722 | ||
En als laatste voorbeeld de reis van Pieter Tjepkes, de zoon van Tjepke Thomas uit Paesens:
Gegevens van Pieter Tiebkes uit Pesens
| Datum indiensttreding: | 20-05-1754 | Datum uit dienst: | 00-00-1756 |
|---|---|---|---|
| Functie bij indiensttreding: | Bosschieter | Reden uit dienst: | Gerepatrieerd |
| Uitgevaren met het schip: | Sloten | Waar uit dienst: | delft |
| Maandbrief: | Ja | Schuldbrief: | Ja |
| Begunstigde(n): | Moeder: Pietje Pieterse uit Pesens | ||
Gegevens van de vaart | |||
| Schip: | Sloten | Vertrek: | 20-05-1754 |
|---|---|---|---|
| Kamer: | Amsterdam | Kaap: | 04-09-1754 24-09-1754 |
| Inventarisnummer: | 6315 | ||
| Folio: | 94 | Aankomst: | 06-12-1754 Batavia |
| DAS - en reisnr.: | 3622.3 | ||
Vermelding: Bevestiging huwelijk op 9 november 1729 in Paesens
Man : Tjiepke Tomis afkomstig van Paesens
Vrouw : Pyttje Pytters afkomstig van Paesens.
Zijn waarschijnlijke doop: Herv. gem. Nes en Wierum, doop 1653-1811.
Dopeling: Pyter
Gedoopt op 17 februari 1732 in Nes
Kind van Tjiepke Tomas en niet genoemde moeder.
En mogelijk zijn huwelijk: Trouwregister Hervormde gemeente Morra Lioessens 1698-1810.
Vermelding: Bevestiging huwelijk op 13 augustus 1780 in Morra
Man : Pytter Tjipkes afkomstig van Morra
Vrouw : Janke Jacobs afkomstig van Anjum
Dit zou zelfs zijn overlijden kunnen zijn: register van overledenen Dokkum en Oost- en
Westdongeradeel 1806-1812.
Overleden: Pieter Tjipkes, oud 76 jaar
Datum : 22 oktober 1809
Plaats : Ezumazijl
Opm. : De overledene was weduwnaar, laat drie kinderen na en was gealimenteerd.
2 opmerkingen:
Het stukje over de maand en schuld-brieven is niet volledig. De namen uit de maandbrieven en de rol (vader, moeder, kind enz.)staan wel op de website, uitbetalingen niet.Bij de vermeldingen in de schuldbrieven gaat het meestal om beroepsgeldschieters (m/v).
Beste heer Van Velzen,
Dank voor de aanvulling. Is al bekend wanneer de volgende batch met gegevens aan de VOC website wordt toegevoegd?
Een reactie posten