Walvisstrandingen toen en nu

In mijn boekenkast staat een mooi boekje over walvisstrandingen: Op het strand gesmeten, Vijf eeuwen potvisstrandingen aan de Nederlandse kust, van B.C. Sliggers & A.A. Wertheim..

Ik moest er weer even aan denken toen we zondag met de familie museum Naturalis in Leiden bezochten. Daar is van oktober t/m augustus een tentoonstelling over Walvissen (zie ook filmpje). Interessante weetjes over tandwalvissen en baleinwalvissen. Zoals over de potvis die kilometers diep kan duiken, op zoek naar zijn lievelingsmaaltje inktvis en daarbij zo'n twee uur onder water kan blijven. Want vergeet niet dat deze zoogdieren gewoon naar zuurstof moeten happen, net zoals wij mensen. Dat doen ze dus blijkbaar veel efficiënter. Een walvisbaby drinkt in het begin zo'n 200 liter melk, waarbij hij rond de 80 kilo per dag aankomt! Walvismelk is 9 keer zo vet als menselijke moedermelk.

En dan de Narwal, wiens gedraaide hoorn bij het mannetje wel drie meter lang kan worden. Die hoorn werd vroeger geassocieerd met een paard, de eenhoorn. In het Fries Museum ligt ook zo'n hoorn.
In vroeger eeuwen werden die aangespoelde beesten natuurlijk als enorme monsters gezien. Strandvonder en meester van de visafslag Adriaan Coenen maakte er eind 16e eeuw fantastische tekeningen van die in het Walvisboek (volgens mij nog steeds in de aanbieding) gepubliceerd zijn bij de Walburg Pers, evenals zijn Visboek (die geheel online staat).

Er hangt in Naturalis ook een prachtig oud schilderij uit 1606 van een potvisstranding in Brouwershaven. De potvis is nog eens relatief extra groot afgebeeld waardoor de mensen nog meer geïmponeerd zullen zijn geweest.
En niet alleen het verleden wordt behandeld, er staat ook een computer met webverbinding naar de site van http://www.walvisstrandingen.nl/ Ik was verbaasd dat alleen al in 2011 (en het is nog maar half maart) al 70 meldingen van strandingen op Nederlandse stranden zijn gedaan. Nu zijn dat met name bruinvissen, een kleine soort dolfijn, die blijkbaar weer in grotere getale in de Noordzee voorkomt. Maar ook gewone dolfijnen en zelfs ooit een beloega (1919, IJmuiden).

En iedereen weet nog wel de jonge Orca (Morgan) die vorig jaar in de buurt van Lauwersoog rondzwom. Die leefde nog en werd in Dolfinarium Harderwijk weer opgelapt. Blijkbaar wordt die niet weer vrijgelaten of houden ze die binnen vanwege de commerciële belangen (extra bezoekers)?