Hanno Brand schreef een mooi overzichtsartikel over de ontwikkeling van de Friese handelsvaart in Europa tussen 1250 en 1800, getiteld Vrachtvaarders bij uitstek.
In Oost-Vlieland: een Oostzeevaarderskolonie beargumenteert Ben Stenekes het ontstaan van een Vlielandse Oostzeevaarderskolonie aan de hand van de strijd tegen Spanje. De Watergeuzen vormden de basis van het dorp. Hij bestudeerde de Sonttolregisters over een periode die nog niet getranscribeerd is maar al wel als scan online staat: rond 1575. In 1574 passeerden maar liefst 48 Vlielander schippers de Sont richting de Oostzee!
Jelle Jan Koopmans werkt aan een promotieonderzoek naar de schippersgemeenschap uit Makkum in de vroegmoderne periode. Hylke Jans Kingma was hiervan de bekendste representant. Het artikel wordt gelardeerd met fraaie illustraties: een tegeltableau met het kofschip De Twee Gebroeders (van Kingma), in 1748 gemaakt door Dirk Danser uit Harlingen, krijttekeningen uit 1778 door Hendricus Baur van Hylke Jans en zijn vrouw Ytje Hayes, een leren portefeuille uit 1783 van Marten Hylkes, zoon van, koopman, olieslager en zeilmaker te Makkum, een houten beeldje van Hylke Jans uit zijn oliemolen en een gevelsteen met daarop een kerk en zeilend kofschip voorzien van de spreuk: Fortuin uit zee, Hylke Jans, Ytie Hayes, Anno 1767. Deze gevelsteen zit in het Kingmahuis aan het Vallaat in Makkum.
Het themastuk wordt afgesloten met een artikel van Hugo ter Avest over Harlingen, Frieslands poort naar zee. Ondanks de gunstige ligging en perioden van voorspoed is de plaats blijven steken in goede bedoelingen en hoopgevende aanzetten om uit te groeien tot de economische motor van Friesland.
Dit nummer van Fryslan heeft verder nog artikelen over Donderbeitels en urnen: het hunebed van Rijs (dat een steenkist blijkt te zijn). Jeanine Otten beschrijft een culinair verhaal rond Simke Kloosterman: Fryske petiele en de Friese taalstrijd. Mooi geïllustreerd met het schilderij 'De Friesche Maaltijd' dat omstreeks 1630 gemaakt is en in bruikleen van het Fries Museum in het Hannemahuis hangt.
De rubriek Uitvinders en pioniers behandelt in Een Bajema melkt beter! de melkmachine die door boer Anne Bajema (1899-1992) uit Wonneburen werd uitgevonden rond 1950.
Het volgende nummer van Fryslan zal zich richten op wonderdokters en duivelbanners. Daar zijn al leuke boeken over verschenen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten