De Gedeputeerde voor cultuur in Fryslân, Jannewietske de Vries, is bereid gevonden het eerste exemplaar in ontvangst te nemen. Op de studiedag komen verschillende deskundigen aan het woord over het belang van de Beneficiaalboeken voor de Friese en de Nederlandse geschiedenis, naamkunde en taalkunde. Het is de bedoeling dat deze voordrachten eind 2013 gebundeld zullen worden in een speciaal nummer van het tijdschrift It Beaken.
De Beneficiaalboeken zijn al wel lang bekend in Friesland. In 1850 is er een foliant-uitgave van
verschenen, waar generaties Friese geleerden mee hebben gewerkt. Er was echter een grote behoefte aan een nieuwe editie, niet zozeer omdat de oude reeds lang niet meer te verkrijgen is – want die kan nog wel in bibliotheken worden geraadpleegd – maar om een betere tekst voorhanden te hebben die ook digitaal kan worden doorzocht. De nieuwe editie in boekvorm bevat daarom ook een cd-rom met een integrale opname van de tekstbestanden.
Het gaat bij de Beneficiaalboeken om registers met gedetailleerde informatie over de grootte, waarde, naastliggers en jaarlijkse opbrengst van het geestelijk goed en het vermogen van de Friese parochiekerken, haar bedienaars en alle andere geestelijke instellingen, priesters en clerici die aan die kerken waren verbonden. Zij zijn voor ongeveer driekwart van de Friese steden en dorpen bewaard gebleven. In 1543 werden zij opgemaakt op bevel van de landvoogdes koningin Maria van Hongarije, die toen in Brussel resideerde, om een idee te krijgen of de kerkelijke administratie in Friesland goed op orde was en of er geen geld over de balk werd gesmeten.
De Beneficiaalboeken van Friesland zijn unieke bronnen, omdat ze voor geen enkel ander gewest in de Nederlanden zijn opgemaakt en er voor andere provincies ook geen vergelijkbare inventarissen bestaan. Zij bevatten een schat aan namen, landprijzen, gegevens over priesters, altaren, patroonheiligen en andere informatie over de toen nog volledig intacte organisatie van de katholieke kerk. Zie het voorbeeld van Harlingen.
De editie van de Beneficiaalboeken is verzorgd door Peter van der Meer en Hans Mol van de Fryske Akademy. De uitgave is voorzien van een lange inleiding, waarin de opzet en de achtergrond van de bron wordt toegelicht. Naast een literatuurlijst is ook een glossarium of woordenlijst plus een lijst van de in de tekst voorkomende muntsoorten en hun globale waarde opgenomen. Het ca. 1070 pagina’s omvattende en van een linnen band voorziene boek met cd-rom wordt uitgebracht door de Afûk te Leeuwarden.
En hoewel voor veel mensen het boek het belangrijkste is denk ik dat met name de CD-ROM, dus de digitale versie, erg handig gaat zijn voor genealogisch en streekhistorisch onderzoek!
De verkoopprijs bedraagt € 75. Bestellen is mogelijk via: ynfo@afuk.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten