Eer was een belangrijk principe voor de Vrije Friezen in de middeleeuwen. En als een Fries in zijn eer werd aangetast gaven de Oudfriese boeteregisters uitkomt over een passende straf. Daarmee kon hij een soort eerwraak nemen en smartengeld ontvangen.
Deze week zag ik scans van het manuscript van het Freeska Landriucht op Twitter voorbij komen en moest weer even denken aan de aardige briefkaarten die gemaakt zijn, waarop bijzondere gevallen van overtredingen en bijbehorende straffen uit dit wetboek van ca. 1300 geillustreerd worden.
Zo is daar het fenomeen bierpissen (Fries: Bierpisje, Engels: Pint pissing) dat als volgt omschreven staat: Hwasa otherem inane pinth pissie: tuia xv enza ieftha tian ethar.
Ofwel: Wie in iemand zijn bier pist moet twee keer 15 ons betalen of 10 keer onschuld zweren.
Of wat dacht u van deze: Vrouwensmijten (Fries: Frouljusmite, Engels: Femtossing).
In het Oudfries: Lef hir en frouue vr enne benc euurpen wert, thet hiu binitha gerdel blike and hit tha liude urse: fiften scillingar.
Vertaling:
Als een vrouw over een bank geworpen wordt zodat lieden onder haar rokken kunnen kijken, dan moet men haar 15 schellingen betalen.
Andere hilarische overtredingen zijn bijvoorbeeld: baardverbranden (Burdbaarne, Beard burning) en Rugspringen (Bekljeppe, Back leaping).
Hoedt u dus voor het onbezonnen benaderen van een Vrije Fries!
P.s. In bijgaande afbeelding is te lezen: Hidde fen Camminga, Parochijaan, Eerst to Dokkum, da to Aanjum. Wumkes zegt over hem: friesch edelman, zoon van Syds van C., broeder van Evert v.C. en Taco v.C., priester te Dokkum, daarna te Anjum, eindelijk ‘to Nyahow toe Liowerd’ in 1483. Hij is bekend geworden door het laten drukken van een verzameling oudfriesche wetten. Deze incunabel is zeer zeldzaam; nog niet is opgehelderd de plaats van drukken; genoemd worden: Anjum, Leeuwarden, Keulen en Leuven.
1 opmerking:
Ik vind dat bierpissen en feouwljusmiten met onmiddellijke ingang van nu Olympische sporten moeten worden.:-)
Een reactie posten