Porselein met wapen De Wendt in Rijksmuseum

Het is altijd leuk om het nieuwe jaar te beginnen met een kleine 'ontdekking'. Ik was even met mijn zoon in het Rijksmuseum om nu eens de bibliotheek en het Azië-paviljoen te bekijken. Het is ondoenlijk om het museum in een keer geheel te bekijken dus is het wel zo leuk om per bezoek, zeker als je een museumkaart hebt, een klein deel wat beter te bekijken.
Om de prachtige historische Cuypersbibliotheek, met uiteraard veel boeken en tijdschriften over kunstgeschiedenis, te bereiken moet je via de Waterloo-zaal lopen. Niet alleen hangt daar een immens schilderij van de Slag bij Waterloo die nota bene groter is dan de Nachtwacht, maar ook onze Friese kunstschilder uit Augustinusga, Willem Bartel van der Kooi is met een aantal prachtschilderijen prominent daar recht tegenover te zien op zaal. Naast elkaar hangen De Minnebrief (1808) en Het gestoorde pianospel, uit 1813. Het museum vermeldt bij de kinderen op het schilderij met de piano dat niet bekend is wie zijn afgebeeld, maar ik vind het jongetje rechts wel erg op de zoon van Van der Kooi, Haije (geboren in 1807) lijken. Zijn portret is momenteel te zien op de tentoonstelling in Museum Martena, Pjutten en Beukers.

Het Azië-paviljoen ligt wat verstopt bij de vernieuwde Philipsvleugel van het museum en heeft nog een groot deel dat met een lange trap naar beneden leidt. En ik had nog nauwelijks de eerste vitrine bekeken of mijn oog viel op een porseleinen theebus met familiewapen. Die kwam me bekend voor. Uit het vrij uitgebreide bijschrift bleek echter niet van welke familie dit was. Ik vermoedde dat het van de familie De Wendt was, een gedachte die bij thuiskomst bevestigd werd. Al snel vond ik namelijk de website van ons lid Tymen Wierstra die diverse stukken porselein, zogenaamd Chine de Commande, toont met het wapen van de familie van Eyso de Wendt, de Kollumer koopman die in de Oost via de VOC rijkdom vergaarde. Zelfs een theebus (dezelfde?) staat afgebeeld.
Blijkens de vermelding van de theebus in de online collectie van het Rijksmuseum weten ze trouwens zelf ook wel dat dit een De Wendt stuk is. Jammer dat ze dat niet vermelden in het bijschrift in de vitrine.

Update: De afbeelding heeft niet alleen het familiewapen maar ook, niet geheel toevallig, cartouches met bloeiende (pioen)planten in Chinese stijl. De Wendt had aandelen in de Amfioensocieteit, ofwel de opiumhandel. Eigenlijk uit de papaver van de klaproos dus.
Piet Visser reageerde met: Langzamerhand wordt wel duidelijk dat Eyso de Wendt een volledig servies heeft laten maken. Hij hield ook niet van halve maatregelen, getuige wat hij in Kollum heeft laten aanleggen. Een park bij zijn huis tot aan de Strooboschertrekvaart en een robuuste bank in de kerk. Dat zijn familie na zijn overlijden een rouwbord heeft laten maken van buitennormale afmetingen past daar eveneens bij. Overigens wellicht ter compensatie van een fraaie grafsteen die men zou verwachten. Een zerk ter herinnering aan hem boven de grafkelder ontbreekt.

Het is bekend dat enkele kisten met het De Wendt servies aan boord waren van de Geldermalsen, een VOC-schip dat verging op de retourreis naar patria.
De commerciële duiker Mike Hatcher dook het wrak op en schonk een deel van de lading aan het Groninger Museum. Deze collectie wordt ook wel de Nanking Cargo genoemd.