Het Verbond der Edelen (ook wel Compromis of Eedverbond genoemd) was aan de vooravond van de Tachtigjarige Oorlog (1565) een poging door de lagere adel om de maatregelen tegen protestantse ketters te verzachten.De Opstand tegen de Spaanse overheerser was in eerste instantie een initiatief van zowel de Zuidelijke als Noordelijke Nederlanden, maar na 1576 groeiden ze door de opkomst van de Reformatie uit elkaar. Het zuiden bleef grotendeels katholiek terwijl het noorden (boven de grote rivieren) met name protestants werd. In Friesland werd in 1580 het katholicisme zelfs formeel verboden.
Over het algemeen wordt gedacht dat het Verbond der Edelen, onder leiding van de 'Grote Geus' Heer van Brederode, vooral door de Zuidelijke Nederlanden werd gedragen, maar er deed ook een aanzienlijk aantal Friese edelen aan mee.
Ons lid Hessel de Walle, die Friese inscripties van voor 1811 in kaart brengt evenals Friese familiewapens, deelde een lijst met namen waarop in rood nog eens extra wordt aangegeven van wie een grafschrift bekend is. Hieruit blijkt dat zo'n 25% van de deelnemende edelen van Friese komaf is!
Bekende namen, zoals de Watergeus Doecke van Martena komen op de lijst voor, maar ook veel 'onbekende' namen van Friezen. Die Friese Watergeuzen waren geen lieverdjes.
Bekenden uit onze regio zijn o.a. Sippe (Scipio) van Meckema en Wilco van Holdinga. Van Holdinga moest vluchten naar Emden. Na terugkomst in 1580 werd hij Raadsheer bij het Hof van Friesland en liet een nieuwe Holdingastate bouwen bij Anjum. Van hem zijn ook 3 testamenten bewaard gebleven. Zie ook achtergrondinformatie over Friese testamenten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten