Wat twee jaar geleden begon als een simpel idee om deze bijzondere man uit de vergetelheid te halen, leidde al snel tot de oprichting van een stichting: de Tinco Lycklama Foundation, onder voorzitterschap van George Homs uit Cannes, met Hans Zijlstra uit Amsterdam als secretaris en Wibo Boswijk uit het Limburgse Brunssum als penningmeester. Ook werd een mooie Raad van Advies bereid gevonden mee te denken. Ons voornaamste doel was het digitaliseren van zijn nalatenschap en het delen van kennis over deze kleurrijke man.
We zochten contact met de mensen die in Beetsterzwaag al onderzoek naar hem gedaan hadden en kwamen uit bij, de nu 95-jarige, Ernst Huisman en zijn dochter Jikke.
Huisman, inmiddels ere-voorzitter van de stichting, was een van de weinigen die oog had voor de nalatenschap van deze laatste mannelijke telg van de adellijke tak van de Lycklama a Nijeholts. Hij redde diverse bijzondere persoonlijke bezittingen van Tinco die anders bij het grofvuil gezet zouden zijn. Vele oude foto's, de in prachtig leer gebonden vier delen van zijn persoonlijke memoires (2200 pagina's in het Frans!) en ruim 150 brieven uit de periode dat hij reisde in de Oriënt (nu in de collectie van Tresoar). De familie Huisman was meteen enthousiast om diverse zaken te digitaliseren.
In Wolvega, waar op het RK-kerkhof de kapel met Tinco's graf zich bevindt, vonden we zuster Matthea Levering, die vertelde over haar bezoeken aan Cannes en de overblijfselen van Tinco en zijn vrouw Juliana Agatha Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg (financierster van het Bonifatiushospitaal en de tegelvloeren van de Leeuwarder Bonifatiuskerk en basiliek van Oudenbosch).
Ondertussen bouwde George Homs in Cannes gestaag aan een mooie internationale website over het leven van Tinco evenals een Wikipedia-pagina en een aparte thematische website over zijn bezoek aan de archeologische vindplaats in het oude Perzië, Persopolis, waar hij in 1865 een bezoek aan bracht.
Ook de regionale pers, waaronder de Leeuwarder Courant en het Friesch Dagblad, reageerden enthousiast met uitgebreide artikelen over ons initiatief. In het Ursulinenconvent, internationaal museum voor familiegeschiedenis in het Zuidlimburgse Eysden werd een minisymposium aan hem gewijd.
En uiteindelijk werd men in de Franse badplaats Cannes zelf eveneens wakker geschud. De schenking van de collectie van Tinco Lycklama a Nijeholt had eind 19e eeuw de basis gelegd voor het stadsmuseum van Cannes, Musée de la Castre (bovenop de heuvel die uitkijkt over de mondaine haven). Er was echter nog nooit een specifieke tentoonstelling geweest over het leven van deze grondlegger van het museum.
Homs kwam in contact met de museumdirecteur Christophe Roustan Delatour en samen ontwikkelden ze een plan om een echte tentoonstelling te organiseren met stukken uit de vaste collectie en uit het depot. Naast de prachtige portretschilderijen van Tinco zelf en van zijn gemaskerde bals behoren daartoe ook een collectie Perzische Qajar kunst, schilderijen, textiel en porselein. Topstukken zijn sarcofagen en een gouden masker uit Sidon.
Tinco had op zijn reis van drie jaren die hem via Sint Petersburg en Georgië in Irak, Iran, Libanon en Israel bracht, vele archeologische opgravingen gedaan, naast zijn aankopen op de plaatselijke markten. In Jeruzalem liet de protestants gedoopte Tinco zich zelfs omdopen tot katholiek (en kreeg hij twee extra voornamen: Franciscus Maria). Vele artefacten vonden een plaats op de tentoonstelling, naast het adelsdiploma van Tinco's grootvader en zijn Perzische onderscheidingen die de Tinco Lycklama Foundation op een veiling in München kon aankopen.
Op 8 juli 2017 werd dan ook de tentoonstelling feestelijk geopend, met zo'n 300 belangstellenden uit de Nederlandse gemeenschap aan de Cote d'Azur, waaronder de consul Peter van Santen en burgemeester David Lisnard, die de opening verrichtte van “Le Fabuleux Voyage du Chevalier Lycklama en Orient (1865-1868)“. Tot 29 oktober 2017 kwam een recordaantal bezoekers, ruim 40% meer dan in dezelfde periode van het voorgaande jaar!
Ook een delegatie uit de gemeente Opsterland gaf acte de presence. Burgemeester Ellen van Selm tekende een samenwerkingsovereenkomst met de burgemeester van Cannes en er was een ruime delegatie van de stichting Historisch Beetsterzwaag meegekomen.
Wibo Boswijk had het lumineuze idee om de Friese vlag te laten wapperen op de toren van het kasteel, en zowaar lukte het ons om tijdens het zonnige weekend de Friese pompebledden van de Dokkumer Vlaggencentrale boven de stad te laten wapperen, een unicum!
Het succes van de tentoonstelling in Cannes leidde al snel tot het idee om de collectie in het kader van Leeuwarden/Fryslan 2018, Culturele Hoofdstad van Europa, naar Beetsterzwaag te halen. Klein probleem was alleen dat Beetsterzwaag geen museum heeft. In samenwerking met de plaatselijke stichting Historisch Beetsterzwaag, die het leeuwendeel van de activiteiten op poten heeft gezet, werden plannen gemaakt voor fondsenwerving en het zoeken van een geschikt pand. Het bestuur, onder voorzitterschap van Nardus Huiskes, de zeer actieve penningmeester Heleen Verhage en kundige secretris Sijanda Jelsma, wist de lokale 'mienskip' massaal te motiveren. Hulp kwam hierbij o.a. van Cultbee, Aafje Bohlander-Sinnema en de familie Huisman.
Een prachtige locatie werd gevonden in de galerie van beeldhouwster Eja Siepman van den Berg, het voormalige grietenijhuis aan de Hoofdstraat 17. Schuin tegenover het Eysingahuis, het voormalige woonhuis en oriëntaals museum van Tinco zelf! Later woonde daar nog de schrijver Slauerhoff enige tijd.
Tijdens de tentoonstelling zal een link gelegd worden met de tegenwoordige tijd in Syrië. Deel van de expositie zijn gouaches van archeoloog/kunstenaar/Syrië kenner Theo de Feyter. Ook wordt voor het eerst het bijzondere dagboek van Tinco's timmerman Johannes Mook getoond, die in 1872 met de trein naar Cannes ging om vitrines en apenhokken te bouwen!
Eerder dit jaar werd het culturele jaar in Beetsterzwaag al ingeluid met de opening van de Culturele Hoofdstraat.
En dat er in 2018 veel te doen is moge wel blijken uit het omvangrijke programma van nevenactiviteiten rond de Tinco-tentoonstelling:
Een theatrale busreis door het landschap van Koningsdiep en Boarn doet oa Beetsterzwaag aan voor een ontvangst door een Tinco in kostuum.
Er zijn rondleidingen, wandelingen en een tsjerkepaad. U kunt zelfs vanuit Leeuwarden, Drachten of Heerenveen met de bus op Tinco-excursie!
En wat te denken van een concert-arrangement op dinsdag 31 juli als onderdeel van het Peter de Grote festival?
De familie Lycklama a Nijeholt, zeker de telgen uit de VS en Canada, organiseren zelfs een speciale dag in Beetsterzwaag voor al hun naamgenoten.
Mooi worden ook de opvoeringen van twee muziekstukken die Tinco schreef (die we terugvonden in de Nationale Bibliotheek van Frankrijk te Parijs). Gerenommeerd pianiste Valentina Toth en Lucas van der Vegt zullen dit quatre-mains spelen op 14 juli in de Dorpskerk.
Een hele reeks lezingen belicht gedurende de tentoonstelling de achtergrond en context van Tinco en zijn tijd.
Zelf mag ik op donderdagavond 21 juni daarvoor de aftrap geven, met latere sprekers als Yme Kuiper, Lucas Petit en Bearn Bilker. Prima te combineren dus met een bezoek aan de tentoonstelling en een lekker etentje in een van de vele goede restaurants in de Hoofdstraat. Mooi idee ook om als groep vanuit onze vereniging of een stel vrienden te doen!
Kijkt u ook op de site van LF2018 naar de info over Tinco Lycklama, Een Friese jonker in de Oriënt! De meest uitgebreide info over alle activiteiten vindt u bij Stichting Historisch Beetsterzwaag. Komt allen deze zomer!
 |
| Hoofdstraat 17, locatie Tinco-tentoonstelling Beetsterzwaag |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten