De Witte Papoea uit Wierum

Schip van Kamma, Jonge Freerk, in Engeland

In Wierum wordt dit jaar veel aandacht besteed aan Freerk Christiaans Kamma. De activiteiten vinden plaats als een Under de Toer project in het kader van Culturele Hoofdstad 2018. Een expositie over Kamma is te zien tot en met 15 september 2018 in Museumkerk Eben Haëzer. Blijvend zijn echter de expositie-uitgaven. Deze zijn zeker de moeite waard.

Freerk Kamma (1906-1987) stamt uit een Wierumer vissersgeslacht, maar betekende later als zendingswerker en antropoloog veel voor de Papoeabevolking in Nieuw Guinea. Zoveel, dat hij door hen zelfs de witte Papoea wordt genoemd!

Hoewel Kamma met tussenpozen ruim 30 jaar in Nieuw Guinea werkte, is hij Wierum nooit vergeten. Zo leidde hij in 1968 de herdenkingsdienst bij de onthulling van het vissersmonument op de dijk in Wierum. Dit monument herdenkt de Ramp van 1893, waarbij 22 vissers omkwamen. Ook Kamma’s grootvader Freerk Christiaans Kamma was een van de omgekomen vissers.

Bernard Keizer, opgeleid als cultureel antropoloog en later hervormd predikant kwam in 2016 in aanraking met het leven en werk van Kamma. Hij schreef het boek: Freerk Kamma, de witte papoea. In mooie, begrijpelijke taal beschrijft hij het leven van Kamma. Daarin wordt ook op een mooie manier de link gelegd tussen zijn verleden in Wierum en zijn leven in Nieuw Guinea. Zo wordt beschreven, dat Kamma als varende zendingswerker veel profijt had van zijn opleiding aan de zeevaartschool in Wierum. Ook wordt een verband gelegd tussen zijn drang om goed te doen en zijn schuldgevoelens over de verdrinkingsdood van zijn vader. Maar Wierum blijft altijd in zijn hart, getuigen zijn woorden op een dorpsreünie : “Hwêr’t wy yn ‘e wrâld ek hinne stouwe, wy sille altiten Wierumers bliuwe.”  

Freerk Kamma

Een tweede expositie-uitgave is van de hand van Freerk Christiaans Kamma zelf. In de Tweede Wereldoorlog verbleef Kamma geruime tijd in het jappenkamp Pare-Pare. Kamma was een zeer goede verteller en vertelde ook veel over zijn jeugd in Wierum. Hij werd door zijn lotgenoten aangemoedigd om zijn jeugdherinneringen op papier te zetten. Dit leidde tot het boekje “de visschersvloot komt, Jeugdherinneringen over Wierum door Freerk Christiaans Kamma”. In dit door Kamma geïllustreerde boekje maken we kennis met het Wierum aan het begin van deze eeuw, waar de vaders veelal ver van huis waren, omdat ze werkten op de haringloggers, maar waar ook nog de vis bij afslag werd verkocht onder aan de dijk. Ook wordt beschreven over het (bij)geloof in tsjoensters en tsjelwiven in Wierum. Ook gaat Kamma in op de stap van zijn ouders om van de visserij over te stappen naar de binnenvaart. Ze voeren op het roefschip “de Jonge Freerk”, welke nog steeds bestaat en nu als woonschip dient in Engeland. De beschrijvingen van Kamma geven een goed beeld van het Wierum in het eerste kwart van de twintigste eeuw.

Meer informatie op: http://www.museumkerk.nl/archieven/413