Hendrik Eelzes gevangen in Blokhuispoort en verbannen

Dat het Lidmatenboek van Dantumawoude leuke vondsten op kan leveren had ik al eerder geconstateerd. Zo was er een mooie combinatie te maken tussen de vermelding over Jan Eelses die uit de kerk geweerd werd en zijn berechting in de Criminele Sententies vanwege enkele steekpartijen.
Bij toeval kwam ik nu ook een Hendrik Eelzes (familie/nazaat?) tegen die op, de voor mij nieuwe, site van de voormalige gevangenis Blokhuispoort vermeld stond. Hendrik was ook een man die met het mes los in de zak rondliep en na de nodige alcohol woest om zich heen kon steken. En dat gebeurde dan ook.
Volgens het overzicht van de Criminele Sententies in Noordoost Friesland was Hendrik van beroep dijkwerker toen hij in 1782 veroordeeld werd. Interessant is dat hij mogelijk ook de Hendrik Eelzes is die vermeld wordt op de Betaalrol van het fregat Eensgezindheid der Friese Admiraliteit in 1781. Je zag wel vaker dat ruige lui, vaak op de vlucht, aanmonsterden bij de VOC of Admiraliteit.
Nadat hij in 1769 al voor een jaar naar het tuchthuis gestuurd was kwam daar in 1782 nog eens vier jaar Blokhuispoort overheen, zoals ook in het boekwerkje van Roorda, ACHTTSJINDE IEUSKE KRIMINALITEIT YN DE WALDEN, staat opgetekend. Dit overleefde Hendrik niet, want na tweeënhalf jaar in de gevangenis overleed hij. Hij moet zo'n 49 jaar zijn geworden omdat dit zijn vermoedelijke doop is: Dantumadeel, dopen, doopjaar 1735, Dopeling: Hendrick. Geboren in Damwoude, Gedoopt op 24 april 1735, Zoon van Else Jans en niet genoemde moeder. Als dit dan het huwelijk van zijn ouders is, verklaart het de vermelding van Ee op de Betaalrol: Oostdongeradeel, huwelijken 1731, Vermelding: Bevestiging huwelijk op 16 september 1731 in Ee, Man : Eelse Jans, Vrouw : Tjietske Hylkes. Het huwelijk van Hendrik Eelzes zelf: Bevestiging huwelijk op 5 september 1756 in Akkerwoude, Man : Hendrik Eelzes afkomstig van Akkerwoude, Vrouw : Antje Rykles afkomstig van Akkerwoude.
Er moet trouwens in het dossier van de criminele sententie een mes gezeten hebben als bewijsmateriaal. Ooit heeft Tresoar volgens mij al dit soort zaken uit de dossiers verwijderd. Ik ben wel benieuwd of dergelijk bewijsmateriaal nog elders bewaard is gebleven en geregistreerd. Wie kan hier meer over vertellen?
Update: Otto Kuipers van Tresoar meldt het volgende. Uit uw vraag en reacties blijkt al dat de bewuste bewijsstukken niet alle op eenzelfde manier zijn behandeld. Het klopt dat een aantal uit de dossiers van het Hof van Friesland is gelicht en apart is opgeborgen. Die worden - uiteraard zou ik bijna willen zeggen - nu bewaard in de kluizen van Tresoar, als rechtsopvolger van het Ryksargyf, waar de archieven van het Hof van Friesland tot de fusie in 2002 werden bewaard.

De reden dat de bewijsstukken werden gelicht blijkt eigenlijk ook al uit de reacties. Ze zijn zeer geschikt om te laten zien bij rondleidingen, cursussen, presentaties e.d. Om ze dan niet steeds uit de dossiers te hoeven halen hebben we ze ondergebracht in de Collectie Topstukken. Voor dat doel was het echter niet nodig om alle stukken eruit te halen. Sommige zullen dus nog in de dossiers zelf zijn te vinden.

Een overzicht van alle bewijsstukken is er niet, maar de belangrijkste zijn wel gemakkelijk op een rijtje te zetten.