Vanaf oktober 2016 organiseert het Fries Museum een grote tentoonstelling van de kunstschilder Lourens Alma Tadema. Hij wordt wel de beroemdste Fries genoemd, maar daar is lang niet iedereen het mee eens. Hij emigreerde immers op jeugdige leeftijd naar Engeland en liet zich ook tot Engelsman naturaliseren. Als eerbetoon aan zijn werk kreeg hij de ridderlijke titel van Sir toegekend: Sir Lawrence Alma-Tadema en werd hij als lid van de Royal Academy of Arts begraven in de Londense St. Paul's Cathedral.
Waar kwamen dan zijn voorouders vandaan?
Het spoor leidt in eerste instantie richting Dronrijp en Bolsward, waar het gezin waarin Lourens ter wereld kwam woonde. Lourens werd in 1836 in Dronrijp geboren als zoon van Pieter Tadema en Hinke Brouwer. In feite was Alma zijn tweede voornaam!
In een recent onderzoek dat ik deed voor een artikel over de Dokkumer familie Tadema, waar o.a. het VOC-opperhoofd in India Nicolaas Tadema deel van uit maakte, vond ik geen enkele connectie met de kunstzinnige Lourens.
Via AlleFriezen.nl kwam ik ook niet verder dan een Zacharias Jeltes. Bij zo'n bijzondere voornaam moet je toch even stilstaan. Het kwartje viel toen ik een oud nummer van Gens Nostra uit 1993 digitaal doorbladerde. Naast interessante artikelen over de genealogie Heeringa en diverse andere Friese families, kwam ik daarin een genealogie Tadema tegen met Lourens: De familie Tadema uit Holwerd!
Daar waar de Tadema families uit Dokkum en Kollum hun familienaam ontlenen aan de Tadema state in Oostrum of Kollum (Genealogysk Jierboekje 1981, pag. 87-108), en die naam ook al vanaf de 16e eeuw gebruikten, daar baseert de familie van de kunstschilder Lourens zijn familienaam op het patroniem van ene Taede.
De oudst gevonden voorvader was:
Taede Taedes, woonde te Hallum als meijer op plaats 58 (1640), aangenomen als lidmaat april 1629, maar behoorde in 1646 tot de leden die lange tijd niet aan het avondmaal hadden deelgenomen, overleden waarschijnlijk begin 1675.
De volgende generatie o.a. de gelijknamige zoon:
Taede Taedes de jonge (ook genoemd Taede Taedes Jongha/Jongma), geboren (Hallum?) ca. 1635, bierbrouwer te Holwerd (1663), trouwt (1) Hallum 2-1-1659 Jetske Wytses, van Hallum; trouwt(2) Holwerd 3-5-1663 Elisabeth Huber, geboren Dokkum 4-2-1643, overleden Franeker 1699, dochter van Zacharias Huber, notaris en secretaris van West Dongeradeel, en Sjoukje Jensma.
Zacharias Taedes uit Holwerd ging als eerste in deze familie de naam Tadema voeren, vandaar ook de titel van het artikel in Gens Nostra. De auteur, drs. K. Terpstra, wijst in dat artikel op de artistieke verbanden in de kwartierstaat van Lourens met zijn neven, de bekende schilders Taco en Hendrik Willem Mesdag en zilversmeden Brouwer (Genealogysk Jierboekje 1983, pag. 60-69).. En hoewel de eerste generaties allemaal Nederlands Hervormd waren komen in latere generaties ook diverse doopsgezinden voor.
Het moge duidelijk zijn: de voornaam Zacharias kwam uit de familie Huber, van de bekende Dokkumer jurist Ulrik Huber!
Recent werd door het Fries Museum het portret van Frederika Reijnders uit Leeuwarden gerestaureerd. Zij werd in 1839 geboren als dochter van Izaak Reijnders en Catharina Anna van Wicheren.
Update: Als liefhebber van portretten meld ik graag deze andere portretten die Alma Tadema aan het begin van zijn carriere maakte:
Sientje Tadema: dochter van Zacharias Jeltes Tadema en Klaaske Canter Visscher. Zij was muzieklerares.
Marie Josephine Jacoba van Marcke de Lummen, in particulier Fries bezit. Zie ook deze afbeelding. Zij was gehuwd met Louis Kufferath, een componist, dirigent en pianist.
2 opmerkingen:
In feite was Alma de achternaam van zijn oom Lourens Alma, die met Engeltje Durks Brouwer getrouwd was, een zus van zijn moeder.
Klopt. Feit blijft dat die achternaam bij zijn geboorte als voornaam geregistreerd is.
Een reactie posten