Paulus Baukes was herbergier in het "Wapen van Oostdongeradeel". Ik kom hem in de Leeuwarder Courant als zodanig voor het eerst tegen in 1766, maar al in 1757 is hij herbergier in Oostrum. In mei 1784 is er een verkoping ten huize van de Wed. Paulus Baukes, dus zal hij in 1783/1784 overleden zijn. In 1792 is Jan Wybrens Koning herbergier in het Wapen van Oostdongeradeel.
 |
| Halvemaanspoort rond 1800, met rechts Wapen van Oostdongeradeel |
Paulus Baukes is herbergier in het Wapen van Oostdongeradeel buiten de Halfmaanspoort onder Oostrum, dus moet dat de huidige IJsherberg zijn. Maar in de Leeuwarder Courant van 23 januari 1765 wordt de verkoping aangekondigd van "Eene Heerlyke en Nieuw betimmerde Huizinge en Herberg by Jan Douwes cum uxore bewoond en gebruikt, staande en gelegen by de Aalsumerpoort binnen Dockum, op den 12 May 1765 vry van Huiringe. Wie Gading maken komen op voorsz. tyden in opgedagte Huizinge en Herberg 't Wapen van Oostdongeradeel genaamt".
Een herberg met dezelfde naam, maar bij een andere poort. Misschien is de naam van de ene herberg overgegaan naar de andere? Het is wel opvallend dat ik de eerste vermelding van Paulus Baukes in het Wapen van O'deel in 1766, dus vlak na de verkoping, vind.
In dit soort gevallen, met een kadastrale component, weet redactielid Piet de Haan vaak raad. Hij ging op onderzoek uit in het streekarchief en vond het volgende.
Oostrum
Herberg Het wapen van Oostdongeradeel in Oostrum net buiten de Halvemaans poort van Dokkum [IJsherberg] wordt in de weesboeken van Oostdongeradeel al in 1685 zo genoemd, mogelijk al eerder [bron: Oostdongeradeel Weesboeken Inv 57]
Paulus Baukes staat in 1756 voor de eerste keer in het reeel op: Huis nr 1. Zijn aankoop van de herberg staat in de Proclamaties Oostdongeradeel Inv 106 blad 139/140.
Dokkum
De herberg in Dokkum Het Wapen van Oostdongeradeel wordt in mijn bestanden die beginnen vanaf 1760 al in 1778 tot zeker in 1806 al zo genoemd.
De in de mail genoemd Jan Wijbrens Koning was herbergier in de herberg Het Wapen van Oostdongeradeel in Dokkum. Reeel nr 63 Kadaster 1832 A3 huisnr Nu Aalsumerpoort 10.
Reeelboeken, microfiches etc zijn in het Streekarchief Dokkum, uitgezonderd op maandagmorgen, te raadplegen.
Andrys kwam nog met de volgende aanvullingen:
Antje, het eerste kind uit het huwelijk van Paulus Baukes en Pytje Meinerts wordt in 1747 gedoopt in Dokkum. In het doopboek wordt dan vermeld dat de vader 'wolkammer buiten de Woudpoort' is, dat is dus aan de weg van Dokkum naar Dantumawoude.
In 1749 woont Paulus Baukes met zijn vrouw en één kind in (of bij?) Dantumawoude. Hij is dan nog steeds wolkammer. In de quotisatie wordt hij aangeslagen voor £ 10:1:-.
Paulus Baukes en Pytie Meinerts krijgen drie kinderen: Antje (1747), Meindert (1753) en nog een Meindert (1755). Pytie Meinerts is overleden in 1755 of 1756.
In 1756 wordt Paulus Baukes herbergier in "Het Wapen van Oostdongeradeel" in Oostrum en het jaar daarop hertrouwt hij met Vroukje Hiddes, afkomstig van Dokkum. In het lidmatenboek van Oostrum en Jouswier wordt - pas twee jaar later - opgetekend dat Paulus op 9 februari 1759 is ingekomen van Dantumawoude.« Lidmatenregister Herv. Gemeente Oostrum en Jouswier, archiefnummer 28, Collectie doop-, trouw-, lidmaten- en begraafboeken - Tresoar, inventarisnummer 542, aktenummer 36 »
In de Leeuwarder Courant van 6 augustus 1766 wordt een verkoping van 'een groot party Cromhout' aangekondigd. De verkoping vindt plaats 'ten Huize van Paulus Baukes Herbergier in het Wapen van Oostdongeladeel, buiten de Halfmaans-Poort van Dockum''. Eerder (LC 5 juli 1766) wordt er een verkoping gemeld 'ten Huize van Paulus Baukes buiten de Halfmaanspoort'. In de Leeuwarder Courant zijn meer advertenties te vinden van Paulus Baukes als kastelein in 'het Wapen van Oostdongeradeel', o.a. 2-10-1773, 3-8-1774, 23-11-1782, 7-12-1782 en 11-1-1783.
Op 29 mei 1784 wordt er een verkoping aangekondigd 'ten Huize van de Wed. Paulus Baukes'. Paulus Baukes is dus overleden en de zaak wordt voortgezet door Vroukje Hiddes. Ook in 1788 wordt er nog een verkoping gehouden bij de "Wed. Paulus Baukes".
Froukje Hiddes is overleden op 28 januari 1810 te Dokkum, 85 jaar oud. Ze wordt begraven in Dokkum in graf L67.
De herberg 'Het Wapen van Oostdongeradeel' was gelegen buiten de Halfmaanspoort bij Dokkum onder Oostrum en had twee beneden- en twee bovenkamers. Verder een keuken, bleek, put en regenwatersbak. Het bezat een vrije doorgang voor de gevel en was gebouwd op één bunder grond. Ten noorden van de herberg lag het bouwland van Jan Idses Idsardi, ten oosten op nr.40 lag het huis van Oeds Brouwer, ten westen lag de stadsgracht en ten zuiden liep de dijk (naar Oostrum), De herberg heeft thans weer wat van zijn "oorspronkelijke" functie terug, want het is tegenwoordig een restaurant, gelegen aan het Oostelijk Bolwerk van de stad Dokkum. Dit restaurant heet tegenwoordig "De IJsherberg" en ligt aan de Harddraversdijk. De herberg is o.a. in bezit geweest van de familie Boomsma, distelateurs in Dokkum.
Vanaf 1976 was het de openbare bibliotheek van Dokkum. « De Sneuper 60, september 2001 »
Overigens is er binnen de Dokkumer stadspoorten nog een herberg met dezelfde naam "Het Wapen van Oostdongeradeel" geweest. Deze stond bij de Aalsumerpoort en gebruikte deze naam in ieder geval vanaf 1778 tot in 1806. Een directe concurrent van Paulus Baukes!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten