Wederom is er in de reeks “musea in noordoost fryslân” (streekmuseum Het Admiraliteitshuis te Dokkum en museum ‘t Fiskershúske te Moddergat) een rijk geïllustreerd boekje in de inmiddels kenmerkende vierkante vorm verschenen. Eigenlijk was dit deeltje al wat eerder gepubliceerd (februari 2012) maar dat had ik even gemist. Niet zo gek ook als je bedenkt dat Ihno Dragt tussen december 2010 en nu maar liefst 10 boeken heeft gepubliceerd, dus ongeveer om de 2 maanden eentje!
Van allerlei hondenrassen werden beeldjes gemaakt, die door de Engelse middenklasse gretig werden afgenomen en meestal voor de ramen gezet. Toch was een der populairste dat van de spaniël, het kleine langharige hondje dat in Engeland door de adel al eeuwen gefokt werd als gezelschapshondje. De populariteit bij de massa was te danken aan koningin Victoria, die Engeland regeerde van 1837-1901.
De jonge koningin was erg geliefd en het beeld van haar lievelingsspaniël Dash, die de eenzaamheid van haar jeugd verdreef, werd verspreid via schilderijen, gravures en borduurpatronen.
De pottenbakkers van Staffordshire speelden hierop in door beeldjes van spaniëls te maken, steeds als een paar naar elkaar toegekeerd. Het bleken bestsellers te zijn, die tot de Eerste Wereldoorlog in zeer grote aantallen gemaakt werden.
Hoe de vissers uit Noordoost-Friesland en elders uit Nederland aan deze hondjes kwamen? In de tijd dat visserij vanuit het eigen dorp steeds minder lonend werd, monsterden velen aan op schepen van bijvoorbeeld Vlaardingse reders, die bij de noordelijke Shetlandeilanden op haringvangst gingen. Van ongeveer 1890 tot 1915 kochten zij in de hoofdplaats Lerwick hun souvenirs. Onkundig van het feit dat veel van dat goedkope aardewerk over de ruggen van de (vaak heel jonge) arbeiders vervaardigd was.
De spaniëls uit de collectie van museum ‘t Fiskershúske staan in dit boekje centraal. Voor verzamelaars van dergelijke honden zijn er veel nuttige gegevens en prachtige foto’s in opgenomen.
Ook wordt er uit de doeken gedaan hoe het nu zit met het verband tussen de hondjes en de dames van lichte zeden in de Engelse kustplaatsen.
Overigens is er een mooie site van het Shetlandmuseum in Lerwick met 60.000 oude foto's. Zoek maar eens op "Vlaardingen" of "Dutch Fisherman" via deze pagina van het museum.
Het Fries Scheepvaartmuseum heeft ook enkele van deze zeemanssouvenirs in de collectie, evenals het Noordelijk Scheepvaartmuseum in Groningen, die ze schoorsteenmantelhondjes noemt.
En sommige mensen sparen de honden als hobby.
Inhoudsopgave:
Inleiding 6
Staffordshire 9
Lerwick 12
Spaniël: oorsprong en soorten 15
Koningin Victoria 18
De techniek 20
Jeugdige fabrieksslaven 25
Hoerenhondjes? 30
Het kaf van het koren scheiden 34
Tot slot: stel je eens voor... 36
Beschrijvingen 40
Literatuur 58
U kunt het boekje kopen bij Museum Dokkum en Museum Fiskershuske of via info@museumdokkum.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten