Poesiealbums, vriendenboekjes en iPads in Dokkumer tentoonstelling

In museum Het Admiraliteitshuis in Dokkum is van 13 oktober t/m 23 februari 2013 de expositie ‘Social media vroeger: vrienden- en poesiealbums vanaf 1830’ te zien.

De oorsprong van het vriendenalbum ligt in de 15^e-, 16^e-eeuw. Het album was in de vorm van een  zakboekje en werd gebruikt door jongemannen uit voorname kringen en gaf inzage in het netwerk van familie, vrienden en andere relaties.

Rond 1800 werd het een doosje met losse blaadjes en verzamelden vooral jongedames versjes en rijmpjes versiert met tekeningen en borduurwerken. Rond 1870 raakte dit album van losse blaadjes uit de mode en werd het weer een boekje: het overbekende poesiealbum. Aan de vorm en inhoud veranderde lange tijd niet veel.

Met de komst van het vriendenboekje rond 1980 werd de inhoud anders. Vriendjes en klasgenoten vulden vragenlijsten in waar in ze o.a. hobby’s en lievelingskleuren aangeven. Ook kunnen ze een foto inplakken.

Tegenwoordig zien we andere vormen. Hyves, Facebook en Twitter zijn enkele voorbeelden van de netwerksites waar we foto’s, video’s, blogs en teksten delen met vrienden en kennissen.

De expositie in het museum laat vijf vriendenalbums zien uit de periode 1830-1850. Deze losbladige albums, van vier jongedames en één jongen, werden cadeau gedaan door o.a. hun schoolhoofd met als doel netwerken. De albums zijn van Dokkumers die soms ook onderling in elkaars album hebben geschreven. Verder zijn er ongeveer 15 poesiealbums uit de eigen collectie en enkele uit particulier bezit.

Ook zijn poesiealbums van (familie van) bekende Friezen in de tentoonstelling opgenomen. Zo zijn de albums van Lutz Jacobi, Nynke Laverman en burgemeester van Dongeradeel Marga Waanders te zien en hebben de moeders van Sybrand van Haersma Buma en Sipke Jan Bousema de poesiealbums in bruikleen gegeven. Daarnaast zijn er enkele albums uit de familie van weerman Gerrit Hiemstra te bezichtigen.

Bij de expositie zijn diverse iPads te gebruiken waarop scans van 15 poesiealbums staan. De originele albums staan in de vitrine open op één pagina. Op deze manier kan de bezoeker toch het hele album doorbladeren.

Bij de tentoonstelling is het boek ‘Social Media in 19e-eeuws Dokkum. Vijf vriendenalbums uit 1830-1850’ te koop. Het boek telt 152 pagina’s, kost € 24,95 en is te verkrijgen in het museum. Het boek werd geschreven door directeur-conservator Ihno Dragt en is uitgegeven door stichting Historia Doccumensis. De foto’s zijn gemaakt door Ihno Dragt en fotograaf Cees Booij.