Het testament van Pieter Stuyvesant

In dit Hudson-herdenkingsjaar komt natuurlijk regelmatig de roemruchte Fries uit Peperga, Pieter Stuyvesant ter sprake. En bijna altijd noemen ze hem (tot mijn grote ergernis) Peter Stuyvesant. Op zich wel begrijpelijk gezien de Engelstalige uitspraak maar het klopt niet!!! Een beetje Friese sneuper weet gewoon dat Pieter een vrij veel voorkomende voornaam was in de 17e eeuw, in tegenstelling tot Peter. Dat is ook veel meer een katholieke, Brabantse voornaam, terwijl Pieter zijn vader predikant was. Uit deftigheid is Pieter op een gegeven moment de voornaam Petrus gaan gebruiken, in feite een latinisering/ verlatijnsing.

In het Stadsarchief van Amsterdam ligt zijn testament en daarvan staat ook een scan online. Daarin noemt hij zichzelf Petrus Stuyfsant. Die achternaam is ook wel te plaatsen, gezien de diverse zandverstuivingen in de Friese Zuidoosthoek. Ik kan me tenminste niet voorstellen dat zijn grootvader, die herbergier in Dokkum was, midden in de stad iets met een zandverstuiving had.

In 1647 werd Peter Stuyvesant directeur-generaal van de provincie Nieuw-Nederland met als belangrijkste nederzetting Nieuw-Amsterdam, het latere New York. In 1664 veroverden de Engelsen de stad (lees hoe dat ging in de bewaard gebleven brief van Hendrik Meessen Vrooman , Brief van de maand mei/juni 2009) en ondanks een korte herovering door Michiel de Ruyter, 10 jaar later, werd het grondgebied Brits.

De Nederlandse taal bleef echter nog lang in gebruik binnen de geëmigreerde families en hun eigen protestantse kerken, zoals die in de wijk Vlakkebosch, het huidige Flatbush in New York.