vrijdag 31 augustus 2018

Pakkende verhalen over Dokkum - de Markt en Admiraliteit

Nykle Dijkstra, Piet de Haan en Warner Banga van HVNF
Op donderdag 30 augustus 2018 werden twee nieuwe boekjes gelanceerd van de hand van auteurs Lammert de Hoop (Historie Markt), Klasina van der Werf en historicus Nykle Dijkstra (Historie Admiraliteit) en vormgever Frank van Dijk.

De stadshistorie van ‘Markt’ en ‘Admiraliteit’ is pakkend en leesbaar weergegeven in twee handzame, rijk geïllustreerde mini-boekjes. Samen met het eerder verschenen boekje over de ‘Dokkumer Bierhistorie’ (Warner Banga/Piet de Haan) vormen ze de reeks ‘Eeuwig Dokkum’. Hierin leest u eeuwenoude stadsthema’s. Thema’s die tot op de dag van vandaag te beleven zijn in bezienswaardige plaatsen, producten en het grootste stadsfeest van de regio, de Admiraliteitsdagen.

De drie boekjes uit de reeks ‘Eeuwig Dokkum’, zijn gratis te verkrijgen. De beide boekjes ‘Markt’ en ‘Admiraliteit’ bij het Toeristisch Informatiepunt in Museum Dokkum, boekhandel Van der Velde, de Grote Kerk, de Bonifatiuskapel en Stadsbrouwerij Bonifatius. Het boekje over de ‘Dokkumer bierhistorie’ kunt u bij de Stadsbrouwerij Bonifatius krijgen.

Hart van de Bonifatiusstad
Het boekje over de Markthistorie, getiteld ‘Hart van de Bonifatiusstad’, schetst de stad- en kloosterhistorie vanaf de oudste plek van Dokkum: de hoge stadsterp waarbij Bonifatius in 754 werd vermoord en waar een groot Norbertijner klooster met abdijkerk en -toren eeuwenlang het stadsbeeld domineerde. Auteur van dit boekje is historicus Lammert de Hoop.

Admiraliteitsdagen Dokkum
Het boekje ‘Admiraliteitsdagen Dokkum’ vertelt de geschiedenis en anekdotes over de Admiraliteit van Friesland te Dokkum. Tekenend voor de grootste haven aan het wad in noord Nederland voor overzeese handel. De auteur is Klasina van der Werf, bijgestaan door maritiem historicus Nykle Dijkstra, die het historisch onderzoek heeft verricht.  

donderdag 30 augustus 2018

Onthulling kunstwerk "Anno 1630" - vrijdag 7 september 2018

Het was het jaar 1630 toen twee kapiteins van de Friese Admiraliteit te Dokkum vijf zeerovers gevangen namen. De mannen uit Duinkerken voeren al rovend langs de Friese kust. Met een list werden ze in Dokkum gevangen genomen en uiteindelijk opgehangen aan de galg die aan de kade stond. Bijna 400 jaar later is de Piratenstrop terug in Dokkum.
De namen van de gehangenen in Dokkum in 1630

Vrijdagmiddag 7 september 2018 wordt het kunstwerk ter nagedachtenis aan dit verhaal en met de naam “Anno 1630” door wethouder Pieter Braaksma en Nykle Dijkstra onthuld. U bent van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn.

Historische ontdekking
Nykle Dijkstra, redacteur van de Historische vereniging Noordoost-Friesland, ontdekte vorig jaar een Dokkumer zeeroverslied uit 1630 in de British Library in London.
Shantykoor ‘De Admiraliteitssjongers’ maakte op basis hiervan een lied, en bracht het nummer vorig jaar tijdens de Admiraliteitsdagen ten gehore. Daarmee is het idee ontstaan om de strop terug te brengen aan de Halvemaanspoortbrug. Ruimtelijk vormgever Byfrank (Frank van Dijk) ontwierp het kunstwerk dat op 7 september 2018 wordt onthuld.

Programma

Het programma ziet er als volgt uit:

14:15 – 14:30 uur             Ontvangst / Verzamelen bij Halvemaanspoortbrug

14:30 uur             Welkomstlied ‘Ode aan Dokkum’ door Admiraliteitssjongers

14:35 uur             Programma met kanonschoten & ceremonie door Schuttersvereniging Sloten, onthulling kunstwerk “Anno 1630” & zang van de Admiraliteitssjongers

15:30 uur             Afronding met hapje en drankje bij de IJsherberg voor alle genodigden

Parkeren

Komt u met de auto dan kunt u parkeren bij het Harddraverspark.

dinsdag 28 augustus 2018

De Witte Papoea uit Wierum

Schip van Kamma, Jonge Freerk, in Engeland
In Wierum wordt dit jaar veel aandacht besteed aan Freerk Christiaans Kamma. De activiteiten vinden plaats als een Under de Toer project in het kader van Culturele Hoofdstad 2018. Een expositie over Kamma is te zien tot en met 15 september 2018 in Museumkerk Eben Haëzer. Blijvend zijn echter de expositie-uitgaven. Deze zijn zeker de moeite waard.

Freerk Kamma (1906-1987) stamt uit een Wierumer vissersgeslacht, maar betekende later als zendingswerker en antropoloog veel voor de Papoeabevolking in Nieuw Guinea. Zoveel, dat hij door hen zelfs de witte Papoea wordt genoemd!

Hoewel Kamma met tussenpozen ruim 30 jaar in Nieuw Guinea werkte, is hij Wierum nooit vergeten. Zo leidde hij in 1968 de herdenkingsdienst bij de onthulling van het vissersmonument op de dijk in Wierum. Dit monument herdenkt de Ramp van 1893, waarbij 22 vissers omkwamen. Ook Kamma’s grootvader Freerk Christiaans Kamma was een van de omgekomen vissers.

Bernard Keizer, opgeleid als cultureel antropoloog en later hervormd predikant kwam in 2016 in aanraking met het leven en werk van Kamma. Hij schreef het boek: Freerk Kamma, de witte papoea. In mooie, begrijpelijke taal beschrijft hij het leven van Kamma. Daarin wordt ook op een mooie manier de link gelegd tussen zijn verleden in Wierum en zijn leven in Nieuw Guinea. Zo wordt beschreven, dat Kamma als varende zendingswerker veel profijt had van zijn opleiding aan de zeevaartschool in Wierum. Ook wordt een verband gelegd tussen zijn drang om goed te doen en zijn schuldgevoelens over de verdrinkingsdood van zijn vader. Maar Wierum blijft altijd in zijn hart, getuigen zijn woorden op een dorpsreünie : “Hwêr’t wy yn ‘e wrâld ek hinne stouwe, wy sille altiten Wierumers bliuwe.”  

Freerk Kamma
Een tweede expositie-uitgave is van de hand van Freerk Christiaans Kamma zelf. In de Tweede Wereldoorlog verbleef Kamma geruime tijd in het jappenkamp Pare-Pare. Kamma was een zeer goede verteller en vertelde ook veel over zijn jeugd in Wierum. Hij werd door zijn lotgenoten aangemoedigd om zijn jeugdherinneringen op papier te zetten. Dit leidde tot het boekje “de visschersvloot komt, Jeugdherinneringen over Wierum door Freerk Christiaans Kamma”. In dit door Kamma geïllustreerde boekje maken we kennis met het Wierum aan het begin van deze eeuw, waar de vaders veelal ver van huis waren, omdat ze werkten op de haringloggers, maar waar ook nog de vis bij afslag werd verkocht onder aan de dijk. Ook wordt beschreven over het (bij)geloof in tsjoensters en tsjelwiven in Wierum. Ook gaat Kamma in op de stap van zijn ouders om van de visserij over te stappen naar de binnenvaart. Ze voeren op het roefschip “de Jonge Freerk”, welke nog steeds bestaat en nu als woonschip dient in Engeland. De beschrijvingen van Kamma geven een goed beeld van het Wierum in het eerste kwart van de twintigste eeuw.

Meer informatie op: http://www.museumkerk.nl/archieven/413

zaterdag 11 augustus 2018

Open Monumentendag 2018. Lokaal thema: Bonifatius, Reiziger door Europa

Op zaterdag 8 september organiseren de gemeente Dongeradeel, Stichting Oud Dockum en Museum Dokkum gezamenlijk de Open Monumentendag. Tijd: 10.00 - 17.00 uur
U bent van harte welkom op de diverse locaties!
De laatste reis van Bonifatius vanaf Utrecht naar Fulda.


Programma OMD 2018
Tijdens de Open Monumentendag op zaterdag 8 september a.s. kunt u tussen 10.00-17.00 uur de Bonifatius Kapel, het Museum Dokkum en de kerken bezoeken.

Thema 2018
Het thema van de landelijke Open Monumentendag 2018 is “In Europa”. De keuze voor dit onderwerp is niet omdat Leeuwarden nu Culturele Hoofdstad van Europa is maar omdat overal in Europa het jaar voor het Cultureel Erfgoed wordt gevierd.

Relatie eigen monumenten met Europa
De bedoeling is dat de verhalen over onze monumenten nu weer eens op een andere manier worden verteld. Geplaatst in een internationale context, met het accent op al die verbanden die er zijn bij dat Europese erfgoed. Dat betekent dat we meer om ons heen gaan kijken. Niet alleen naar de geschiedenis van de ‘eigen plek’ als onderdeel van het nationale archief, maar vooral in relatie tot de landen om ons heen. Hoe is deze plek beïnvloed geweest door landen om ons heen en vice versa?

Internationale romaanse bouwstijl
Nu is het met bouwstijlen eigenlijk per definitie al zo dat ze internationaal zijn. De van oudsher voornaamste opdrachtgevers waren de kloosters, kerk en de adel en die konden niet zonder internationale netwerken. Zij wisselden ideeën, architecten en handwerklieden uit. Alleen al de benaming ‘romaanse bouwstijl’ bijvoorbeeld refereert aan de erfenis van het Romeinse rijk, dat ooit geheel West-Europa omvatte. Zij staat voor een bouwstijl die sterk leunt op de klassieke oudheid en overal in Europa te vinden is.

Bonifatius en zijn kapel
Dokkum heeft een historische persoon en een monument die perfect passen bij het thema “In Europa”. Dat is natuurlijk de aartsbisschop Bonifatius die in 754 op het Marktterrein van het huidige Dokkum vermoord werd. Hij wordt wel de eerste echte Europeaan genoemd vanwege zijn Engelse afkomst en zijn niet aflatende pogingen om – in nauwe samenwerking met de paus in Rome en de adel in Frankrijk, kerken en kloosters te stichten in Duitsland en ter missie te gaan in gebieden als bijvoorbeeld Friesland. En bij het herstel van de Bonifatiusverering en pelgrimages naar Dokkum in de 19de- en vroeg 20ste eeuw werd in Dokkum een openlucht kapel in neo-Romaanse stijl gebouwd, midden in een processiepark: een unicum in Friesland.

Kleine expositie in de stiltekapel
In de zuidelijke stiltekapel van de openlucht Bedevaartkapel is een kleine expositie ingericht in samenwerking met Museum Dokkum. Hier wordt op een aantal panelen aandacht besteed aan de reizen en internationale betekenis van Bonifatius en aan de Bedevaartkapel als gebouw. In het bijzonder wordt stilgestaan bij hoe de missionaris reisde. Te paard, te voet, per schip? Wat voor wegen waren er? Waar verbleef hij ’s nachts?

Striptekenaar
Skelte Braaksma uit Ternaard maakte voor Museum Dokkum een stripboek rond Bonifatius. Hij zal aanwezig zijn in de kapel om zijn werk te demonstreren.

Film Pelgrimeren in Fryslân
Heel toepasselijk bij het thema van een reizende Bonifatius is de film over pelgrimeren in Friesland. De film wordt doorlopend vertoond en duurt ongeveer 10 tot 15 minuten.

RK Bonifatiuskerk en NH Sint-Martinuskerk
Beide kerken zijn opengesteld en kunnen worden bezichtigd. De neogotische Bonifatiuskerk op de Bargemerk is op zichzelf een bezienswaardigheid maar heeft ook vele zaken die refereren aan Bonifatius, zoals relieken en beelden.
De NH Sint-Martinuskerk is ooit begonnen als een gedachteniskerkje voor Bonifatius op de plaats waar hij en zijn 52 metgezellen zijn omgekomen. Na de reformatie van 1580 zijn de altaren en heiligenbeelden verwijderd en is het toenmalige gotische gebouw voorzien van een Renaissancegevel, uniek voor Nederland! Het ligt aan de geheel gerenoveerde Markt waar later dit jaar de ijsfontein geplaatst zal worden, als laatste van het 11 fonteinenproject in Fryslân.

Bonifatius Museum
Het Bonifatius Museum, onderdeel van Museum Dokkum, is voor de gelegenheid vrij toegankelijk. Een must-see is een groot schilderij door de (mogelijke) Rembrandt-leerling J.J. Collaert omstreeks 1654 gemaakt voor een schuilkerk in Amsterdam en voorstellende Bonifatius predikend te midden van een grote schare mensen. Hier kan men zien hoe de 17de eeuw omging met het thema Bonifatius.
Het werk werd dit jaar aan het museum geschonken door een particulier.

donderdag 9 augustus 2018

Lezingen over scheepsrampen midden op de Waddenzee 17 augustus en 12 oktober

Wilt u wel eens een lezing midden op de Waddenzee meemaken?

Dat kan op vrijdagavond 17 augustus of 12 oktober, op de Rede van Paesens, midden op de Waddenzee aan boord van ‘de Boschwad’.
Hier vertelt Albert Buursma van Stichting Verdronken Geschiedenis over de scheepsramp van 1883 die de vissersvloot van Paesens-Moddergat aan de Waddenzee trof. Van de 22 schepen, met 109 mannen en jongens aan boord, die op maandag 5 maart 1883 om één uur ’s nachts waren uitgevaren, overleefden 83 de ramp niet.
Van de bemanning van de 17 vergane schepen overleefde slechts één bemanningslid (Gerben Basteleur, die in 1879 met Aaltje Holwerda trouwde) de ramp.
Er ging een vloedgolf van rouw door het dorp, er was geen huis of er was wel iemand ontvallen;
86 weduwen en 115 wezen bleven zonder enige vorm van inkomen achter.

Naast deze scheepsramp zal het ook gaan over andere scheepsrampen die zich hier voltrokken, maar ook over piraterij, vingerbijters en hoe argeloze schippers misleid werden door jutters en daardoor te pletter sloegen op de harde zandplaten van het wad. Mogelijk gaan we nog even aan land op de drooggevallen zandplaat ‘de Moker’.

Na het verhaal van Albert Buursma wordt verder gevaren naar Engelsmanplaat. Hier zal Klaas Wiersma, lid van onze vereniging en voorzitter van Stichting Maritieme Archeologie een lezing geven over onze zoektocht naar de verloren schepen van Moddergat.
Tot onze verrassing werden we tijdens ons onderzoek geconfronteerd met een Engelse Wellington bommenwerper! We sluiten niet uit dat we nog meer verrassingen tegenkomen.

Vrijdag 17 augustus en 12 oktober om 17:30 uur vertrekt de ‘Boschwad’ uit Lauwersoog. Naast de twee lezingen is er ruimte om een wandeling te maken op Engelsmanplaat onder begeleiding
van een gids van de Waddenvereniging. En op zoek te gaan naar sporen van onze verdronken
geschiedenis.

Kosten voor deelname aan deze unieke tocht bedragen slechts € 50,-.
Hiermee wordt middels crowdfunding tevens bijgedragen aan het door ‘Stichting Maritieme Archeologie’ uit te voeren onderzoek in het gebied van de voormalige Rede van Paesens en daar omheen naar de verloren schepen van Moddergat. Dit onderzoek richt zich op het mogelijke aanwezigheid van restanten van schepen van de verdwenen vissersvloot van Paesens. Het onderzoek wordt uitgevoerd door vrijwilligers in de maritieme archeologie in samenwerking met de Landelijke Werkgroep Archeologie Onder Water (LWAOW) en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE).
Voor deelname aan deze unieke lezingen over de geschiedenis van - en op het wad zijn slechts 50 plaatsen op de ‘Boschwad’ beschikbaar.

Meer informatie en reserveringen kunnen besteld worden via: info@stichtingmaritiemearcheologie.nl  en/of door overmaking van 50 euro op IBAN:
NL46 TRIO 0338 7788 88 ovv van uw naam en de gewenste datum.

In Museum Fiskershuske in Moddergat is een tentoonstelling gewijd aan de activiteiten van de stichting, georganiseerd door onze vaste columnist en museumdirecteur Ihno Dragt.

Hier vindt ook nog een lezing plaats op vrijdag 14 september 19.00 uur, die dit onderwerp onder de aandacht brengt. Voldoende mogelijkheden dus om het mee te maken!.