zaterdag 3 maart 2018

De Sneuper 129, maart 2018, met timmerman voor de tsaar, fusillade en Fulda

Het voorjaarsnummer van ons verenigingsblad De Sneuper, nummer 129, heeft als cover een oude scheepswerf, vergelijkbaar met waar Dokkumer scheepstimmerman Gerlof Andries begin 18e eeuw werkte in Archangelsk, voor tsaar Peter de Grote. Dank gaat uit naar Ron Brand van Maritiem Museum Rotterdam die de afbeelding van het schilderij beschikbaar stelde.

Het voorjaar is altijd een tijd van herdenken en stilstaan bij de verschrikkingen van de oorlog. Vooral in Dokkum denkt men dan aan die zwarte dag in januari, waarop 22 mannen in koelen bloede werden doodgeschoten. Jan Kooistra gaat in zijn artikel in op deze fusillade.
Oud-redactielid Reinder H. Postma en zijn vrouw Yvonne te Nijenhuis schrijven en sneupen al jaren over de oorlogsjaren in Noordoost-Friesland. Zij proberen dat zo zorgvuldig mogelijk te doen, maar niet voor alle verhalen is plaats in hun reeks ‘De oorlog een gezicht gegeven’. Een artikel dat eigenlijk buiten de boot van het deel over Oost-Dongeradeel viel, maar wel een duidelijke link met Noordoost-Friesland heeft, stellen zij daarom beschikbaar voor publicatie in De Sneuper: het gaat over de Anjumer Antje de Jager, die op zee gebleven is.

Toch ontstonden er na de oorlog weer vriendschappelijke contacten, bijvoorbeeld tussen Dokkum en het Duitse Fulda: Jan de Jager schrijft over de eerste (motor)reis naar Fulda. Uiteraard is er weer een heraldische bijdrage van Rudolf Broersma.
Erelid Reinder Tolsma gaat een hele reeks verloren gegane Noordoost-Friese buitens beschrijven. Onlangs was in de Schierstins in Feanwâlden een prachtige expositie te bewonderen met stinzenschilderijen van Klaes Posthuma, minutieus en passievol in olieverf geschilderd om het bestaan van die oude Friese states en stinzen bij zoveel mogelijk mensen bekend te maken. Hij stelde zijn werk dan ook direct beschikbaar als illustratiemateriaal voor onze nieuwe reeks: een culturele ‘boppeslag’! Tolsma start in dit nummer met de Holdinga state te Anjum en zijn bijzondere bewoners.

Zo is De Sneuper 129 afwisselend en interessant voor iedereen, maar natuurlijk kan uw artikel daaraan bijdragen in een volgend nummer... Want wij blijven afhankelijk van de kopij van onze leden. Stuur dus vooral uw (genealogische of streekhistorische) bijdrage in! De kopijvoorwaarden kunt u online inzien.

De voorjaarsledenbijeenkomst is op zaterdag 7 april 2018. In het mooie Ferwerd, met een lezing en bezoek aan de eeuwenoude zadeldakkerk. Meld u allen aan!

Inhoudsopgave:
HISTORIE & STREEKGESCHIEDENIS
- Gerlof Andries, scheepstimmerman van de tsaar, Hans Zijlstra
- Fusillade te Dokkum, Jan Kooistra
- Gebleven op zee (Antje de Jager), Reinder Postma
- Eerste reis van Dokkum naar Fulda, Jan de Jager

GENEALOGIE & FAMILIEGESCHIEDENIS
- Testament van Eelke en Eelkjen Meindersma, Sake Meinder
sma
 
RUBRIEKEN & COLUMNS
- COLUMN: Je mutte mar hoare...,Ihno Dragt
.
- Vergane glorie: Holdinga state te Anjum, Reinder Tolsma
- Heraldiek, wapen van Oostrum en Paesens/Moddergat, Rudolf J. Broersma
 
DIGITAAL, ACTUEEL & VARIA
 
- Museumbezoekje: Museum Wierdenland Ezinge, Lisette Meindersma
- WEBSITE & -BLOG: Digitaal verhaal: Van trekvaart tot saxofoon, Hans Zijlstra

Op de Praatstoel 2: verhalen uit NOF. Bestel dit fantastische boek (leuk als kadootje)! Slechts 10 euro voor ruim 400 pagina's hardcover (plus verzendkosten 6,75 ivm dikte boek. Af te halen in Dokkum zonder verzendkosten).
 
Wilt u ook meegenieten van de interessante verhalen uit onze regio, dan kunt u zich eenvoudig aanmelden als lid (slechts 15 euro per jaar voor oa 4 x De Sneuper) via dit online formulier.

U kunt ook altijd een ruim van de belasting aftrekbare gift doen. Wij zijn immers een Algemeen Nut Beogende Instelling: Culturele ANBI. Voor donateurs van culturele ANBI’s geldt een extra giftenaftrek. Particulieren mogen in de aangifte inkomstenbelasting 1,25 keer het bedrag van de gift aftrekken. Ondernemingen die onder de vennootschapsbelasting vallen, mogen 1,5 keer het bedrag van de gift aftrekken in de aangifte vennootschapsbelasting.
Dus een particulier die 1000 euro schenkt mag 1250 euro van de belasting aftrekken, een bedrijf zelfs 1500 euro.

vrijdag 2 maart 2018

Duivelse Dilemma’s. Een familie in oorlogstijd.

Duivelse Dilemma’s gaat over Tjerk Hacquebord die als scholier in de Tweede Wereldoorlog weigerde een Ausweis te halen en daarom geen eindexamen kon doen. Hij moest door deze keuze onderduiken en leven met de angst ieder moment door de bezetter opgepakt te kunnen worden. Hij ontmoette daardoor wel zijn latere vrouw. In de laatste twee jaar van de oorlog belandde hij geleidelijk in het verzet.

Het boek gaat ook over een timmerman met dezelfde voor- en achternaam als Tjerk, die zonder werk zat, een gezin moest onderhouden en uit opportunistische overwegingen reeds voor de oorlog lid van de NSB was geworden. In de oorlog kwam hij daardoor in het kamp van de bezetter terecht. Hij lag daarom gedurende de hele oorlog met zichzelf en zijn omgeving overhoop. Toen hij die keuze halverwege de oorlog terug kon draaien, durfde hij niet en toen hij zijn lidmaatschap in het laatste oorlogsjaar opzegde, was het te laat.

Duivelse dilemma’s handelt ook over Louwrens Hacquebord, de vader van de scholier, die samen met zijn zwager Rienk Spriensma een draadindustrie en een ijzerhandel bezat. Louwrens zat door zijn karakter al snel in het verzet en vond het voortzetten van het bedrijf in oorlogstijd een lastige opgave. Hij koos er voor de productie van de draadindustrie te stoppen, waarop de bezetter de voorraden en de machines confisqueerde en het personeel in Duitsland moest gaan werken. Rienk Spriensma ging echter door met de ijzerhandel. Hij boog aanvankelijk met de bezetter mee, maar kwam halverwege de oorlog tot andere inzichten. Hij laveerde in de laatste oorlogsjaren heel handig overal tussendoor, maar kreeg na de oorlog toch de rekening gepresenteerd.

Deze familiegeschiedenis speelde zich af in Dokkum en omgeving, waar kerk en sociale omgeving het dagelijks leven bepaalden.

Louwrens Hacquebord (1947) was hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen en heeft, na zijn pensioenering in 2013, meerdere boeken geschreven. Hij is zoon van Tjerk en Tjimmy Hacquebord-Leegsma en kleinzoon van Louwrens Hacquebord. Duivelse Dilemma’s is gebaseerd op enkele A4tjes met aantekeningen die zijn vader na zijn dood heeft achtergelaten, gegevens uit archieven en gesprekken met nog levende getuigen.

Louwrens Hacquebord. Duivelse dilemma’s. Een familie in oorlogstijd. Uitgeverij Nobelman, Groningen. 160 pagina’s, 16,95.  Met vele lovende recensies in de diverse kranten!