11en30 NGV Friesland met themanummer Armoede

De NGV afdeling Friesland is er deze keer vroeg bij met jaargang 16, nummer 1 van januari 2011. Ik had hem vandaag, 20 december, al in de bus. Het 36 pagina's tellende blad op A5 formaat bevat een aantal interessante artikelen met een link naar ons werkgebied Noordoost Friesland. In het artikel Armenzorg en Dorpsleven vertelt Leo Jagersma over de rijke bron voor genealogen, de diaconieboeken. Hieruit geeft hij een beschrijving van het leven van de familie van Jelle Clases uit Kuikhorne in de 18e eeuw. Vader Claas Jelles, schoenlapper en schuitevoerder, overleed in 1701 en liet weduwe Jisck Eelkes achter, die op de diaconie aangewezen was. Jelle moet voor een gebroken been geholpen worden door Mr. Johannes Noordenbos en krijgt na enkele gewelddadigheden 3 jaar werkhuis. Hij werd met duimijzers en scheenschroeven gemarteld om te bekennen! Uiteindelijk woont hij als 91-jarige in Veenwouden, waar hij het kerkhof onderhoudt voor de diaconie.
Dineke Paetzel-Veenstra stelt de vraag Wanneer ben je arm? Dit op basis van een vondst in het Dokkumer archief van de boedelinventaris van Gerben Tyssens. Hij was een zoon van Tys Gerbens uit Brantgum. De dorpsrechter van Brantgum, H. van der Meer beschreef op 24 oktober 1789 de boedel van pauper Gerben. Dat levert een leuk inkijkje in de inboedel van die tijd met een kakstoel, stoven, ketels, hangijzer etc.
In Grootmoeder Cornelia wordt het harde bestaan geschetst van de katholieke zeemansvrouw Cornelia Metz van Ameland die op haar 35e haar man verliest. In het gerestaureerde huisje van deze in 1866 geboren vrouw woont nu een achterkleindochter.
Tineke Slof schreef over Arme Grietje. Het gaat over Grietje Sjoeks Jongsma, dochter van Sjoek Klazes en Wiskje Eelkes uit Tibma onder Ee. Niet alleen worden haar ouders als ze 1 jaar oud is al veroordeeld voor het stelen van een schaap, ook zelf wordt ze enkele malen betrapt. De ongehuwde Grietje wordt zelfs van moord op haar pasgeboren kind verdacht, waarvan de geboorte als Woudreis wordt beschreven! Uiteindelijk trouwt ze toch met Gooitsen Sjoerds, op 20 augustus 1775 te Surhuisterveen. En zo zijn er nog een paar mooie genealogische bijdragen te lezen in dit nummer van 11en30.