vrijdag 1 mei 2009

Alde maaie: 12 mei verhuisdag in Friesland

In de generatie van mijn overgrootvader Bauke Zijlstra (Niawier 1857- Munnekezijl 1929) valt het op dat de meeste bruiloften van zijn 8 broers en zussen in mei plaatsvonden, vooral op 13 mei.
In verband met de seizoensarbeid op het platteland was dit een gebruik bij boerenbruiloften. Hoe komt dit? Huurcontracten van boeren en arbeidscontracten van arbeiders liepen van 12 mei tot 12 mei. Dus dan ging men vaak verhuizen en trouwen.

Voor wie zich afvraagt waarom dat dan precies op 12 mei is, het volgende: oorspronkelijk was de datum waarop een nieuw arbeidscontract (en ook het huurcontract voor de pachtboeren) werd aangegaan 1 mei. Toen in 1700/1701 ook in Friesland overgegaan werd van de Juliaanse op de Gregoriaanse kalender veranderde 1 mei in 12 mei. Na 31 december 1700 volgde namelijk 12 januari 1701. In het Fries wordt 12 mei nog altijd "âlde maaie" genoemd. De overgang van Juliaans naar Gregoriaans is voor Nederland heel verschillend verlopen. De meeste Nederlandse Provinciën gingen al in 1582/1583 over op de kalender "nieuwe stijl", maar Gelderland, Overijssel, Utrecht, Friesland, Groningen en Drente pas in 1700/1701.

Recent is het initiatief genomen in de streek Trynwalden om Alde Maaie nieuw leven in te blazen: er is een speciale website opgezet, www.aldemaaie.nl (met veel achtergrondinformatie over de historie van Alde Maaie) en er worden evenementen georganiseerd. De provincie Fryslan en diverse sponsors ondersteunen het initiatief. Sneup er doorheen en doe mee!

1 opmerking:

Richard Keijzer zei

En vergeet ook niet St. Petri, de datum waarop landerijen vaak van eigenaar wisselden. Op St Pieter (eigenlijk 21 februari, maar na de omschakeling op 5 maart) was er nog tijd genoeg om de boel te ploegen, op tijd voor het moment van zaaien.
Alde maai en St Petri komen in oude akten vaak voor.