vrijdag 25 september 2009

Zoon Enno Doedes Star in de problemen

Schout-bij-nacht bij de Admiraliteit van Friesland in 1666, Enno Doedes Star (Osterhusen 1631-Wirdum 1707) speelde een belangrijke rol in een aantal bekende zeeslagen. In de Tweede Engels-Nederlandse oorlog (Anglo-Dutch War) vocht hij als kapitein van het VOC-schip de Gouden Leeuw (60 kanonnen) en in 1667 nam hij deel aan de beroemde Tocht naar Chatham, onder leiding van Michiel de Ruyter, waarbij het vlaggeschip van de Engelse vloot, de HMS Royal Charles, werd gestolen en de overige vloot vrijwel vernietigd. Het hakkebord is nog dagelijks te zien in het Rijksmuseum.
Tijdens deze drukke werkzaamheden had een van zijn zoons, vermoedelijk de oudste: Doede, zich in de nesten gewerkt in Zuid-Europa. Hij was door zijn vader op jonge leeftijd (13 a 14 jaar) naar vrienden in Cadiz gestuurd om er levenservaring en talenkennis op te doen. In die tijd gebeurde het wel vaker dat jongens van die leeftijd al naar zee gingen of bij de VOC aanmonsterden, zoals Michiel de Ruyter zelf en de Deen Jens True, die als Jan de With met de Dokkumse Wikjen Minnema trouwde en commandeur van de VOC-retourvloot uit Batavia werd.

De Universiteit van Leiden publiceert in september 2009 als Brief van de Maand, de teruggevonden brief van de zoon aan vader Enno Doedes Star. Deze is waarschijnlijk in 1666 geschreven, en daarin betuigt de zoon zijn spijt dat hij is weggelopen uit Cadiz, in de gevangenis heeft gezeten en op een kaperschip voor de kust van Portugal is aangemonsterd. Hij wil graag weer terug naar huis, maar deze brief is nooit aangekomen. O.a. door het project Brieven als Buit komen deze juweeltjes weer boven water. Het geeft wel weer een prachtig inkijkje in de leefwereld van de mensen halverwege de 17e eeuw! Kijk ook maar eens in het online Archief van het project.

Update 20 april 2012: De brief is gebruikt in het KRO-programma Brieven boven Water. Hierin werd verteld dat Doede Star na 24 jaar terugkeerde als schipper bij de VOC en dat zijn dochter trouwde met een Hinsbeeck. Het schilderij van Enno Doedes Star hangt in het Noordelijk Scheepvaartmuseum in Groningen. Zie voor meer details over de uitzending de website van Brieven boven Water.

10 opmerkingen:

Judith zei

Beste Hans,

Ik zie met plezier dat je onze brief van de maand ontdekt hebt! Ik vroeg me af of je meer informatie had over die Doede (geboortedatum bijvoorbeeld), want daar zijn we naar op zoek.

Bedankt!
Judith

Hans Zijlstra, blogger, sneuper, ondernemer zei

Hallo Judith,

De voornaam en patroniem doet Fries of Gronings vermoeden maar in de database van Tresoar komt hij niet voor. Moet dus nog even zoeken in andere bronnen. Wanneer gaan jullie een echte Fries in Brief van de Maand opnemen?
Groet, Hans

Judith zei

Hallo Hans,

Nou, we hebben er maar een paar in de hele database zitten, denk ik. En dat zijn dan voornamelijk 18e-eeuwers. Ik zal het eens vragen aan mijn collega (zij werkt op de 18e eeuw). Misschien zit er wel een interessant exemplaar tussen; wie weet!

Groetjes,
Judith

Anoniem zei

Judith,
Doede vind je uitgebreid terug in Groningen. Als je op AlleGrongers kijkt vindt je veel meer info. Ook in de Scheepssoldijboeken van de VOC een reis van hem als kapitein/schipper naar Batavia. Ik betwijfel of de brief van hem is omdat er een andere Star gedrost is in Portugal. Hij lijkt wél familie.

Sara Plat zei

Beste anoniem,

je zegt dat er een andere Star is gedrost in Portugal. Heb je enig idee welke van de gebroeders dat is, en waar ik dat zou kunnen vinden?

Met groet,
Sara Plat - Redacteur KRO's Brieven boven Water

Hans Zijlstra, blogger, sneuper, ondernemer zei

Hallo Sara,
Leuk dat je op zoek bent naar de juiste Star. Wie Anoniem is weet ik ook niet (;-o) maar in ieder geval kun je op www.allegroningers.nl doopgegevens etc checken. Mogelijk vind je dan een potentiële broer van Doede wiens spoor te volgen is. Ik zal ook nog wel even rondvragen.

Sara Plat zei

Hoi Hans,

dank voor je reactie! Fijn dat je even wilt rondvragen. Ik ben met smart op zoek naar bewijs voor de identiteit van de briefschrijver, alle informatie is welkom!
Ik duik zelf eens in de link die je stuurde, wie weet levert dat ook nog wat op.

Hartelijke groet!
Sara

Hans Zijlstra, blogger, sneuper, ondernemer zei

Doede Star staat als volgt in de database VOC opvarenden:
Gegevens van Doede Star uit Amsterdam
Datum indiensttreding: 09-02-1682 Datum uit dienst: 00-00-1688
Functie bij indiensttreding: Schipper Reden uit dienst: Gerepatrieerd
Uitgevaren met het schip: China Waar uit dienst: Goudestein
Maandbrief: Nee Schuldbrief: Nee

Gegevens van de vaart
Schip: China Vertrek: 09-02-1682
Kamer: Amsterdam Kaap: 18-06-1682
10-07-1682
Inventarisnummer: 5299
Folio: 1 Aankomst: 15-09-1682
Batavia
DAS- en reisnr.: 1423.2

AlleGroningers.nl geeft voor de familie Star pas gegevens vanaf 1675 dus waar Anoniem zich precies op baseert is me onduidelijk. To be continued.

Sara Plat zei

sesseBeste Hans,

dankjewel voor je uitzoekwerk! Ik ga daar verder mee aan de slag, en ik hoop van harte dat ik nog iets uit vindt over welke zoon de Portugese verstekeling was.

Hartelijke groet!
Sara

Henny Savenije zei

Dit is wat ik met behulp van anderen heb weten te vergaren over Enno Doedes Star

http://www.genealogy.henny-savenije.pe.kr/tng/getperson.php?personID=I286908&tree=savenije