vrijdag 17 juli 2015

Friese mummies en reconstructie hoofd uit boomkistgraf

Recent was ik cultureel op stap in Friesland met zoon Berend. Als eerste bezochten we het plaatsje Wieuwerd, bij sommigen bekend van de Friese mummies en voormalige vestigingsplaats van de Labadisten. Uiteraard had ik van beide wel gehoord en summier iets gelezen, maar ter plekke poolshoogte nemen is toch altijd het leukste.

In de zomermaanden is de kerk van Wieuwerd vrijwel de gehele week open. Wel moet je eerst even op een belletje drukken, naast de kerkdeur, waarna enige minuten later de koster verschijnt. Hij opent de kerk en is ook degene die uitleg geeft over de historie van kerk en grafkelder.
Die grafkelder werd ooit in 1609 gebouwd voor de familie Van Walta, maar het is de vraag of die (nog) wel in de grafkelder liggen. De kelder is namelijk verkocht aan een andere rijke familie, Van Sommelsdijck.
Een timmerman vond in 1765 nog 11 gestapelde kisten met gedroogde lijken. Rond 1800 zijn er echter 7 door medewerkers van de Universiteit van Franeker voor 'wetenschappelijke doeleinden' meegenomen en aldus verloren gegaan. Momenteel zijn er dus nog 4 kisten met mummies te bekijken. De grafkelder heeft aan beide zijden een luchtrooster, dat vermoedelijk de mummificerende droge luchtstroom veroorzaakt. Een halve eeuw geleden zijn als test nog een aantal dode dieren aan het plafond van de kelder gehangen, waaronder een papegaai en een kip. Ook die zijn op natuurlijke wijze gemummificeerd!
De mummies en hun kist dragen kleine bordjes met summiere informatie. Zo zou de Labadiste goudsmid Stellingwerf erbij liggen en een 14-jarig kind die aan TBC is overleden
Om een indruk te krijgen van de bezienswaardigheden is deze video over de mummies van Wieuwerd de moeite van het bekijken waard.

Die Labadisten, die zich in 1675 op het Waltaslot vestigden, waren trouwens een interessante groep religieuzen. Prominenten als de Friese geleerde Anna Maria van Schurman, de beroemde autodidactische verloskundige Hendrik van Deventer en de tekenares van schitterende planten en insecten, Maria Sybilla Merian, maakten er deel van uit.
Alleen hierom al is Wieuwerd een bezoekje waard en dat terwijl de wellicht nog uitzonderlijker goudschat van Wieuwerd normaliter in Leiden bij het Rijksmuseum voor Oudheden ligt! De schat moet rond 630 begraven zijn. De goudschat bestaat bijna geheel uit sieraden. In een aantal hangers zijn gouden munten verwerkt, die afkomstig zijn uit uiteenlopende plaatsen. Er zijn munten bij die geslagen zijn in Constantinopel, Ravenna, Viviers, Arles, Marseille, Sevilla en Maastricht.

In het Fries Museum te Leeuwarden is momenteel een prachtige tentoonstelling gaande: Goud, gevonden schatten uit de Middeleeuwen. De goudschat van Wieuwerd is hier in bruikleen nu ook te zien! En dat niet alleen. Ook de reconstructie van de dame uit het boomkistgraf van Hogebeintum is nu gereed en kijkt u priemend aan vanuit een vitrine. Oog in oog met de terpdame! Genoeg redenen dus om deze zomer ook eens cultureel op stap te gaan in Friesland.

Geen opmerkingen: