vrijdag 16 mei 2008

Elisabeth de Flines in Dokkum

Vandaag is in de Stadsboekwinkel van het stadsarchief van Amsterdam het nieuwe boek van historicus Machiel Bosman gepresenteerd: Elisabeth de Flines, Een onmogelijke liefde in de achttiende eeuw.
In 1715 spreekt Elisabeth de woorden 'Ik wens en begeer dat de trouweloze handelingen van mijn vader publiek en openbaar gemaakt zullen worden, desnoods na mijn dood.' Een vete tussen haar en vader Jacob de Flines levert een jarenlang (juridisch) gevecht op, waarbij Elisabeth er in eerste instantie vandoor gaat met de knecht van haar vader, een steenrijke koopman aan de Amsterdamse Herengracht 132. Overigens werd begin dit jaar het pand door vuurwerk vrijwel verwoest.

Vervolgens wordt een huwelijk geënsceneerd met de Leeuwarder zoon van een geweren- en pistolenmaker, Adriaan Penterman. Zij vestigen zich in 1710 in Dokkum, waar ze een deel van het huidige museum Admiraliteitshuis, het Nieuwe Collegie, aan de Lange Oosterstraat betrekken. Adriaan koopt de lucratieve functie van bakenmeester/tonnenboeier, iemand die verantwoordelijk is voor de betonning van de vaarwegen op o.a. de waddenzee. Maar liefst 2000 gulden per jaar verdiende hij er mee.

Ondanks de 8 kinderen die ze krijgen (dochter Anna wordt in 1713 te Wetzens gedoopt als 'Kind van Adrianus Penterman, landschaps tonneboejer en nietgenoemde moeder', zoon Gilbert wordt in 1711 zelfs met hulp van vroedvrouw Catharina Schrader ter wereld gebracht) is Elisabeth doodongelukkig. Als Adriaan in 1713 overlijdt ontstaat echter een nieuwe situatie. Er ontspint zich weer een heel intrige, waarin Elisabeth het lijdend voorwerp is. De Dokkumer kunstschilder en glazenmaker Joannes Claessen Wiarda, zijn vrouw Antje Volkerts (Dockema of Doekema) en dochter Neeltje Wiarda (geb. 1695 te Dokkum) treden zelfs als getuige in een rechtszaak op. (Voor het burgerwapen Wiarda, zie Genealogysk Jierboek 1993.)
Elisabeth verschijnt in totaal 10 keer met haar vader voor de Hoge Raad!

Voor het volledige verhaal moet u natuurlijk het boek Elisabeth de Flines kopen.
In De Sneuper, nummer 88, het blad van de Historische Vereniging Noordoost Friesland, zal een transcriptie met toelichting verschijnen van de bizarre gebeurtenissen rond Elisabeth in Dokkum.

1 opmerking:

Polyne zei

Ik ben ook een van die betalende Sneuper leden. Zelf vind ik deze blog meer dan een aanvulling op de diverse forum-sites. Niet blijven hangen op Tresoar/Genlias vondsten, maar wel uitleg over wat je kan hoe zou kunnen onderzoeken.

Dank voor de aanvulling,
Polyne