Helaas staat er nog niet de jaargang bij waarin ik ooit een artikel publiceerde over een Perzische dief die in herberg de Ooievaar werd opgepakt omdat hij er met de diamanten van zijn baas uit Amsterdam vandoor was gegaan naar Leeuwarden.
Wel kwam ik een interessant artikel tegen in Leovardia 4, maart 2001, over de scherprechtersfamilie Van Gorcum die zowel in Leeuwarden als Groningen het zwaard hanteerden om ter dood veroordeelden het hoofd af te hakken. Toen echter op 18 februari 1797, na het Kollumer Oproer, een van de oproerkraaiers, Jan Binnes, op het schavot onthoofd moest worden was de toen reeds 70-jarige scherprechter Van Gorcum (je mocht hem geen beul noemen!) te zwak om het zware zwaard nog te hanteren. Justitiemedewerker Hendrik Gjalts (Zandberg, ook geschreven als Sanberg, San(d)burg) wierp zich op als vrijwilliger en kreeg na afloop de complimenten voor zijn puike werk. Dit specifieke artikel staat ook als aparte transcriptie op de site van HCL. Pikant detail is dat Hendrik Gjalts tijdens het Kollumer Oproer zelf heeft moeten optreden tegen de oproerkraaiers en dus in feite zijn persoonlijke wraak mocht nemen. In het boek van B.K. van der Veen dat verslag doet van de schermutselingen rond het Kollumer Oproer wordt hij maar liefst 11 keer genoemd.
Over het Kollumer Oproer hebben we al vaak gepubliceerd en vele leden van onze vereniging doen er onderzoek naar. Onlangs hebben we nog enkele transcripties van verhoren online gezet o.a. die van Eeuwe Ennes (Wiersma). De volledige verzameling is in te zien op het Streekarchief in Dokkum.
2 opmerkingen:
In Groningen was er ook een schout of schulte met de naam Gjalts.
Deze Hendrik Gjalts was een politieman die zelf nogal in het nauw gedreven werd bij het begin van het Oproer en waarschijnlijk maar al te graag zijn frustratie wilde afreageren.
Een reactie posten