zondag 10 november 2013

Archief Rooms-Katholiek Friesland met vele linnenweversfamilies

In Noordoost-Friesland vestigden zich in de voorbije eeuwen (met name tussen 1760 en 1850) vele katholieke linnenwevers die van oorsprong uit Westfalen in Duitsland kwamen. Familienamen als Bary, Beckers, Demes, Holtewes, Rouing en Woltring herinneren daar aan.

Ons themanummer De Sneuper 90 was geheel gewijd aan de vlasteelt en linnenweverij in Noordoost-Friesland.
Ook hielden we een ledendag in Ee, waar vlasmuseum It Braakhok gevestigd is, waar we diverse filmopnamen maakten.

De linnenwevers maakten van het ruim aanwezig gewas vlas met hun weefgetouwen linnen textiel.

De verbouw van vlas is eeuwenlang een waardevol gewas geweest voor de akkerbouwer en de gardenier in de gemeenten aan de Waddenkust van Friesland. Voor de grotere akkerbouwers was, sinds de tweede helft van de negentiende eeuw, de aardappelteelt veelal de belangrijkste bron van inkomen met later, in de twintigste eeuw, daarbij de teelt van suikerbieten. Deze beide gewassen vroegen indertijd behoorlijk veel handarbeid zodat er vanaf het zaaien en poten tot en met de oogst in verhouding veel arbeiders nodig waren, dit in tegenstelling tot het veehouderijbedrijf waar alleen in de zomermaanden veel extra arbeid nodig was voor de hooioogst.
De akkerbouwer had in de winterperiode geen werk voor zijn arbeiders, dit eveneens in tegenstelling tot het veehouderijbedrijf waar er elke dag gevoerd en gemolken moest worden. Het bewerken van vlas gedurende de winterperiode was één van de mogelijkheden om zowel de arbeider met een vast werkband als die met een los werkverband, toch nog lonend werk te laten verrichten. Daarmee was dat één van de belangrijkste redenen dat er in het noorden van Friesland vlas werd verbouwd, met name in de gemeenten grenzend aan de Waddenzee: Wonseradeel, Barradeel, het Bildt, Menaldumadeel, Ferwerderadeel, West- en Oostdongeradeel en Kollumerland c.a.

De stichting Archief- en Documentatiecentrum voor R.K. Friesland heeft via haar website ruim 40.000 scans van o.a. bidprentjes, rouwbrieven en overlijdensadvertenties beschikbaar gesteld.
Via het zoekscherm zult u vele van de RK linnenweversfamilies vinden die in Noordoost-Friesland hun sporen hebben nagelaten.

Geen opmerkingen: