Dokkumer torenuurwerk van rond 1600 teruggevonden

Tot zijn eigen verbazing ontdekte directeur Ihno Dragt van Museum Dokkum recent een uniek torenuurwerk. Hij werd benaderd door de gemeente Dongeradeel of hij enkele voorwerpen in de stadswerf kon bekijken op waarde en ouderdom.
Al eerder berichtten we over de gevonden balansen van de Waag uit 1572 en 1744.

Na het maken van foto’s en overleg met de Stichting tot Behoud van het Torenuurwerk bleek dat
het mogelijk zou gaan om het torenuurwerk van het eerste of tweede stadhuis van Dokkum uit de periode 1590-1610.
Het torenuurwerk bestaat uit drie raderwerken, het gaand werk (tijdaanduiding op wijzerplaat), slagwerk (tijdaanduiding via slaan van hamer op de klok) en een carillonwerk. Het carillonwerk bestaande uit speeltrommel en opwindtrommel is echter niet aangetroffen in de opslag.

Dit is het op drie na oudste ‘complete’ carillonuurwerk van Nederland. De meeste onderdelen zijn gelukkig bewaard gebleven tot aan de spiesen toe.
Volgens Dragt zou het niet aanwezig zijn van de speeltrommel en opwindtrommel wel eens te maken kunnen hebben met het toentertijd vals spelen van het carillon. Over dit Dokkumer carillon en zijn beiaardiers staat een uitgebreid artikel in De Sneuper 120.  ‘De speelrol is mogelijk gewoon weggegooid tijdens het plaatsen van een nieuw carrilon in 1840 in de koepel van het stadhuis.’

Tijdens het in elkaar zetten van het torenuurwerk werden er ook nog drie katrollen binnengebracht, die via het plafond het touw van de aandrijfgewichten, een verdieping lager, naar het gaand- en slagwerk leiden.

Het torenuurwerk wordt tot en met maart tentoongesteld in Museum Dokkum samen met de oude waagschalen. Het torenuurwerk verhuist daarna mogelijk naar de zolder van het stadhuis, op de plek waar hij vroeger stond.