vrijdag 27 maart 2009

Frederick Philipse revisited

Eerder deze week schreef ik al een uitgebreid blogartikel over de uit Bolsward afkomstige Fries Frederick Philipse, geboren als Fedrick Philippuss en ook wel Vrederick Filipse genoemd.
Nu ik de informatie over hem in 2 artikelen van Genealogysk Jierboek 1992 heb gelezen ben ik alleen maar meer geïntrigeerd door deze man. Wijlen Douwe van der Meer en de heer Robert Schriek schetsen een duidelijk beeld van de voorouders en nakomelingen van deze voor het grote publiek onbekende Friese pionier in het 17e eeuwse Nieuw Nederland.
Hij blijkt de persoonlijke timmerman en aannemer van Pieter Stuyvesant in New Amsterdam geweest te zijn. Zijn huis stond recht tegenover Fort Amsterdam aan het Marcktvelt, op de hoek met de Brouwersstraat/Steenstraat en op een steenworp afstand van het huis van zijn Friese meester Stuyvesant. Tegenwoordig is dit Battery Park in New York.
Hij zorgde o.a. voor de aanleg van de pallisaden, een soort omheining van houten palen, van het direct aan de Hudson gelegen dorp. Volgens de familie-overlevering zou Frederick ook op hetzelfde schip als Stuyvesant de oceaan zijn overgestoken. Geen vreemde gedachte gezien hun gezamenlijke heitelân, Friesland.
De reden dat Frederick naar de Nieuwe Wereld trok moet gelegen hebben in het feit dat zijn oudste broer, Douwe Philips, reeds het leidekkersbedrijf van hun vader Phillipus Douwes had overgenomen. Deze Philippus Douwes legde in opdracht van de kerkvoogdij rond 1619 een leien dak op de kerk van Anjum!
En blijkbaar had de familie meer connecties in Noordoost Friesland, want de vader van Philippus Douwes’ echtgenote Ebel Feddricks, Feddrick Romckes was reeds in 1589 samen met Sappe Claess uit Lioessens voogd over de weeskinderen van Tiaerdt Buwes en Ebel Lamberts.

De emigrant Frederick Philipse ging in dienst van de W.I.C. als timmerman naar Nieuw Amsterdam. En als hij inderdaad in 1646 met Stuyvesant is meegevaren dan was hij nog maar 19 jaar oud. In 1653 wordt hij voor het eerst vermeld in Nieuw Amsterdam als hij taxateur is van een W.I.C.pakhuis. Vijf jaar later bouwt hij in Wiltwijck (Kingston), na een aanval van indianen, wederom in opdracht van Stuyvesant de pallisaden en een blokhuis. In 1660 huurt Philipse van de W.I.C. een sloep om handel in tabak te gaan drijven. Dat hij ook in Nieuw Amsterdam met Friezen blijft omgaan blijkt uit een gerechtelijk document waarin beschreven wordt dat hij, notabene tijdens de uren van de zondagse preek, zat te bierdrinken met scheepstimmerman Reinier Pietersz uit Bolsward en Pieter Jelles in de herberg van Andries Jochems aan de haven (nu Hanover Square). Die Reinier Pietersz onderhield ook een scheepsdienst op de Hudson tussen Nieuw Amsterdam en Beverwijck (Albany).

In 1662 trouwt Frederick met de weduwe van Pieter Rudolphus de Vries, Margaret Hardenbroeck, een dame die nog regelmatig met hun schepen naar Engeland en de Republiek voer voor de handel. In een verslag van Jasper Danckaerts, een labadist uit Wieuwerd, die in 1679 een reis maakte met het schip Charles van Frederick en Margaret, wordt laatstgenoemde als streng en zuinig bestempeld en noemt hij ook de aanwezigheid van een boer uit Bolsward die door hen voor 4 jaar was gecontracteerd.

Als Nieuw Amsterdam in 1664 in Engelse handen valt en in 1674 definitief wordt overgegeven aan Engeland behoudt Philipse goede contacten met het Engelse bestuur en kan zijn handelsactiviteiten uitbreiden met vooral huiden, bont en tabak naar Amsterdam. Vanuit de Republiek worden vooral ijzerwerk, aardewerk, meubelen en textiel naar de Nieuwe Wereld verscheept.
In 1669 kwam Philipse naar Amsterdam voor een verbouwing aan zijn schip met zijn eigen naam: Frederick. Uiteindelijk had hij in 1690 een vloot van schepen over de hele wereld. Tevens wist hij grote stukken land te verwerven voor het lucratieve verbouwen van graan.

De Engelse gouverneur Fletcher beloonde zijn trouw in 1693 met het toekennen van het Manor-recht, waarna Philipsburg Manor werd gebouwd. De acte werd ondertekend door de koning van Engeland, Willem III! Met de manor kreeg Philipse ook het recht een kerk te bouwen en zelf een geestelijke aan te stellen. In 1697 was de kerk gereed, met op de torenspits een vaantje met zijn initialen VF, hedentendage nog steeds te zien in Sleepy Hollow!

1 opmerking:

willem haanstra zei

Dag,
Ik las uw berichtgeving over Feddrick Flipse, etc. Het is aardig om er op te wijzen dat in het volgende maand verschijnende boek 'Gevierde Friezen in Amerika'een hoofdstuk gewijd is aan deze, inderdaad intrigerend, persoon.

Willem Haanstra.