donderdag 20 mei 2010

Journaal van Wytze Gerbens Hellinga 1794-1795

Van de website van het Fries Genootschap kende ik al de tekst van het journaal van de Grouster schipper Wytze Gerbens Hellinga uit de jaren 1794-1795. Daarin ook interessante gegevens voor de genealoog, zoals een citaat over een schipper uit Paesens van 20 mei 1794: verloor Jan Pieters Visser van Pesens ook zijn Steng van de Kof.
Eind 2009 is dit journaal bewerkt en in een mooie maritieme context gezet in het boek Schipper in het cachot. Het schip De Jonge Gerbrand werd in 1794 gekaapt door de Fransen. Later raakt het betrokken bij de zeeslag met een Engels vlooteskader die bekend werd als 'Glorious first of June'. Hellinga overleefde zijn gevangenschap in Quimper-Correntin na zware ontberingen. Het boek van auteurs Bouke Walstra en Karwan Fatah-Black illustreert de teloorgang van de Friese koopvaardij tussen 1780 en 1815.
Het verhaal heeft overeenkomsten met de avonturen van Daniel Symons (Zijlstra) die in januari 1804 met zijn kofschip De Eendragt door de Engelsen onderschept werd bij de ingang van het Engelse Kanaal. Dr. Kees Zijlstra schreef er een uitgebreid artikel over in het Jaarboek 2003 van het Fries Scheepvaartmuseum getiteld, 'Schipperen in de Franse tijd', over zijn voorvader Daniel Symons die vanuit Ezumazijl onder valse Pruisische vlag over de Noord- en Oostzee voer en daarbij door de Engelsen werd opgebracht.
En ook een in de Sneuper gepubliceerde brief van de Amelander schipper Drewes Kempes van der Laag, die hij in 1795 vanuit de citadel in Rijssel (Frankrijk) verstuurde nadat hij met zijn schip en bemanning gekaapt was refereert aan deze hachelijke tijd en situatie op zee.

Voor de maritieme sneupers is er daarnaast weer een interessante bronbewerking bijgekomen in de vorm van een Scheepsindex. Hierin worden diverse maritieme bronnen samengebracht via een zoekmachine. Bij het zoeken op Personen kun je ook Thuishaven aangeven. Bij Dokkum vind je dan o.a. de kapiteins G.A. Brouwer, P.G. Brouwer, J.F. Haverschmidt, B.A. Visser, T. Hoedemaker en G. Menholtz waarvan de meesten ook scheepseigenaren waren, zoals ook H.O. Heida, P. Helder en Posthuma & Goslings.

Geen opmerkingen: