Diaconie van Dokkum kleedde dienstmeid Caatje Jans

Ons redactielid Piet de Haan is bezig een deel van de Diaconieboeken van de Hervormde Kerk te Dokkum (1795 t/m 1846) te transcriberen. Dit levert al weer mooie staaltjes oud proza en leuke inkijkjes in het dagelijks leven op.
Zo betaalde de diaconie bijvoorbeeld de kleding voor meisjes die als dienstbode aan het werk gingen.
In 1804 lezen we het volgende:
Betaalt aan Caatie [Catharina] de dogter van Jan Lourens tot uitrissing om in de dienst te gaan.

1 paar hoosen, een paar schoenen: 3 . 10 . 0
voor een jak maaken: 0 . 14 . 0
voor vragt naar Harlingen: 0 . 10 .0

aan Anne Lutjes een paar schoenen: 0 . 15 . 0
Voor deselwe een scholdoek uit de lom[mert] : 1 . 10 . 0

De DTB boeken van de Ned. Hervormde Kerk Dokkum (DTB 191), dopen, geboortejaar 1777, doopjaar 1777 vermelden over Caatje Jans: Dopeling: Catharijna Jacoba. Geboren op 19 augustus 1777 in Dokkum. Gedoopt op 24 augustus 1777 in Dokkum. Dochter van Jan Lourens en Tjietske Jacobus. Getuige: Marike Christoffels, gehuwd met Harmen Bok.

Piet laat door het combineren van diverse bronnen zien hoe hij onderzoek doet:
De gang van zaken:

1. In november 1808 moeten de bure mannen in de Torenstraat opdraven om Louw Jans te kisten. Louw Jans is een zoon van Jan Louwrens en Tjitske Jacobus. De jongen is ongehuwd. De datums kloppen maar er is een klein leeftijdsverschil tussen geboortedatum en overlijdens leeftijd. De rekening daarvoor op 31 oktober geeft een Lou Jans weduwe aan. Let ook op de spelling die de twee diakenen gebruiken. Ik denk dat diaken de Vries de moeder bedoelde waar een laken voor gekocht werd. Mogelijk hebben de buurvrouwen daar het hennekleed [doodskleed] van gemaakt.

2. Op 30-05-1809 in de kist leggen van de dochter van Jan Louws in de Toornstraat. Er is een overlijden van een Lolkje Jans in de begraafboeken van Dokkum. Er is ook een Lolkje Jans als dochter van Jan Louwrens en Tjitske Jacobus. De datums kloppen maar ook hier een klein leeftijdsverschil. Het moeten wel dezelfde Lolkjes zijn. Dat zo betekenen dat de familie in de Toornstraat woonde.

3. Op 28-10-1809 is er het afleggen in de Toornstraat van de wed. Jan Louwes. Op 27-10-1809 is er inderdaad een overlijden van Tjitske Jacobs 60 jaar oud. Dat moet dus Tjitske Jacobus de moeder van Lolkje Jans en van Catje Jans zijn. Tjitske Jacobus is weduwe en dat klopt ook want Jan Louwrens is daarvoor in september overleden terwijl hij bij het overlijden van Lolkje in mei daarvoor nog leefde.

4. Er zijn twee huwelijken van een Jan Louws of Lourens. De Jan Louwes gehuwd met Tjitske Jacobus is tussen het overlijden van dochter Lolkje en vrouw Tjitske overleden en dat maakt het huwelijk met het zwarte lettertype de juiste combinatie.

5. Er zijn,om het moeilijk te maken, overlijdens van de twee vrouwen van de twee Jan Louws heel kort achterelkaar. Omdat de [zwarte] Jan Lourens op 28 september 1809 overlijdt kunnen alle rekeningen voor die datum met de vermelding ‘de wed. van Jan Louw etc’ toegeschreven worden aan het rode team.

6. De overlijdensdata van de [zwarte] echtgenote is bekend. Tussen haar overlijdens gegevens zitten enkele rekeningen (zie de eerste posten van de lijst uit het diaconieboek hieronder) van het andere huwelijk want daar is dan nog sprake van de wed.

Dokkum, huwelijken 1773

Vermelding: Bevestiging huwelijk op 16 mei 1773
Man : Jan Lourens afkomstig van Dokkum
Vrouw : Tjitske Jacobus afkomstig van Dokkum
Opmerking : hij is mastmaker [daarom een uit de familie Bok als doopgetuige ?]

Dokkum overlijden/begraven 1809
Overleden: Jan Louws, oud 66 jaar
Datum : 28 september 1809
Plaats : Dokkum

Dokkum overlijden/begraven 1809
Overleden: Tjitske Jacobs, oud 60 jaar
Datum : 27 oktober 1809
Plaats : Dokkum
Opm. : De overledene was weduwe en gealimenteerd

Dokkum, huwelijken 1802
Vermelding: Bevestiging huwelijk op 21 februari 1802
Man : Jan Lauws afkomstig van Dokkum
Vrouw : Jietske Joukes afkomstig van Dokkum

Dokkum overlijden/begraven 1801
Overleden: Jan Lourens, oud 48 jaar [geb rond 1753]
Datum : 1 februari 1801
Plaats : Dokkum

Dokkum overlijden/begraven 1809
Overleden: Jitske Joukes, oud 61 jaar [geb rond 1747]
In leven gehuwd met Jan Louws
Datum : 24 december 1809
Plaats : Dokkum

Dokkum overlijden/begraven 1809
Overleden: Jitske Joukes, oud 61 jaar
Datum : 24 december 1809
Plaats : Dokkum
Opm. : De overledene was weduwe en laat vier kinderen na

Dokkum, dopen, geboortejaar 1777, doopjaar 1777
Dopeling: Catharijna Jacoba
Geboren op 19 augustus 1777 in Dokkum
Gedoopt op 24 augustus 1777 in Dokkum
Dochter van Jan Lourens en Tjietske Jacobus
Getuige: Marike Christoffels, gehuwd met Harmen Bok


Overlijdensakte Dokkum, 1813
Aangiftedatum 14 september 1813, blad nr. 11
Kaatje Jans, overleden 14 september 1813, 29 jaar, vrouw
Dochter van Jan Louwrens en Tjitske Jacobus
Gehuwd

Dokkum, dopen, geboortejaar 1780, doopjaar 1780
Dopeling: Lolkje
Geboren op 16 april 1780 in Dokkum
Gedoopt op 23 april 1780 in Dokkum
Dochter van Jan Lourens en Tjietske Jacobus
Getuige: Pijtje Meinderts, gehuwd met Jacob Alderts


Dokkum overlijden/begraven 1809
Overleden: Lolkje Jans, oud 27 jaar
Datum : 30 mei 1809
Plaats : Dokkum
Opm. : De overledene was ongehuwd

Dokkum, dopen, geboortejaar 1783, doopjaar 1783
Dopeling: Lourens
Geboren op 9 juli 1783 in Dokkum
Gedoopt op 13 juli 1783 in Dokkum
Zoon van Jan Lourens en Tjietske Jacobus
Getuige: Hiltje Johannes, gehuwd met executeur Poutsma


Dokkum overlijden/begraven 1808
Overleden: Lourens Jans Braaksma, oud 23 jaar
Datum : 8 november 1808
Plaats : Dokkum
Opm. : De overledene was ongehuwd
Blz. Diaken of rendant

De vermeldingen in het Diaconieboek van Dokkum tussen mei 1802 en eind 1809:
(06 05 1802 is 6 mei 1802, 216 en 260 zijn bladnummers. 2.15.0 betekent 2 guldens, 15 stuivers en 0 centen. De naam aan einde van de regel is van de diaken of rendant.)

06 05 1802 216 Geleverd an de weduwe van Jan Louwes tot Leeuwarden voor haar dogter 2 hemden
2. 15. 0
Dito een rok. 2 . 10 . 0, 4 . 25 . 0 Geert F. Bleker
03 05 1803 260 Aan Jan Louws weduwe 2 doeken één á 28 één 16 st[uvers] 2 . 4 . 0 S. Halbertsma
09 05 1803 260 Betaald aan Jan Eilerts voor een paar nieuwe muilen voor Jan Louws weduwe. 1 . 10 . 0 S. Halbertsma
12 05 1803 261 Aan Jan Louws weduwe tot ondersteuning in haar siekte. 0 . 6 . 0 S. Halbertsma
12 05 1803 261 Aan Jan Louws weduwe tot ondersteuning in haar siekte. 0 . 6 . 0 S. Halbertsma
13 05 1803 261 Voor dezelve [Jan Louws weduwe] een korf turf. 0 . 7 . 0 S. Halbertsma
15 05 1803 261 Aan Jan Louws weduwe tot ondersteuning in haar siekte. 0 . 6. 0 S. Halbertsma
19 05 1803 262 Aan Jan Louws wed. in haar siekte. 0 . 6 . 0 S. Halbertsma
20 05 1803 262 Aan een korf turf voor denzelve [aan Jan Louws wed. ] 0 . 7 . 0 S. Halbertsma
20 05 1803 262 Tot ondersteuning [aan Jan Louws wed. ] 0 . 6 . 0 S. Halbertsma
24 05 1803 263 Aan Jan Louws weduwe een korf turf. 0 . 7 . 0 S. Halbertsma
25 05 1803 263 Aan deselve [Jan Louws weduwe] tot ondersteuning. 0 . 6 . 0 S. Halbertsma
27 05 1803 263 Aan Jan Louws weduwe. 0 . 6 . 0 S. Halbertsma
05 06 1803 264 Aan Jan Louws weduwe tot ondersteuning in haar siekte. 0 . 6 . 0 S. Halbertsma
08 06 1803 265 Aan Jan Lous weeduwe tot ondersteuning in haar sikte. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
08 06 1803 265 Aan deselfde [Jan Lou weduwe] 1 korf turf. 0 . 7 .0 L. J. Jouwstra
09 06 1803 265 Aan deselfde [Jan Lou weduwe] in ha sikte. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
11 06 1803 265 Aan deselfde [Jan Lou weduwe] in haar sikte. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
12 06 1803 265 Aan deselfde [Jan Lou weduwe] 1 korf turf. 0 . 7 . 0 L. J. Jouwstra
14 06 1803 265 Aan deselfde ond[er]stand. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
16 06 1803 265 Aan deselfde [Jan Lou weduwe] 1 k[orf] turf. 0 . 7 . 0 L. J. Jouwstra
16 06 1803 265 Aan deselfde [Jan Lou weduwe] in haar sikte. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
17 06 1803 265 Aan deselfde [Jan Lou weduwe] in haar sikte. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
18 06 1803 265 Aan deselfde [Jan Lou weduwe] in haar sikte 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
19 06 1803 265 Aan deselfde. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
21 06 1803 266 Aan Jan Louws weeduwe tot ondersteuning in haar sikte. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
22 06 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe]1 k[orf] turf. 0 . 7 . 0 L. J. Jouwstra
23 06 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe] tot onderstand 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
24 06 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe] tot onderstand 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
25 06 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe] tot onderstand 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
26 06 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe]1 k[orf] turf. 0 . 7 . 0 L. J. Jouwstra
26 06 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe]. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
30 06 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe]tot onderstand. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
31 06 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe]tot onderstand. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
02 07 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe]tot onderstand. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
03 07 1803 266 Aan deselfde [Jan Lous weduwe]tot onderstand. 0 . 6 . 0 L. J. Jouwstra
17 01 1804 285 Aan Jan Louws wed. 18 elle linnen tot het bekleden van de deeken a 3 ½ sts. 3 . 3 . 0 S. Halbetsma
17 01 1804 285 [Aan Jan Louws wed.] aan geern 0 . 4 . 0 S. Halbetsma
31 01 1804 287 Voor het overbrengen van een korf turf voor de wed. Jan Louws. 0 . 0 . 12 S. Halbetsma
14 11 1804 312 Betaalt aan Caatie [Catharina] de dogter van Jan Lourens tot uitrissing om in de dienst te gaan.
1 paar hoosen, een paar schoenen: 3 . 10 . 0
voor een jak maaken: 0 . 14 . 0
voor vragt naar Harlingen: 0 . 10 .0
aan Anne Lutjes een paar schoenen: 0 . 15 . 0
Voor deselwe een scholdoek uit de lom[mert]: 1 . 10 . 0 6 . 19 . 0 L.J. Jouwstra
19 11 1804 313 Voor een lommert seetel [stoel] afkomstig van de weduwe Jan Lourens voor een himd. 1 . 2 . 0 L.J. Jouwstra
22 11 1804 314 Voor de Catje Jans de dogter van Jan Lous tot uitrising om de dienst na Harlingen aan kleedasie. Betaald volgen. Quitansie. 5 . 6 . 12 L.J. Jouwstra
22 11 1804 314 Aan deselve [Catje Jans ] voor fragt naa Harlingen aan de schipper. 0 . 10 . 0 L.J. Jouwstra
31 12 1804 315 Aan Johannes Sijbes voor een bruinen rok ten gebruik van de dochter Jan Louws. 3 . 10 . 0 S. Halbetsma
04 02 1805 317 Aan de dochter van Jan Louws wed. een rok 4 . 5 . 0
het maaken van een doek 0 . 1 . 0
het maaken van een hemd 0 . 4 . 8
een paar schoenen en hoozen 3 . 3 . 0 7 . 13 . 8 A. Beintema
11 04 1806 349 Aan Jan Lous wed. voor turfgeld twee stui[vers] 0 . 2 . 0 S.L. Huizinga
09 09 1807 389 Aan de weed. Jan Louws tot onderstand. 0 . 4 . 0 Lijkle van der Nagel
11 09 1807 389 Aan dezelve [weed. Jan Louws tot onderstand] 1 . 4 . 0 Lijkle van der Nagel
12 09 1807 389 Aan dezelve [weed. Jan Louws tot onderstand] 0 . 2 . 0 Lijkle van der Nagel
16 09 1807 389 Dezelve [Weed. Jan Louws] tot onderstand. 0 . 4 . 0 Lijkle van der Nagel
19 09 1807 389 Aan de weede. Jan Louws tot onderstand. 1 . 4 . 0 Lijkle van der Nagel
20 09 1807 389 Aan dezelven [weede. Jan Louws] tot onderstand. 0 . 4 . 0 Lijkle van der Nagel
23 09 1807 389 Aan dezelven [weede. Jan Louws] tot onderstand. 0 . 4 . 0 Lijkle van der Nagel
25 09 1807 390 Aan de weedu. Jan Louws. 0 . 4 . 0 Lijkle van der Nagel
27 09 1807 390 Aan de weedu. Jan Louws 0 . 4 . 0 Lijkle van der Nagel
30 12 1807 396 Aan een paar klompen voor de dogter van Jan Louws wd [weduwe] 0 . 5 . 0 N. Bouma
31 10 1808 412 Een laken gekogt voor Lou Jans weduw. 0 . 15 . 0 Pijter Feddes de Vries
09 11 1808 414 Aan de bure mannen in de Torenstraat voor het afleggen en in de kist van Louw Jans 2 vlessen jenever. 0 . 18 . 0 P. v.d. Meulen
09 11 1808 414 Aan de bure vrouwen voor het maken van Hinnekleed. [betreft overlijden Louw Jans] 1 . 0 . 0 P. v.d. Meulen
12 11 1808 414 Voor het graft maaken. [betreft overlijden Louw Jans] 1 . 5 . 0 P. v.d. Meulen
20 02 1809 420 Betaald een vandel bier gebruikt bij het opdragen van Lou Jans ijn de maand nov. gebruikt. 1 . 10 . 0 P. F. de Vries
30 05 1809 425 Aan de buure vrouwen van de Toornstraat voor het af en in de kiste leggen van de dogter van Jan Louws.[betreft Lolkje Jans] 1 . 0 . 0 Joh. J. Beekmans
30 05 1809 425 Aan de buure mannen voor het inbrengen van de kist een vles jenever.[betreft het overlijden van de dochter van Jan Louws] 0 . 9 . 0 Joh. J. Beekmans
02 06 1809 426 Aan de doodbegravers. [betreft het overlijden van de dochter van Jan Louws] 1 . 5 . 0 Joh. J. Beekmans
05 06 1809 426 Aan S. Hansma voor ¼ ton bier geleverd aan de buuren van de Toornstraat.[betreft het overlijden van de dochter van Jan Louws] 1 . 10 . 0 Joh. J. Beekmans
24 10 1809 434 Aan de wed. Jan Louwes betaalt tot onderstand in haar ziekte. 0 . 6 . 0 Alle R. Gorter
28 10 1809 435 Betaalt voor de wed. Jan Louwes wegens het lossen van een ongemaakt hemd dat zij in de lommert of bank van lening had verzet. Met de rente. 1 . 1 . 0 Alle R. Gorter
28 10 1809 435 Betaalt aan de buirevrouwen van de Toornstraat wegens het afleggen & in de kist leggen van de wed. Jan Louwes 1 . 0 . 0 Alle R. Gorter
28 10 1809 435 Betaalt aan de buuremannen van de Toornstraat wegens het kist in brengen van de wed. Jan Louwes. 0 . 9 . 0 Alle R. Gorter
28 10 1809 435 Betaalt aan de kinders van de wed. Jan Louwes ½ # zeep het schoonmaken van eenige goederen van wijlen haar moeder. 0 . 4 . 4 Alle R. Gorter
30 10 1809 435 Betaalt aan de wed. H. IJ. van der Werff voor 1 vandel bier.[betreft overlijden van de wed. Jan Louwe] ? Alle R. Gorter
30 10 1809 435 Aan de buuren van de Toornstraat voor het ter kerkhof brengen van het lijk van de wed. Jan Louwes. 1 . 10 . 0 Alle R. Gorter
30 10 1809 436 Betaalt voor een doek gekogt nog bij het leven van de wed. Jan Louwes en tot dienst van deselve. 0 . 10 . 0 Alle R. Gorter
31 10 1809 436 Betaalt aan de kinders van de wed. Jan Louwes tot onderstand. 0 . 16 . 4 Alle R. Gorter
02 11 1809 436 Aan de doodbegravers van het lijk van wed. Jan Louwes. 1 . 5 . 0 Alle R. Gorter
04 11 1809 436 Aan de kinders van de wed. Jan Louwes 0 . 6 . 0 Alle R. Gorter

Zo ziet u maar hoe rijk de boeken van de diaconie, ofwel Diaconieboeken, aan informatie kunnen zijn en hoe dat een mooie aanvulling op een genealogie of streekhistorie kan zijn.
Binnenkort in de Sneuper en op dit blog meer informatie over de transcriptie van de Dokkumer Diaconieboeken.