De verdwenen boer van Sloterdijk

Als ik op de fiets van Buitenveldert naar mijn werk in het bedrijvenpark van Amsterdam-Sloterdijk rijd kom ik langs het aloude dorpje Sloterdijk. Het grappige is dat het dorpje vrij goed in takt gebleven is ondanks de oprukkende hoge gebouwen en snelweg vlakbij. Er loopt een soort ringdijk om de oude dorpskern met uiteraard de kerk met het kerkhof in het midden. Van Rembrandt is een tekening bekend van een banpaal bij Sloterdijk, dat vroeger aan het water vlak buiten Amsterdam lag. Vanuit Friesland voer er ook een soort veerboot op Sloterdijk, zodat in vroeger tijden al een intensief contact werd onderhouden. Sinds een tijdje staat aan de rand van het dorp een standbeeld van De verdwenen boer van Sloterdijk. En wat zou een goede boer zijn zonder een goede boerin die achter hem staat. Symbool van de teloorgang van de agrarische tijd van Sloterdijk, nu immers onderdeel van de asfaltjungle van Amsterdam. En met een beetje fantasie zie je er misschien ook wel de verdwenen solidariteit van en met hardwerkende mensen in.

Het schijnt dat de Brantgumer tekenaar en etser Ids Wiersma ook in Sloterdijk heeft gewoond.

In Friesland komt de achternaam Sloterdijk voor, die zeer goed mogelijk verband houdt met het dorpje. In mijn kwartierstaat komt Tjetske Martens Sloterdijk voor die gedoopt werd op 11 december 1789 in Ee en overleden op 29 januari 1869 in Oostdongeradeel, 79 jaar oud. Zij trouwde op 7 maart 1821 in Ee met Bauke Sijtzes Holwerda, gedoopt op 20 december 1767 in Ee en overleden op 3 mei 1826 in Ee, 58 jaar oud.
Haar vader was Marten Romkes Sloterdijk, gedoopt op 8 juli 1753 in Murmerwoude en overleden op 24 juni 1820 in Ee, 66 jaar oud die trouwde op 28 augustus 1774 in Ee met de 19-jarige Trijntje Martens, gedoopt op 05-01-1755 in Anjum.
Van zijn ouders is mij alleen bekend dat ze Romke Meinderts en Marijke Dirks heetten.

Voor aanvullingen houd ik me aanbevolen. Tips kunt u mailen of als reactie op het artikel plaatsen.

Update: sneuper Sibbele Postma oppert dat de Friese achternaam Sloterdijk ook van een dijk bij het Friese stadje Sloten afkomstig zou kunnen zijn, omdat in een familie Sloterdijk afwisselend deze en de naam Van Sloten werd gebruikt. Zeker is het echter niet.

Frederick Philipse revisited

Eerder deze week schreef ik al een uitgebreid blogartikel over de uit Bolsward afkomstige Fries Frederick Philipse, geboren als Fedrick Philippuss en ook wel Vrederick Filipse genoemd.
Nu ik de informatie over hem in 2 artikelen van Genealogysk Jierboek 1992 heb gelezen ben ik alleen maar meer geïntrigeerd door deze man. Wijlen Douwe van der Meer en de heer Robert Schriek schetsen een duidelijk beeld van de voorouders en nakomelingen van deze voor het grote publiek onbekende Friese pionier in het 17e eeuwse Nieuw Nederland.
Hij blijkt de persoonlijke timmerman en aannemer van Pieter Stuyvesant in New Amsterdam geweest te zijn. Zijn huis stond recht tegenover Fort Amsterdam aan het Marcktvelt, op de hoek met de Brouwersstraat/Steenstraat en op een steenworp afstand van het huis van zijn Friese meester Stuyvesant. Tegenwoordig is dit Battery Park in New York.
Hij zorgde o.a. voor de aanleg van de pallisaden, een soort omheining van houten palen, van het direct aan de Hudson gelegen dorp. Volgens de familie-overlevering zou Frederick ook op hetzelfde schip als Stuyvesant de oceaan zijn overgestoken. Geen vreemde gedachte gezien hun gezamenlijke heitelân, Friesland.
De reden dat Frederick naar de Nieuwe Wereld trok moet gelegen hebben in het feit dat zijn oudste broer, Douwe Philips, reeds het leidekkersbedrijf van hun vader Phillipus Douwes had overgenomen. Deze Philippus Douwes legde in opdracht van de kerkvoogdij rond 1619 een leien dak op de kerk van Anjum!
En blijkbaar had de familie meer connecties in Noordoost Friesland, want de vader van Philippus Douwes’ echtgenote Ebel Feddricks, Feddrick Romckes was reeds in 1589 samen met Sappe Claess uit Lioessens voogd over de weeskinderen van Tiaerdt Buwes en Ebel Lamberts.

De emigrant Frederick Philipse ging in dienst van de W.I.C. als timmerman naar Nieuw Amsterdam. En als hij inderdaad in 1646 met Stuyvesant is meegevaren dan was hij nog maar 19 jaar oud. In 1653 wordt hij voor het eerst vermeld in Nieuw Amsterdam als hij taxateur is van een W.I.C.pakhuis. Vijf jaar later bouwt hij in Wiltwijck (Kingston), na een aanval van indianen, wederom in opdracht van Stuyvesant de pallisaden en een blokhuis. In 1660 huurt Philipse van de W.I.C. een sloep om handel in tabak te gaan drijven. Dat hij ook in Nieuw Amsterdam met Friezen blijft omgaan blijkt uit een gerechtelijk document waarin beschreven wordt dat hij, notabene tijdens de uren van de zondagse preek, zat te bierdrinken met scheepstimmerman Reinier Pietersz uit Bolsward en Pieter Jelles in de herberg van Andries Jochems aan de haven (nu Hanover Square). Die Reinier Pietersz onderhield ook een scheepsdienst op de Hudson tussen Nieuw Amsterdam en Beverwijck (Albany).

In 1662 trouwt Frederick met de weduwe van Pieter Rudolphus de Vries, Margaret Hardenbroeck, een dame die nog regelmatig met hun schepen naar Engeland en de Republiek voer voor de handel. In een verslag van Jasper Danckaerts, een labadist uit Wieuwerd, die in 1679 een reis maakte met het schip Charles van Frederick en Margaret, wordt laatstgenoemde als streng en zuinig bestempeld en noemt hij ook de aanwezigheid van een boer uit Bolsward die door hen voor 4 jaar was gecontracteerd.

Als Nieuw Amsterdam in 1664 in Engelse handen valt en in 1674 definitief wordt overgegeven aan Engeland behoudt Philipse goede contacten met het Engelse bestuur en kan zijn handelsactiviteiten uitbreiden met vooral huiden, bont en tabak naar Amsterdam. Vanuit de Republiek worden vooral ijzerwerk, aardewerk, meubelen en textiel naar de Nieuwe Wereld verscheept.
In 1669 kwam Philipse naar Amsterdam voor een verbouwing aan zijn schip met zijn eigen naam: Frederick. Uiteindelijk had hij in 1690 een vloot van schepen over de hele wereld. Tevens wist hij grote stukken land te verwerven voor het lucratieve verbouwen van graan.

De Engelse gouverneur Fletcher beloonde zijn trouw in 1693 met het toekennen van het Manor-recht, waarna Philipsburg Manor werd gebouwd. De acte werd ondertekend door de koning van Engeland, Willem III! Met de manor kreeg Philipse ook het recht een kerk te bouwen en zelf een geestelijke aan te stellen. In 1697 was de kerk gereed, met op de torenspits een vaantje met zijn initialen VF, hedentendage nog steeds te zien in Sleepy Hollow!

Genealogie Duitse voorouders

Vele Nederlanders hebben in hun voorgeslacht personen die uit Duitsland komen. Vaak kwamen deze als seizoensarbeiders de grens over en bleven hangen. In het grensgebied was er uiteraard ook het nodige contact. Van mijn moeders kant heb ik te maken met families als Banus (een katholieke familie met een Robertus die rond 1745 in Hannover wordt geboren) en Kappelhof, een familie die in mijn stamboom afstamt van een Italiaan Sormani die op de vlucht voor indiensttreding bij het leger van Napoleon vanuit Lombardije in Groningen verzeild raakte en bij een ongehuwde jongedame, Geessien Harms Kappelhof, enige nakomelingen verwekte. Deze familie Kappelhof stamt uit Uttum in Ostfriesland, niet ver van Greetsiel. Een vereniging die zich met dit gebied bezig houdt is het Upstalboom-Gesellschaft.

Het zoeken in Duitse bronnen is vrij lastig, maar tegenwoordig wordt het je wel steeds makkelijker gemaakt. Tenzij je natuurlijk familie hebt waarvan de gegevens in het ingestorte stadsarchief van Keulen lagen.
Om te beginnen is er een vereniging in Nederland die zich bezig houdt met genealogie in Duitsland. Het is de Werkgroep Genealogisch Onderzoek Duitsland, de WGOD. Naast het houden van lezingen bewerken ze bronnen en hebben ze contact met verenigingen en archieven in Duitsland. Een van de redacteuren, Jos Kaldenbach, heeft enige tijd geleden ook het speciale nummer van De Sneuper, over Katholieke Linnenweversfamilies in Noordoost Friesland met Duitse roots, als voorbeeld van een bijzondere bron gebruikt in zijn presentatie. De vereniging geeft ook een eigen blad uit: Gens Germana. Op hun site verwijzen ze naar vele online Duitse bronnen, zoals Ahnenforschung.net.

Aanstaande zaterdag 28 maart houden ze een bijeenkomst in Baarn, waar naast Jos Kaldenbach ook iemand spreekt van het Staatsarchiv Hamburg. Wellicht een leerzame dag!

Hoofd Publieksdiensten en plaatsvervangend directeur van het CBG, Rob van Drie, doet op zijn blog verslag van de Westfälischer Genealogentag. Westfalen was een regio aan de grens met Nederland waar van oudsher vele seizoensarbeiders, marskramers en 'lapkepoepen' vandaan kwamen. De WDR maakte er voor de televisie een verslag van.

Als laatste wil ik nog een Duitse site noemen met verwijzingen naar Hollandgangers, o.a. uit het Munsterland. Laat ons gerust weten of u nog meer bijzondere Duitse bronnen kent.

Frederick Philipse en historische onzin

Vandaag is de lente begonnen. Een heerlijk zonnetje schijnt, net als afgelopen woensdag bij de opening van de Keukenhof, waarbij ik aanwezig mocht zijn. De Keukenhof is ooit genoemd naar de tuin bij de keuken van Jacoba van Beieren op kasteel Teylingen. Het evenement begon met een wat plichtmatige persconferentie, waaruit toch wat (voor mij) leuke nieuwtjes voortkwamen.
Elk jaar is dit bloembollenpark maar 9 weken open, waarin zo'n 800.000 bezoekers komen. Daarvan komt 70% uit het buitenland. De (gekortwiekte) zwanen in de vijvers worden geleasd en na afloop weer teruggegeven. De bollen worden in 3 lagen geplant zodat de bloeiperiodes elkaar opvolgen. Koning Beatrix doopte een nieuwe tulp Spring Garden en verliet na een rondleiding de bijeenkomst (wat ik van dichtbij kon filmen). Ik kon ook nog even een kort praatje maken met Frederique vd Wal, die daags tevoren een prijs als Versmarketeer van het jaar had gewonnen met haar bloemenmerk Frederique's Choice. Tot zover het glamournieuws.
Het thema van de tentoonstelling dit jaar is 400 jaar Amsterdam- New York/New Amsterdam, het Hudsonjaar. Het belang van dit jaar werd benadrukt in een toespraak van de Amerikaanse afgezant Hinchi, die een zeer persoonlijk verhaal vertelde. Wat hij echter over Hudson meldde (die Manhattan gekoloniseerd zou hebben) klopt niet, want Hudson was in zijn zoektocht naar een doorgang naar Azië helemaal niet zo geïnteresseerd in Manhattan. Hij zeilde er twee keer langs (aan boord van de in 1608 gebouwde Halve Maen met slechts 16 bemanningsleden) en keerde vervolgens spoorslags terug naar Engeland en Holland.

De volgende spreker, burgemeester Cohen van Amsterdam, las een wat plichtmatig verhaal voor waarin tot mijn verbazing (als voorbeeld van de pioniersgeest) de Fries Frederick Philipse werd genoemd. Die naam was ik al wel eerder tegengekomen toen ik een aantal Friezen die in dezelfde tijd als Hudson en Jelle Douwes Fonda naar Nieuw Amsterdam gingen op een rijtje zette, maar verder kende ik hem niet. Pas kortgeleden kwam ik die naam weer tegen in NRC Handelsblad. Hij blijkt zeer succesvol en rijk te zijn geworden. Bij wat verder speuren op internet kom je een verwijzing naar een genealogie op Rootsweb tegen, waarin weer ogenschijnlijke genealogische nonsens van de bovenste plank voorkomt. Zijn voorouders zouden uit een adellijke familie in Bohemen afstammen... Zijn afkomst uit Bolsward blijkt uit de annalen van de Dutch Reformed Church in Nieuw Amsterdam/New York als hij bij zijn huwelijk 'van Bolswaert' wordt genoemd. Daar zou hij rond 1626 geboren moeten zijn. Hij woonde op Philipsburg Manor.

In de DTB van Bolsward komt rond die tijd maar 1 Philip/ Filippus voor: Bolsward, huwelijken 1621. Vermelding: Bevestiging huwelijk op 4 januari 1621. Man: Philippus Philippi afkomstig van Bolsward. Vrouw: Elcksche Douwes afkomstig van Leeuwarden. Zouden dit zijn ouders zijn? Aangezien een zoon van Frederick Philipse Adolf werd genoemd zou je dit als patroniem bij zijn vader of moeder verwachten.

Is er eigenlijk in Friesland ooit gepubliceerd over deze succesvolle Fries en zijn (voor-)familie?
Ik ben benieuwd! Tips en verwijzingen naar artikelen zijn welkom.

Update: Reinder Postma, lid van onze vereniging, meldt dat Douwe van der Meer over Fredrick heeft gepubliceerd in Genealogysk Jierboek 1992. Hierin wordt als zijn vader Philippus Douwes genoemd. Dan moet dit zijn doop zijn:
Bolsward, dopen, doopjaar 1627. Dopeling: Fedrick. Gedoopt op 8 maart 1627 in Bolsward. Zoon van Philippus Douwes, leidekker en niet genoemde moeder. Gestandaardiseerde namen (voornaam en patroniem):Dopeling : FEDDRIK. Vader: FILIPPUS DOUWES. Bron:Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL) Herv. gem. Bolsward, doop 1621-1707. Inventarisnr. : DTB 138.
Update 2: De vader en grootvader van Fedrick Philips woonden in Leeuwarden aan de Nieuwstad, waar het witte kruis uithangt: koper Philip Douwes. Aktenummer L848-352. Datum akte 1621-01-23. Soort bron Certificaatboeken. Samenvatting: Brecht, huijsvrouw van de backer Jan Harmenszn, alhier. Eerder gehuwd met wijlen Feijck Douwes, zuster van de leijdecker Philips Douwes te Bolswart, gehuwd met Ebel Fedrixdr. Betreft: verkoop van een vierdepart van een huijsinge (alwaer het wit cruijs uithangt) aan de brede zijde van de Nieuwestadt alhier, aan voornoemde Philips en Ebel, voor 500 goudguldens. Geografische aanduidingen: (alwaer het wit cruijs uithangt) aan de brede zijde van de Nieuwestadt.
En de grootvader in Leeuwarden, Aestimatieboeken, z5:
Nummer: 218 Signatuur: Z5; 103 Datum: 1603/06/28 Inventarisant: Douwe Philipsz. Beroep inventarisant: Koopman in baksteen en vlas. Eerste echtgenote: Antke Sijuwerts Adres: In 't witt cruijs op de nije stadt. Opmerking: Beroep n.a.v. posten in inventaris. Douwe al 2 en een half jaar overleden (dus rond begin 1601).

De succesvolle emigrant naar Nieuw Nederland heette dus in feite Fedrick, een wat chicere vorm van de Friese naam Fedde, en dus niet Frederik!

Oproep vervolg boek Op de Praatstoel

Het naar aanleiding van het 20-jarig jubileum van onze vereniging gemaakte boek Op de Praatstoel, waarin de gesproken geschiedenis (oral history) van Noordoost Friesland werd vastgelegd, krijgt mogelijk een vervolg. Het boek was in 2008 ook na een herdruk al snel uitverkocht (totale oplage van 850 stuks) en zal niet meer bijgedrukt worden.

Het idee is nu opgevat om een deel 2 te gaan maken. Hiervoor heeft de vereniging nieuwe verhalen nodig.
We hebben mensen nodig die geïnterviewd kunnen worden. Daarom vragen we de hulp van onze lezers: kom met mogelijke onderwerpen en/of mensen die bij u in het dorp geschikt zouden zijn.

Zelf hebben we al voorbeelden van een sigarenmaker en straatveger in gedachten. Maar denkt u ook aan beroepen als stads- of dorpsomroeper, vroedvrouw, bolkoerrinster, voerman, dirigent van de plaatselijke harmonie, paardenhandelaar, oud-burgemeester en oud-notaris (die zien natuurlijk een hoop voorbijkomen).
Het gaat om de gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadeel, Dantumadeel en Kollumerland. Wat betreft de mensen gaat het om personen met oude en verdwenen beroepen, bijzondere verhalen die bewaard moeten blijven en die vastgelegd moeten worden nu het nog kan .

Oproepen zullen ook via de regionale kranten en de verenigingen voor dorpsbelangen verspreid worden.

Mail naar onze vereniging of bel met onze redacteur Reinder Tolsma op 0519 - 241593 of stuur een email.

Hendrick de Keyser in Noordoost Friesland

Sinds 1995 ben ik al lid van Vereniging Hendrick de Keyser. Deze vereniging, gevestigd in Amsterdam, richt zich op het behoud van architectonisch of historisch waardevolle huizen en hun interieur. Panden worden vaak verworven door schenkingen en vervolgens worden ze gerestaureerd en verhuurd.
Afgelopen zaterdag ben ik gaan kijken bij de open dag van het Gemeenlandshuis, een prachtig statig gebouw aan de oude Diemerzeedijk. Tot 2008 was hier het 'Hoogheemraadschap van den Zeeburg en Diemerdijk' gevestigd. Dit waterschap beheerde de dijk van de Zuiderzee tussen Amsterdam en Muiden. Als je vanuit Noord-Holland door de Zeeburgertunnel Amsterdam binnenrijdt zie je vanaf de hoge brug het prachtige gebouw rechts beneden aan de dijk staan.

Ook in Noordoost Friesland heeft de vereniging enige panden. Zo bezit het in Moddergat een klein huisje aan de Seewei 49.
Het huis in Dokkum, aan de Keppelstraat 40, beter bekend als het Kollumer Veerhuis, staat zelfs te huur! Een buitenkansje voor een Sneuper die niet alleen in de historische boeken wil snuffelen maar ook in een historisch pand uit midden 17e eeuw wil wonen.

En passant kwam ik ook nog een aardig blog tegen over Noordelijke Boderijders, lijndiensten en trekschuiten.

Lezing Provinciaal Bestuurlijk Archief Friesland online

Afgelopen zaterdag 7 maart gaf Anton Musquetier een presentatie voor NGV Friesland en het Genealogysk Wurkferban van de Fryske Akademy in It Aljemint te Leeuwarden.
Zijn powerpoint-presentatie over het Provinciaal Bestuurlijk Archief Friesland werd gelardeerd met vele voorbeelden waaruit blijkt hoe rijk deze bron is. Op zijn website http://www.altijdstrijdvaardig.nl/ kunt u via een index nakijken of er voor u zaken van interesse bij zitten. Het archief zelf ligt opgeslagen bij Tresoar in Leeuwarden.
Omdat het lang niet voor iedereen die geïnteresseerd is in dit onderwerp mogelijk was om naar Leeuwarden te komen heb ik hem gevraagd zijn presentatie na afloop ter beschikking te stellen om online te presenteren. Hij was hiertoe graag bereid.
Neemt u dus nu online rustig de tijd om zijn presentatie door te sneupen. De ene bestaat uit de sheets (plaatjes met korte tekst) en de ander uit de begeleidende tekst. En als u vragen/opmerkingen heeft, laat het hem dan weten via zijn email-adres.
Heeft u zelf ook een presentatie die u online ter beschikking wilt stellen, laat het mij dan even weten op het Sneuper-email adres.

Lezing Provinciaal Bestuurlijk Archief Friesland

View more presentations from Sneuper Dokkum.

Lezing Provinciaal Bestuur Friesland Anton Musquetier

View more documents from Sneuper Dokkum.

Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel online

René Koster, bestuurslid van de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel, meldde ons de lancering van hun nieuwe website. De stichting zet zich in voor het behoud van met name kerktorens en molens in de Dongeradelen. Het bestuur van Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel bestaat uit de volgende leden: Aukje Visser (voorzitter en naamgenote van mijn overgrootmoeder), Willem Vis (secretaris) en Sije Hoekstra (penningmeester). De overige bestuursleden zijn Thom Procee, Ytsje Keekstra, Bart Korvemaker, René Koster en Jaap Mellink.
De stichting beheert 26 kerktorens en 7 molens ! Het zijn de molens De Hoop en Zeldenrust in de stad Dokkum, De Eendragt in Anjum, De Gans in Ezumazijl, De Hantumermolen in Hantum, De Hoop in Holwerd en de Roptamolen in Metslawier. De molens en 26 kerktorens (vaak nog met een hounegat, een kleine gevangenis!) zijn mooi in beeld gebracht via de blauwe iconen op het Google Maps kaartje.
Verder zijn er via de site een paar interessante lesbrieven voor het onderwijs te downloaden en is er meer informatie beschikbaar met diverse links naar relevante websites, waaronder uiteraard die van onze Historische Vereniging Noordoost Friesland te Dokkum.
We wensen de Stichting veel succes bij haar activiteiten!

Tips voor het weekend

Morgen, zaterdag 7 maart 2009 geeft Anton Musquetier een lezing over Het Provinciaal Bestuurlijk Archief van Friesland (de Staten).
Namens N.G.V. afd. Friesland en het Genealogysk Wurkferbân wordt de presentatie gegeven om 13.30 uur (zaal open 13.00 uur)in de zaal van het gebouw van de Fryske Akademy aan de Doelenstraat te Leeuwarden. Deze is schuin tegenover Tresoar en HCL, het gebouw met de mooie wapens aan de gevel.
Ook toegankelijk voor zij die geen lid zijn !

Verder is het misschien aardig om weer eens te sneupen in nieuwe online databases. Zo komen er diverse Friezen voor in de database van het Amsterdams Historisch Museum (zoek op Fries of Friesland).

Of voor de liefhebbers van cartografie en geografische informatie, de online digitale tijdschriften op het gebied van de Geschiedenis der Geodesie, van Stichting De Hollandse Cirkel.

En aangezien 2009, naast het Darwinjaar en Hudsonjaar ook Calvijnjaar is kun je een hoop informatie vinden op de site van Calvijn 2009.

Zelf ga ik de speciale editie van Elsevier lezen over Ons Amerika, 400 jaar Nederlandse sporen in de Verenigde Staten. Taal, eten, geschiedenis, beroemdheden en immigratie.

Kaart van Egbert Haubois uit 1643 in 3D

Bij de Groninger Archieven bestelde ik de DVD met daarop de platte kaart van Egbert Haubois uit 1643 driedimensionaal gemaakt. Als een soort superman scheer je door en over de stad in zo'n 19 minuten film. Vanaf het Hoendiep start een bijzondere tocht door en over de Groninger binnenstad. Zelf woonde ik een paar jaar aan de Hoendiepskade ('Buiten de A-Poort'), precies op het punt waar de 'wandeling' richting A-poort wordt ingezet. Ik woonde op nummer 20, het kleinste huisje op de foto die mijn vader ooit kocht voor zijn moeder Trientje Frankes (1889-1972). Het project was onderdeel van de Manifestatie Verleden van Groningen en de presentatie van het cultureel erfgoed via het Verhaal van Groningen.

Het zou leuk zijn als ook andere steden het initiatief nemen om de kaart van hun oude binnenstad in 3D te laten digitaliseren. Uiteraard denk ik daarbij ook aan Dokkum en de andere Friese steden. Ongetwijfeld is van dit project geleerd en zullen toekomstige 'verfilmingen' nog realistischer en gelikter worden.

Waarschijnlijk heeft Haubois zijn opleiding genoten aan de Academie in Franeker. Is er iemand die hier meer van weet ?
Verdere informatie over Haubois verscheen in 1983 in het boek De kaart van Egbert Haubois. Spiegel van wens en werkelijkheid.

Voor de kosten van de fraaie DVD hoef je het niet te laten: 5 euro + 1 euro porto. Online te bestellen of af te halen bij de adressen op de site van de makers Los Digitalos (waar overigens als prijs 7 euro staat).
Update: inmiddels heb ik bij De Slegte het bovengenoemde boek uit 1983 aangeschaft. Het blijkt dat de kaart niet in 1643 maar in 1634 is gemaakt. Foutje bedankt!

Wanneer voer laatste passagiersboot tussen Dokkum en Leeuwarden?

Voor een geschiedschrijving over de Noord-Friese Lokaal Spoorwegmaatschappij, ook wel bekend als het Dokkumer Lokaaltje, is de onderzoeker, Oege Kleijne, ook op zoek naar meer informatie over de bootdiensten tussen Dokkum en Leeuwarden.

Uit verschillende archieven (o.a. van de Leeuwarder Courant sinds 1752) opgedoken stukken blijkt dat de bootdiensten zeker niet ophielden met het vervoeren van vracht en passagiers tussen Dokkum en Leeuwarden toen de trein begon te rijden, begin twintigste eeuw. Op de foto uit het foto-archief van Tresoar de stoomboot in 1912 aan de kade te Birdaard. Er lijkt trouwens weinig verandert op een foto van de huidige situatie.
In het geweld van de railconcurrentie hielden een of meer bootdiensten zelfs nog stand na de opheffing van het reizigersvervoer per spoor naar Dokkum in 1936.
Dokkumers en inwoners van Leeuwarden bleven de passagiersboot in ieder geval nog tot en met het jaar 1936 trouw. Zoveel staat inmiddels wel vast.
Maar wanneer staakte de reder(s) het vervoer van passagiers? In een dienstregeling voor de provincie Friesland uit 1939 wordt de dienst niet meer genoemd. Voorzichtig kan dus worden geconcludeerd dat tussen 1936 en 1939 de bootdienst van het toneel verdween, mogelijk dat de vele busdiensten in Noord-Friesland de bootdienst(en) de das om hebben gedaan?
Kortom, de onderzoeker zou graag meer informatie willen over het tijdstip waarop de bootdienst gestaakt is met het vervoeren van passagiers en zo mogelijk ook een reden van de beëindiging. En nog meer details, zoals de naam van de reders en de schepen zijn natuurlijk meer dan welkom.
Wie overigens meer informatie wil over de Noord-Friese en andere lokaallijnen kan terecht op de website van de onderzoeker: http://www.railromantiek.nl/p-ns-nfls1.htm
of een direct link naar de Noord-Friese Lokaal Spoorwegmaatschappij (NFLS):  http://www.railromantiek.nl/p-ns-nfls0.htm 

Een prachtig kort filmpje op YouTube uit 1927 van de NFLS op station Anjum is ook erg interessant. Wie kent de mensen (timmerlieden?) op het filmpje?
Of het filmpje van de NTM trein in 1938 in Veenwouden.

Als u dus meer weet over de bootdienst Dokkum- Leeuwarden of over het Dokkumer Lokaaltje/ Noord Friese Lokaal Spoorwegmaatschappij: Een korte reactie op het e-mailadres van Oege Kleijne met vermelding van telefoonnummer wordt zeer op prijs gesteld. Vervolgens zal onderzoeker Oege Kleijne met degene die reageert, contact opnemen.