zondag 13 september 2015

Kroniek van Dokkum t/m het jaar 1711 door Gerrit Hesman digitaal

En de sneuper...hij digitaliseerde voort.
Dat er in Tresoar een manuscript zou moeten liggen van de Dokkumer Gerrit Hesman dat een kroniek zou moeten voorstellen tot en met het jaar 1711 was wel bekend. Maar echt aandacht hebben we er volgens mij nog nooit aan besteed. (Wel aan zijn wapenboek waarin vele burgerwapens van Dokkumers beschreven zijn overigens, inclusief dit titelblad in kleur).

Totdat afgelopen week Piet de Haan het oude document op de foto zette. Nu zijn niet alle pagina's even scherp (dat gaan we nog een keer verbeteren), maar ook nu al kunt u er prachtige zaken over de geschiedenis van Dokkum in terugzien. Vooral in de periode waarin Hesman zelf leefde (ca 1661-1715) mag je aannemen dat zijn beschrijvingen op eigen ervaringen of uit eerste hand zijn.

Enkele voorbeelden als transcriptie:

1688 Den 11 Januarij hielden de Grootschippers haar Gildemaaltijd in de Benthum en reeden met een sloepje op een bart staande en door vier Paarden wordende getrokken, door de stad, waarin Klaas Jogchums, toegenaamd Geelemug, als kapitein en Harmen Oostindie vaarder, Luitenant was; Jan Tietes Schipper, Jan Jansen Bontekoe, Stuurman, en Minse Minses voerman, welke Minse eenige moeite met een Soldaat kreeg, waardoor deze Soldaat eenigmalen gewaarschuwd was om van de Sloep te blijven en zulk niet willende doen, met de zweep geslagen wierd, waarover hij zoo vertoornde dat hij vernam, wie hem van deze bootsgezellen ontmoete, te doorsteken, waarop Jan Bontekoe, uit het huis van Tiete Doekes komende, van hem met een driekantige degen in het hert gestooken waarop de gewonde naar de wondheeler Gerrit Nederhof gebragt is en daar na zijns zusters huis gedragen wierde, daar hij nog eenige beweging toonde, gestorven. De dader is het ontkomen en naar Oostindie gereisd en aldaar overleden.

1688 1703. Den 19 Maart is hier een omgang gedaan voor vijftien Harlinger bootsgezellen die bij de barbaren in Slavernije zaten bragt op als volgt:
- Het groote Breedstraat Espel...249-12
- Kleine Breedstraat Espel   225-3
- Leegeweg Espel   216-4
- Blokhuis Espel    248-16
                               939-35
1690 Den 28 October wierde hier het diept door Pijbe Classen molenmaker met een moddermolen begonnen om de modder uit te maken, hebben hij Piebe een bedingst met de E. Hogemag(istraten) ten dezer Provintie voor de tijd van XXV Jaren van ieder met schuite turf een stuiver te genieten. Het diept tusschen de Zijl en drie pijpen was geheel niet anders als modder en slijk, dat effen met water bedekt stond; konde naauwelijks een praam daarover komen; het buitendiept was niet veel beter, hebbende op het laagste water een kille (?) omtrent een brede wijd; doch deze Pijbe maakten 't beide zoo diep binnen 't jaar, dat de schuiten naar Leeuwarden konden komen met haar volle ladingen.

1692 Den 8 September is hier des namiddags omtrent drie uren eenige Schudding of soorte van Aardbeving gevoeld.

1694 Is Dirk Smedema tot Stads Bouwmeester aangesteld in plaats van den overleeden Vroetman Freerk Tadema benevens Sijmon Groenewout.

De Kroniek van Dokkum tot en met het jaar 1711 is nu digitaal door te bladeren als Deel 1 en Deel 2.
Laat het ons weten als u bijzondere zaken vindt!

Update: Over Gerrit Hesman, waarschijnlijk doopsgezind en arts/schilder, schreef de Dokkumer Daam Fockema in De Vrije Fries van 1853 (nummer 6) het artikel 'Voorlezing over een handschrift van Gerrit Hesman, behelzende aanteekeningen van gebeurtenissen, te Dockum voorgevallen,'. Het handelde over dit manuscript en verwijst daarin ook naar de Waalse Furie te Dokkum in 1572!

2 opmerkingen:

ErickStaal zei

Allereerst hartelijk dank voor de publicatie van deze scans. Het is voor schrijver dezes, als nazaat van Gerrit Hesman (via zijn dochter Elisabeth) erg interessant om te lezen wat één van de voorvaderen aan het papier heeft toevertrouwd voor het nageslacht.

Ik heb echter nog wel een vraag: u noemt Gerrit Hesman als waarschijnlijk doopsgezind. Zijn kinderen zijn echter NH gedoopt, evenals hijzelf (in 1661). Dus ben ik erg nieuwsgierig waar het vermoeden vandaan komt m.b.t. zijn doopsgezindheid.

Hans Zijlstra, blogger, sneuper, ondernemer zei

Die doopsgezindheid is inderdaad dubieus maar wordt hier genoemd: https://books.google.nl/books?id=Xm0MZiw_b2kC&pg=PA61&lpg=PA61&dq=Gerrit+Hesman,+doopsgezind&source=bl&ots=HwwMWpKIMY&sig=P6Qgxff0fEXRym-aYQA2fdv7AtY&hl=nl&sa=X&ved=0CEoQ6AEwBGoVChMIuvqljuT0xwIVSyvbCh1xVwb2#v=onepage&q=Gerrit%20Hesman%2C%20doopsgezind&f=false

Hervormd lijkt me vooralsnog beter verdedigbaar.