Jeronimus Cornelisz, de Friese apotheker achter het Batavia drama

Vlnr Hans Zijlstra, Henk Looijestein, Mike Dash

Afgelopen zaterdag, 29 oktober 2011, werd op de Bataviawerf in Lelystad het officiële startschot gegeven voor de tentoonstelling Schipbreuk Batavia. In een samenwerking tussen de Bataviawerf, Nieuw Land Erfgoedcentrum en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) wordt het verhaal van het drama rond het VOC-schip Batavia in beeld gebracht.

Het was ook op 29 oktober, 1628, dat het vlaggenschip van de VOC vertrok van de rede van Texel om een lucratieve reis naar het VOC-hoofdkwartier in Batavia (Jakarta) te maken.
Aan boord was een gewezen apotheker die als onderkoopman was aangemonsterd, Jeronimus Cornelisz. Hij ontpopte zich na een schipbreuk op een koraalrif bij Australië als leider van een massaslachting. Bij de publicatie van de eerste druk van De Ondergang van de Batavia door de Engelse auteur Mike Dash werd gemeld dat het vermoeden bestond dat hij uit Friesland kwam, maar bewijzen waren niet gevonden. Toen ik het boek las, dat, ook volgens Dash, ten onrechte als roman werd geafficheerd, herkende ik de naam Jeronimus Cornelisz meteen. Hij was o.a. in 1626 in Dokkum gehuwd met ene Belijtgen Jacobs, met wie hij ook in Hoorn in ondertrouw ging. Rond 1598 moet hij in Leeuwarden geboren zijn. In volgende drukken is deze nieuwe informatie als nawoord opgenomen (de laatste 3 a 4 pagina's van het boek).

Mike Dash was afgelopen zaterdag eregast en hield aan boord van de replica een kort en boeiend verhaal over de achtergronden van het Batavia-drama. Daarna mocht hij middels een kanonschot de tentoonstelling officieel openen.
Het is een prachtige expositie geworden, interactief en interessant voor jong en oud. Hij geeft een goed beeld van de zware omstandigheden waaronder de reis werd uitgevoerd en de bizarre details van de stranding op de Abrolhos eilanden, voor de westkust van Australië.

Voor het eerst sinds lange tijd wordt ook de Grote Camee weer tentoongesteld. Dit kunstwerk uit de Oudheid (rond 315 na Chr.) dat door de beroemde Pieter Paul Rubens was meegegeven om verhandeld te worden heeft wonderwel de stormen der tijd doorstaan. Ik vond hem verrassend groot. Altijd dacht ik dat het de grootte van een broche had maar in werkelijkheid heeft het een formaat van een iPad!

Een filmscript over de Batavia van Paul Verhoeven ligt al klaar maar volgens scriptschrijver Gerard Soeteman waren de verwachte productiekosten 5 jaar geleden al 130 miljoen euro. Dat is alleen op te brengen door bv een steenrijke Australische producent die met een Australische crew (bv Nicole Kidman, Russle Crowe) het volledig Engelstalig opneemt.

Half december schijnt het derde en laatste deel in de reeks historische stripboeken over Jeronimus Cornelisz uit te komen, eveneens gepresenteerd tijdens de tentoonstelling in Lelystad.

Een geheel nieuwe publicatie over het leven van Jeronimus Cornelisz is ook in de maak. Met historicus Henk Looijestein, de research-assistent van Dash, heb ik al veel materiaal verzameld dat nog moet worden afgerond.

De tentoonstelling in Lelystad duurt nog tot 29 oktober 2012, dus u heeft nog even de tijd om een bezoekje in te plannen. Voorpret online heeft u met dit prachtige Batavia foto-album.