donderdag 24 november 2016

Gebedenboek uit 1540 van nonnen Van Burmania geveild

Afgelopen woensdag, 23 november 2016, werd bij veilinghuis Bubb Kuyper in Haarlem een Fries gebedenboek uit 1540 geveild.

Lot 2370, Middeleeuwse manuscripten, Gebedenboek. Richtprijs €1,000 - €1,500.
Beschrijving:
Manuscript in Middel-Nederlands op papier, Friesland, ± 1540 (2), (238) LVS., Rode en zwarte inkt, littera hybrida, 16 regels per pagina, afmeting ± 14,5x10 cm., Gerubriceerd in rood en blauwe inkt, twee miniaturen in zwarte inkt, beeltenis van de zon en de maan, tafels, contemp. blindst. kalf m. eenvoudige messing gespen. - Met veel manuscript aantekeningen; boekblok los; eerste drie katernen en een paar volgende bladen gerepareerd met plakband die is verslechterd en zeer plakkerig, en beschadigde originele marges; een blad in tweeën gesneden; een paar blaadjes watervlekken in marges, tekst niet beschadigd. Binding versleten / beschadigd .; hoeken laten zien; rugeinden gespleten.

Dit mooie gebedenboek, met een specifieke kalender, behoorde tot twee leden van de familie Van Burmania, een adellijke familie uit Friesland. Een hedendaagse manuscript annotatie stelt dat dit boek toebehoorde aan Sitke van Burmania (22 april 1536 - 26 oktober 1605) en Ansck van Burmania (27 augustus 1539 - 7 februari 1579), twee zussen, uit een gezin van 6 kinderen van Bocke van Burmania en Frouck Poppesdr van Heemstra. De stamboom is opgeschreven op blad 12r.
De twee zussen waren nonnen van het klooster van Bethlehem in Friesland. Het klooster is ontstaan ​​in de twaalfde eeuw en bloeide tot de reformatie in 1580. Het was een van de rijkste kloosters van Friesland. Dit is een opmerkelijk document, omdat zeer weinig documenten die werden gebruikt in Friese kloosters overleefden na de reformatie in 1580. Het manuscript wordt aangevuld op het einde met een laat 13de eeuw Latijns-fragment, versierd met goud, rood, blauw en groene inkt. Zie afbeelding PLAAT LXIX.

Klooster Bethlehem of Bartlehiem onder Oudkerk aan de Dokkumer Ee was de priorij van premonstratenzer vrouwen van ca. 1163-1580, Het werd gesticht vanuit Klooster Mariëngaarde, waarmee het klooster verbonden bleef. Na verval van het klooster volgde herstel door abt Taka Aebinga van Mariëngaarde (1485-1506), waarbij de witte kleding door zwarte werd vervangen.
Het gebedenboek was blijkbaar al wel bekend, want op de site van wijlen Simon Wierstra wordt in de genealogie Burmania bij Bocke van Burmania gemeld: Uit een gebedenboek bij 7-12-1553: “de edele vrome Bocko van Burmania ….. ende is begraven to Edens in die kerke” (GJB 2000-141). In het Genealogysk Jierboek van de Fryske Akademy van het jaar 2000 is er dus al over gepubliceerd.

Tresoar heeft nog een ander prachtig manuscript uit deze familie, het middeleeuwse Burmaniaboek gedigitaliseerd en online staan.

Het gebedenboek is ook vergelijkbaar met het boek uit 1561, dat geschreven is in klooster Sion te Niawier door Teth Bolta.

Benieuwd wie het Friese manuscript uiteindelijk voor 1800 euro heeft gekocht. Een brief van Anne Frank ging op dezelfde veiling voor 140.000 euro  weg.

Geen opmerkingen: